COVID-19 (KOVİD-19) Salgını Nedeniyle Avustralya'da Alınan Önlemler 

Çok sıkı karantina kurallarını içeren sıfır covid politikasını terk ederek “Covid’le yaşama” stratejisine geçen Çin’de Ulusal Sağlık Komisyonu tarafından yapılan açıklama çerçevesinde, 8 Ocak 2023’ten itibaren Covid-19’un hastalık sınıflandırmasının Kategori A'dan daha az katı olan Kategori B'ye düşürüleceği ve yurt dışından gelen yolculara karantina zorunluluğunun kaldırılacağı aktarılmıştır.

Bu gelişme ile eş anlı olarak, Avustralya hükümeti 5 Ocak Perşembe gününden itibaren Çin, Hong Kong ve Macau’dan Avustralya’ya gelenler için negatif Covid-19 test sonucu göstermek zorunluluğu getirmiştir. Hastalığın daha az öldürücü hale gelmesi ve yavaş yavaş yaygın bir solunum yolu enfeksiyonuna dönüşeceği yönündeki beklenti nedeniyle alınan kararın akabinde Çin’de koronavirüs vakaları hızla artarken Avustralya Federal Sağlık Bakanı Mark Butler gerçek vaka sayısının açıklananın çok üstünde olabileceği ve yeni varyantların ortaya çıkabileceği endişesi taşıdıklarını kaydetmiştir.

Avustralya Dış İşleri ve Ticaret Bakanlığı’nın (DFAT) vatandaşlara ve Kıtayı turistik, ticari veya eğitim amaçlı ziyaret edecek kişilere yönelik önemli duyuru ve gelişmeleri paylaştığı https://www.smartraveller.gov.au/destinations/asia/china adresli internet adresinde detayları belirtilen gelişmeye göre Çin'den Avustralya'ya gelen yolcuların – aşı durumları ne olursa olsun - seyahatten önceki 48 saat içinde Covid-19 testi yaptırmaları ve negatif bir test sonucuna dair kanıt göstermeleri gerekecektir. Bu önlem Avustralya vatandaşlarını da kapsamaktadır (09.01.2023).

Avustralya Covid-19 salgını nedeniyle kendi vatandaşları ve sürekli oturum izni olanlar hariç 20 Mart 2020 tarihinde kapattığı sınırlarını, 21 Şubat 2021 tarihi itibarı ile diğer tüm vize kategorisinde bulunanlara da açma kararı aldı. 7 Şubat 2022 tarihinde gerçekleştirilen ulusal kabine toplantısı sonunda basın açıklaması yapan Avustralya Federal Hükümeti Başbakanı Scott Morrison, Avustralya tarafından kabul edilmiş aşılardan iki doz vurulmuş olan tüm vize sahiplerinin Avustralya'ya giriş yapabileceğini ve sınırların açılacağını bildirdi. Bununla birlikte, Avustralya eyalet hükümetlerinin yurtdışından gelenlere yönelik uygulamalarını (varsa karantina uygulamaları dahil) kendilerinin belirlemeye devam edeceklerini belirtti. Bu bağlamda, Avustralya'nın ekonomik ve nüfus yönünden en büyük iki eyaleti olan Yeni Güney Galler Eyaleti (Sidney) ve Viktorya Eyaleti (Melburn) iki doz aşı olanlara karantina kısıtlaması yapmadıklarından, yurtdışından gelenlere sınırlarını söz konusu aşı sınırlaması hariç tamamen açmış olacaklardır (07.02.2022).

Avustralya Federal Hükümeti tarafından COVID-19 pandemisi nedeniyle 17 Mart 2020 tarihinde uygulamaya konulan ülke sınırlarının kapatılması kararının 17 Haziran 2021 tarihine kadar uzatıldığı açıklandı. Anılan Karar kapsamında Avustralya vatandaşları, yerleşikleri ve aileleri ile özel izin verilen kişiler hariç ülkeye yabancıların girişi yasak bulunmaktadır. Aynı şekilde, Avustralya vatandaşları ve yerleşikleri ile ailelerinin de Avustralya dışına seyahat etmeleri için izin alınması gerekmektedir.

Federal Sağlık Bakanı Greg Hunt tarafından söz konusu acil durum uygulama süresi uzatımının, Dünya genelindeki pandemi durumunun Avustralya için kabul edilemez seviyede risk arz etmeye devam ettiği gerekçesi ile sağlık yetkililerinin tavsiyesi üzerine alındığı kaydedilmiştir. Halihazırda Avustralya dışında olup dönmeye çalışan 40 bin Avustralyalı bulunduğu ve geri dönenlerin belirlenmiş olan otellerde karantinaya alınması uygulamasına devam edileceği de ifade edilmiştir.

Avustralya tarafından ülkede bulunan kişilerin aşılanmasına başlanılmış olup, 2021 Ekim ayına kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Dünya genelinde halen pandemi vakalarının yüksek olması, çok daha hızlı yayılabilen virüs türlerinin çıklması ve ülkelerin yeni aşılama çalışmalarına başlamış olduğu hususları dikkate alınarak sınırların kapalı tutulmasına devam edildiği görülmektedir. Haziran ayında sürenin yeniden uzatılıp uzatılmayacağı görüşülecektir (03.03.2021).

COVID-19 aşısının Avustralya’ya ithalatı için aranan şartlar, Avustralya Tarım, Su ve Çevre Bakanlığı’nın 211-2020 sayılı Duyurusu ile ilan edildi.
Buna göre, COVID-19 aşısı ithalatı Tarım, Su ve Çevre Bakanlığı’nın bio-güvenlik ithalat lisansına tabi tutulmuştur. İthal lisansı alınmasına ilişkin detaylara https://www.agriculture.gov.au/import/industry-advice/2020/211-2020  adresinde ulaşılabilir. Lisansa ilave olarak ayrıca, ithal edilmeden önce Avustralya'nın tedavi edici ürünlerde yetkili otoritesi olan The Therapeutic Goods Administration (TGA)’a da gerekli kayıt işlemlerinin yapılması gerekmektedir. TGA’ın COVID-19 aşılarına ilişkin duyuru ve bilgilendirmeleri https://www.tga.gov.au/covid-19-vaccines adresinde yer almaktadır. Söz konusu Duyurunun tam metnine ise  https://www.agriculture.gov.au/import/industry-advice/2020/211-2020  adresinden ulaşılabilmesi mümkündür (10.12.2020).

Avustralya tarafından COVID-19 pandemisinin Dünya’da yaygınlaşması ile birlikte ülkeye girişlerde sınırlamaya gidilmiş ve genel olarak Avustralya vatandaşları ve Avustralya'da daimi oturum izinleri olanlar ile aileleri dışındakilerin ülkeye girişleri özel izinlere tabi tutulmuştur. Söz konusu düzenleme turizm sektörü başta olmak üzere bu sektör ile bağlantılı, kafe, restoran, hediyelik eşya, vb. birçok sektörü de derinden etkilemişti. Bir süredir Yeni Zelanda yetkilileri ile devam eden iki ülke arasında turistik seyahatlerin açılması görüşmelerinde önemli bir gelişme kaydedilmiş, Yeni Zelanda’dan New South Wales eyaletine ve Northern Territory bölgesine karantinaya tabi olmaksızın tek taraflı uçuşlar 16 Ekim itibariyle açılmıştır. Yeni Zelanda'dan Avustralya'ya gelecek turistler, dönüşlerinde 14 günlük karantina izolasyonuna tabi olmakla birlikte, Avustralya’dan Yeni Zelanda’ya turistik uçuşlar konusunda henüz bir karar verilmemiştir. Avustralya tarafından diğer ülkelerden turistik seyahatlerin 2021 yılı ikinci yarısında açılabileceği yönünde açıklamalar yapılmaktadır (16.10.2020).

Avustralya’da COVID-19 (KOVİD-19) süreci içerisinde 29 Mart 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere alınan Karar ile her türlü yabancı yatırım talebi için öncelikle izin başvurusunda bulunulması şartı getirilmiş iken 5 Haziran 2020 tarihinde Avustralya Hükümeti tarafından yapılan açıklamaya göre 2020 sonuna kadar söz konusu Kararın yürürlükte olacağı, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere de yabancı yatırımlara “ulusal güvenlik” testinin getirilmekte olduğu duyurulmuştur. Söz konusu Kararda özetle, değerine bakılmaksızın yabancı yatırımların “ulusal güvenlik” boyutuyla da değerlendirilmesi, gerekirse izin verilmemesi, verilmiş olan iznin gözden geçirilmesi ve iptal edilebilmesi, mevzuata uymayanlara daha ağır para cezaları verilmesi, yabancı yatırımların “ulusal güvenlik” ile ilgili olduğu değerlendirilen bir alanda faaliyet göstermek istemesi halinde zorunlu bildirimde bulunması gibi düzenlemeler yapılmaktadır Detaylar https://treasury.gov.au/foreign-investment adresinden edinilebilir (09.06.2020).

Avustralya Federal Hükümeti Sağlık Bakanlığı Tedavi Edici Ürünler İdaresi (Therapeutic Goods Administration) tarafından yayınlanan duyuruda COVID-19 (KOVİD-19) test kitlerinin piyasaya sürülebilmesi için İdarelerinin onayının alınması gerektiği belirtilmekle birlikte yaşanmakta olan salgın nedeniyle Avustralya içerisindeki akredite patoloji laboratuvarların COVID-19 teşhisi test kitlerine hızlıca ulaşabilmelerini teminen geçici olarak bu laboratuvarlara yapılacak teslimlere “acil durum muafiyeti” tanındığı açıklanmıştır: https://www.tga.gov.au/media-release/supplying-covid-19-tests, akredite pataloji laboratuvarlarının eyalet/bölge bazında listesi; https://www.nata.com.au/accredited-facility, halihazırda Avustralya pazarına sunulmak üzere izin verilmiş olan COVID-19 test kitleri ve tedarikçi firmalarının listesi; https://www.tga.gov.au/covid-19-test-kits-included-artg-legal-supply-australia, “serology” temelli COVID-19 teşhis test kitlerinin İdareye onay için sunulmasında aranılan ilave şartlar da https://www.tga.gov.au/legal-supply-covid-19-test-kits internet adreslerinden edinilebilir (31.03.2020).
 
Avustralya Federal Hükümetinin Customs (Prohibited Exports) Regulations 1958’de yaptığı değişiklik ile 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren “COVID-19 Biogüvenlik Acil Durumu” döneminde;

• Tek kullanımlık maskeler,
• Tek kullanımlık eldivenler,
• Tek kullanımlık önlükler, cerrahi elbiseler,
• Koruma gözlükleri,
• El dezenfektanları,
• Alkollü bez/mendiller ihracatı yasaklanmıştır.

Bununla birlikte, yolcuların beraberindeki, eşyalarının arasındaki kişisel veya bir akrabalarının kullanımına yönelik durumlar ile yardım kuruluşlarına ticari nitelikte olmayan gönderimler istisna tutulmuştur.

Ayrıca, ticari mahiyette olmakla birlikte söz konusu ürünlerin üreticisi olan kişi/firmaların, posta yolu haricinde yapacakları ihracat ile Avustralya’da yerleşik olup KDV ödeyen, ticaret siciline kayıtlı bir kişi/firmanın olağan iştigal alanının söz konusu ürünlerden belirli bir niteliği haiz olanının ihracatı olması durumunda da istisna kapsamında olduğu bahse konu mevzuat değişikliğinde belirtilmektedir.

Mevzuat değişikliği kapsamındaki ürünlerin belirlenmesi İçişleri Bakanının yetkisindedir.

Yasağa uymayanlar, gümrük mevzuatını ihlalden 210 bin AUD, “Bioguvenlik Mevzuatını” ihlalden de 63 bin AUD ve 5 yıla kadar hapis cezası ile yargılanabilme durumuyla karşılaşacaklardır.

Anılan mevzuat değişikliği https://www.legislation.gov.au/Details/F2020L00343 adresinde yer almakta olup, söz konusu ürünlerin Avustralya’dan ithalatını yapmak isteyen kişi ve firmaların mezkur mevzuat değişikliğine mutlaka dikkat etmeleri gerekmektedir.

Avustralya Federal Hükümeti Sağlık Bakanlığı Tedavi Edici Ürünler İdaresi (Therapeutic Goods Administration) tarafından yayınlanan duyuruda; COVID-19 (KOVİD-19) salgını nedeniyle el dezenfektanlarına talebin arttığı, bu nedenle bir kısım “tedavi edici” mahiyetteki el dezenfektanı ürününün geçici sureyle İdari onay aranmaksızın piyasaya sunulması imkânının getirildiği açıklanmıştır: İdarenin https://www.tga.gov.au/hand-sanitisers-and-covid-19 internet sitesinden detaylara ulaşılabilir (29.03.2020).
 
Avustralya'daki coronavirus (koronavirüs) yayılımını sınırlamak için ülkede yerleşik olmayanların Avustralya'ya girişi 20 Mart 2020 tarihi saat 21.00'den itibaren yasaklandığı açıklanmıştır. Bu nedenle, Avustralya'ya iş seyahatlerinin yasak kalkana kadar durması zorunlu hale gelmiştir (19.03.2020).

Avustralya tarafından doğrudan uçuş yasağı konulmamış olmakla birlikte Çin anakarası, İran, Güney Kore ve İtalya'ya havayolu firmaları Avustralya'dan doğrudan uçmamaktadır (18.03.2020).