Moritanya Gümrük İdaresinin Yapısı ve  Uygulamaları

 
Moritanya Gümrükler Genel Müdürlüğü, Finans Bakanlığı’na bağlı bulunmakla birlikte askeri bir yapıda olan Genel Müdürlüğün idaresi de yine üst düzey askerlerce yürütülmektedir.
Gümrük tarifeleri Finans Bakanlığı tarafından belirlenmekte ancak Gümrükler Genel Müdürlüğü dış ticaret mevzuatının uygulamasına dair teknik konularda Ticaret, Endüstri ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Dış Ticaret Genel Müdürlüğü ile koordineli çalışmaktadır.

Gümrük Sınıflandırmasında Dünya Ticaret Örgütü’nün oluşturduğu Harmonize Sistem kullanılmaktadır. Bölgeye giren tüm ürünler beyana tabidir. Bunlar, gümrük idaresinin bilişim sistemi olan ve oldukça iyi işleyen SİDONYA tarafından yönetilmektedir. 5000 USD'yi aşan miktardaki ithalat, General Surveillance Society (Société Générale de Surveillance, SGS) tarafından kontrol edilmektedir. Uygulanan gümrük vergisi tarifeleri, ad-valorem vergilerdir.

Ülkede tarife dışı önlemlere çok nadiren başvurulmaktadır. Bu kapsamda belirtilebilecek tek engel bankaların ithalat bedelini transfer konusunda gecikme göstermesidir. İthalatta standardizasyon önlemleri konusunda ise laboratuar imkanlarının yetersizliği nedeniyle menşe ülke belgelerine itibar edilmekle birlikte meyve/sebze ve ürünlerinin Moritanya'ya ithalatı sırasında bitki sağlığı kontrolü sistemi oluşturulmuştur.

İthalat için aşağıdaki belgeler gereklidir:

-Alıcının ve satıcının adı ve adresi, yazıldığı tarih ve yer, nakliye şekli, miktarı, malın tanımı ve teslimat ve ödeme koşullarını içeren ticari fatura.
- Konşimento veya menşe belgesi

- Société Générale de Surveillance tarafından verilen inceleme sertifikası,

İthalatçılar, sevkıyattan önce muayene ve kalite kontrolüne ihtiyaç duyar. İthal edilen tüm mallar için muayene sertifikası alınmalıdır.

Ticari nedenlerle ithal edilen numuneler ise vergiden muaftır.

Diğer taraftan ülkede çifte fatura kullanımıyla kaçakçılık son derece yaygın olduğundan çoğu ithal partisine ilişkin olarak Gümrük İdaresince beyana göre işlem yapılmamaktadır. Her ne kadar beyanı destekleyici belgeler ibraz edilse de, Gümrük İdaresi tarafından satış bedeli yönteminin re’sen terk edilerek indirgeme yöntemine göre kıymet tespiti yapılması rutin bir uygulama haline gelmiş bulunmaktadır. İthal eşyasının kıymetinin tespitinde ise güven duyulan yerel tüccarların yurt içi satış bedelleri esas alınarak bu tutardan ithalat vergileri, dahili giderler ve kar payının düşülmesi suretiyle gümrük kıymetine ulaşılması yöntemi uygulanmaktadır.

Fakat yerleşik bir iş kurularak sürekli ithalat yapılacak olması halinde Gümrük İdaresine destekleyici belgeler sunulması suretiyle firma özelinde işlemlerde beyanın esas alınmasını sağlamak mümkün görünmektedir.

Ayrıca ithalatta Gümrük İdaresince eşya cinsi bazında konteynerin boyutuna göre sabit vergi tahsil edilmesi uygulaması yaygındır. Bu nedenle navlun bedelinden bağımsız olarak eşyanın 20’lik konteynerde mi yoksa 40’lık konteynerde mi sevk edileceği Moritanyalı ithalatçılar açısından önemlidir.

Fatura yahut bir belge düzenlenmesi için Moritanyalı ithalatçılardan adres bilgisi istenmesi halinde ithalatçı firmanın yeterli adres bildirememe olasılığı yüksektir. Zira ülkede kapsamlı bir adres sistemi bulunmamakta, herkesçe bilinen merkezi yerler dışında posta gönderileri dahi ancak alıcıya telefonla ulaşılarak dağıtım merkezine davet edilmesi yoluyla teslim edilebilmektedir.

Moritanya ile ticarette göz önünde bulundurulması gereken bir diğer husus ise; akreditif açılmış olsa dahi, fotokopi konşimentonun bile herhangi birinin eline geçmesi halinde varış limanında eşyanın gümrük idaresinden teslim alınabilecek olmasıdır.

Son olarak, ülkenin yabancı yatırımları teşvik edici tutumuna uygun olarak, sınırlı sayıdaki sanayi kuruluşunun faaliyetlerini kolaylaştıran ekonomik etkili gümrük rejimleri uygulaması mevcuttur.