Rusya ile Çin, Ukrayna krizi üzerine artan uluslararası öfke karşısında enerji alım satımını sürdürmeye çalışırken, Çin ulusal para birimi Yuan cinsinden bedeli ödenen Rus kömürü ile petrolü Çin'e akmaya başlamak üzere.

Çinli enerji danışmanlık firması Fenwei Energy Information Service Co., birkaç Çinli firmanın Mart (2022) ayında Rus kömürü satın almak üzere Çin ulusal para birimini kullandığını ve bedeli Çin ulusal para birimi Yuan ile ödenmiş olan ilk kargoların bu ay Çin’e ulaşacağını dile getirdi. Alım satımcılara göre, sözkonusu gelişme ABD ile Avrupa'nın Rusya'ya yaptırım uygulamasından ve birkaç Rus bankasını uluslararası ödeme düzeninden çıkarmasından bu yana Yuan cinsinden ödenmiş olan ilk emtia gönderimleri olacak.

Ayrıca Rus ham petrolü satıcıları da Asya'nın en büyük ekonomisi olan Çin’deki petrol alıcılarına satınalım bedelinin Yuan cinsinden ödenebilmesi esnekliği önerdi. Çin para birimi ile satın alınan ESPO sınıfı petrolün ilk kargoları, satın alımlar konusunda bilgisi olan kişilere göre Mayıs (2022) ayında bağımsız rafinerilere teslim edilecek.

Çin, ABD Doları’nın küresel alım satımlardaki egemenliği ile ABD'ye sağladığı politik avantajın etkisiyle uzun süredir hırpalanmakta. Günümüzde Rusya'yı Ukrayna krizi nedeniyle cezalandırmaya yönelik Batı adımlarına karşılık olarak varolan durumu etkisizleştirme çabaları ise hızlanmakta. Moskova, Hint petrol alıcılarına Rupi-Ruble ile ödeme seçenekleri önerirken, Suudi Arabistan, çıkardığı ham petrolün bir bölümünü Yuan cinsinden fiyatlandırmak için Pekin ile görüşüyor.

Yuan'ın ABD Doları’nın egemenliğine en azından kısa dönemde önemli bir meydan okuma oluşturması pek olası değil. Bank for International Settlements'a göre, 2019 yılında gerçekleşmiş olan döviz işlemlerinin %88'inde ABD Doları kullanılırken yalnızca %4,3’ünde Yuan kullanıldı.

Çinli kömür sağlayıcısı Fenwei firması, gerek çelik üretiminde gerek elektrik santrallerinde kullanılan kömür için Yuan cinsinden ödeme yapıldığını açıkladı. Bu anlaşmalar geleneksel olarak ABD Doları cinsinden yapılırken birçok Çinli kömür alıcısı firma, ABD ile Avrupa'nın Rus kredi kaynaklarını SWIFT bankalar arası iletişim düzeninden çıkarmasının ardından satınalımları geçici olarak durdurdu.

Rusya, geçen yıl Çin'in ikinci büyük kömür sağlayıcısıydı ve Pekin'in Avustralya ile olan alım satım savaşında Avustralya’nın bıraktığı boşluğu doldurmuştu. Rusya'dan yapılan dışalımın yaklaşık yarısı, Çin'in çelik üretim merkezi Tangshan'daki çelik üretiminin bölümsel olarak yeniden başlamasının ardından istem gören metalürjik kömür. Metalürjik kömür, ülke yönetiminin elektrik santrali yakıtı olarak kullanılan kömüre uygulamakta olduğu fiyat kontrollerine tabi değil.

Çin Kömür Taşıma ile Dağıtım Birliği geçen ay yaptığı açıklamada, Çinli alıcıların daha fazla Rus kömürü dışalımı gerçekleştirmekle ilgilendiklerini belirtirken, lojistik ile finansman engellerinin sonuçta akışları sınırlayacağını belirtti.

Kaynak: miningweekly
Yayınlayan: T.C. Ticaret Bakanlığı Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü