Küresel Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) akışları, yılbaşındaki durgunluk endişelerinin azalması ve finansal piyasaların iyi performans göstermesiyle beklentileri aşarak 2023 yılında yaklaşık 1,37 trilyon dolar ile 2022'ye kıyasla %3 oranında artış gösterdi. Ancak, ekonomik belirsizlikler ve yüksek faiz oranları küresel yatırımları etkiledi.

AB'de DYY, 2022'deki eksi 150 milyar dolardan 2023'te 141 milyar dolara yükseldi. Ancak, Lüksemburg ve Hollanda hariç tutulduğunda, AB'nin geri kalanına gelen DYY akışları %23 oranında azaldı. Diğer gelişmiş ülkelerdeki DYY akışları da durgunlaştı, Kuzey Amerika'da sıfır artış ve diğer yerlerde ise düşüşler yaşandı.

Gelişen ülkelere yönelik DYY akışları %9 azalarak 841 milyar dolara geriledi. Gelişen Asya'da DYY %12, Afrika'da ise %1 oranında düşüş kaydetti.

2023 yılında yüksek finansman maliyetleri sebebiyle “uluslararası proje finansmanı” alanında yapılan anlaşmalarda %21 ve “sınır ötesi birleşme ve satın almalar” alanında yapılan anlaşmalarda ise %16 azalma yaşandı.
2023 yılında duyurulan sıfırdan yatırım projeleri, miktar olarak %6 düşüş kaydetse de değer olarak %6 artış gösterdi.

Gelişmiş bölgelerdeki uluslararası doğrudan yatırım proje duyurularında genel olarak düşüş yaşandı. Birleşme ve satın almalar 2022'ye kıyasla 280 milyar dolar düşük seyrederek DYY akışlarını olumsuz etkiledi. Proje finansmanı anlaşmaları 157 milyar dolar azaldı.

2023 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde, DYY girişleri %3, sıfırdan yatırım proje sayıları %2 ve proje finansmanı anlaşmaları %5 düşüş yaşadı.

Çin’e olan DYY girişleri %6’lık düşüş yaşasa da sıfırdan yatırım proje duyurularında %8’lik artış yaşandı.

ASEAN bölgesinde doğrudan yabancı yatırımlar %16'lık bir düşüş kaydetti. Bununla birlikte, Vietnam, Tayland, Endonezya, Malezya, Filipinler ve Kamboçya gibi güçlü büyüyen ekonomilere ev sahipliği yapan bölgenin imalat sanayii alanındaki sıfırdan yatırım proje duyurularında %37'lik bir artış yaşandı.

Hindistan, DYY girişlerinde %47’lik bir düşüş yaşasa da dünyada en çok sıfırdan yatırım projesine ev sahipliği yapan ilk beş yerden biri olmayı sürdürdü.

Batı Asya'daki doğrudan yabancı yatırımlar %2 artış gösterdi. Bunda, Birleşik Arap Emirlikleri'nde %28 artış kaydeden yeni duyurulan sıfırdan yatırım sayıları ile Suudi Arabistan'da %63 artan sıfırdan yatırım proje sayıları etkili oldu.

Afrika'ya yönelik DYY akışları yaklaşık 48 milyar dolar ile (-%1) durağan kaldı. Sıfırdan yatırım proje duyuruları, özellikle Fas, Kenya ve Nijerya'daki güçlü büyüme nedeniyle artsa da proje finansmanı anlaşmaları üçte bir oranında azaldı.

Latin Amerika bölgesinde Brezilya’ya olan DYY girişleri %22 oranında azaldı. Sıfırdan yatırım proje sayıları sabit kalırken, uluslararası proje finansmanı çakılarak yapılan anlaşma sayıları 2022’te nazaran %40 oranında düştü. Meksika, doğrudan yabancı yatırım girişlerinde ve sıfırdan yatırım proje duyurularında artış göstererek küresel ölçekteki konumunu güçlendirdi.

Kaynak: unctad
Yayınlayan: T.C. Ticaret Bakanlığı, Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü