Ticaret Bakanlığına yapılan başvurular ve sosyal medyada yer alan paylaşımlardan çeşitli platformlar üzerinden tüketicilere ulaşılarak “banka hesabının kiralanması ya da kullandırılması karşılığında yüksek kazanç” vaadi ile yasa dışı kanallardan edinilen paranın transferini kiralanan banka hesapları üzerinden gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.

Dolandırıcıların hedef olarak belirledikleri kişilere çeşitli yöntem ve vaadlerle ulaşmaya çalıştıkları, bu amaçla araç ya da ikinci el ürün alım satım siteleri, sosyal medya platformları, popüler forum siteleri, yatırım tavsiyesi veren platformlar gibi sıkça kullanılan kanallar üzerinden tüketicilerin karşısına çıkan dolandırıcıların öğrenci, ev hanımı gibi gelir kaynağı görece kısıtlı olan veya yaşlı, engelli gibi daha hassas olan tüketicileri özellikle hedef aldıkları bilinmektedir.

Dolandırıcıların gelişen dijital dünyaya uyumlu bir şekilde yöntem geliştirmekte olduğu gerçeği göz önünde bulundurularak vatandaşların ruh halinden, bilgisizliğinden, hatalarından, zaaflarından ya da belli markalara olan güveninden faydalanmak suretiyle; teknik adıyla sosyal mühendislik yöntemleriyle dolandırıcılık; tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi, ülkemiz ticaretinin gelişmesine emek veren dürüst, güvenilir markaların ve işletmelerin bu yolla itibar kaybına uğramaması, kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin güçlenmesi ve ülkemiz kaynaklarının yasa dışı yollarla sınırlarımız dışına transfer edilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) işbirliğiyle 20-21 Nisan 2024 tarihlerinde Sosyal Mühendislik Dolandırıcılığını Önleme Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan’ın katılımları ile gerçekleştirilen söz konusu Çalıştaya, Ticaret Bakanlığı ilgili birimleri ile  Yargıtay Başkanlığı, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, TOBB, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu,  Türkiye Bankalar Birliği, Bankalararası Kart Merkezi, Kredi Kayıt Bürosu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği, çok sayıda kamu ve özel banka temsilcisi ile ilgili sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katılım sağlayarak görüş alışverişinde bulunmuş, konuyla ilgili aksiyon almak için iş birliği yapma yönünde anlaşmaya varmıştır.

Diğer taraftan vatandaşlarımızın da, bir ürüne veya kazanca dair arzu ve meraklarını uyandırmak suretiyle onları tuzağa düşürmek için sahte ya da kendilerine ait olmayan isim, adres, hesap bilgisi kullanan dolandırıcıların aramalarına, gönderdikleri e-posta, kısa mesaj gibi içeriklere, sosyal medya kanalları üzerinden aldıkları reklam ve mesajlara karşı daha temkinli olmaları gerekmektedir. Bu noktada özellikle kimlik, hesap bilgileri, kişiye özel şifre ya da parola gibi hassas bilgilerin paylaşılırken dikkatli olunması, gönderilen her bağlantının tıklanmaması, elektronik cihazların virüslere karşı korunması, aldatıcı tekliflere, özellikle de normalin dışında cazip olanlara karşı tedbiri elden bırakmaması gerekmektedir.

Son dönemde popüler bir dolandırıcılık yöntemi olarak kullanılan IBAN kiralama ilanları konusunda da benzer hassasiyetin gösterilmesi elzemdir. Burada öncelikle dikkate alınması gereken husus, bir banka hesabının maddi menfaat karşılığında başka kişiler tarafından kullanılmasına izin vermenin 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Kanunu’na göre suç teşkil ettiğidir. Buna göre, hesap sahibi, hesabının başkası tarafından kullanıldığını bankaya bildirmezse, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası riskiyle karşı karşıya kalabilecektir.

Burada hesapta gerçekleşen işlemlerle ilgili sorumluluk doğrudan hesap sahibine aittir. Bu nedenle bu tür durumlarla karşılaşıldığında, ödeme dahil her türlü hesap işlemini gerçekleştirmeden önce kontrol etmek ve teyit etmek önemlidir.
 
Tüketicilerimizin, ekonomik çıkarlarını, haklarını, satın aldıkları mal ve hizmetlerle ilgili güvenliğini ve sağlığını korumaya ilişkin faaliyetlerimiz hassasiyetle sürdürülmektedir. Bu doğrultuda; sosyal mühendislik dolandırıcılığından kaynaklanan mevcut ve potansiyel mağduriyetlerin ortadan kaldırılmasına yönelik uygulamalar hakkında inceleme ve değerlendirmeler de devam edecektir.