Uluslararası deniz taşımacılığı sektöründen kaynaklanan sera gazı salınımlarının azaltılmasına yönelik Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün (IMO) yeni tavsiye kararlarının, yeni gemi siparişlerinde keskin düşüşler yaşanmasına neden olduğu belirtilmektedir. Eskiden 10-20 adetlik sipariş veren dev armatörlük şirketlerinde şimdilerde bu sayının 1-2 gemiye kadar indiği ifade edilmektedir.

IMO son olarak Kasım 2020’de gemiler için yeni bir teknik verimlilik standardı “Mevcut Gemilerin Enerji Verimliliği Endeksi (Energy Efficiency Existing Ship Index- EEXI) getirmek için MARPOL VI’daki taslak değişikliklerini onaylamıştır. 2022’nin dördüncü çeyreğinde, en geç 1 Ocak 2023’te devreye girmesi beklenen yeni uygulama ile endeksin sonuçlarına göre sertifika verilecek ve bu, geminin ilk sörveyinde gerekli olacak. Bir tonluk bir yükü 1 deniz mili boyunca taşıyan bir gemiden kaynaklanan CO2 salımını ölçen endeksten fazla karbon emisyonu olan gemilerin ticaret yapamama riski ile karşı karşıya kalacağı ifade edilmektedir.

Küresel pazarda emisyon hedeflerine ulaşmak için 2030 ile 2050 yılları arasında 1-1,4 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç duyulacağı belirtilmektedir. Sadece Ar-Ge tarafında 5 milyar dolarlık bir yatırımdan bahsedildiği, bunun da deniz yakıtlarından ton başına alınması planlanan 2 dolarlık vergi ile karşılanmasının düşünüldüğü ifade edilmektedir.

Armatörler Birliği yöneticilerinden Cihan Ergenç’in deniz taşımacılığında yepyeni bir dönemin başlayacağını vurgulayarak, “Sadece 5 yıl sonra mevcut denizciliği, gemileri ve makinaları unutacağız. Alınan tavsiye kararları doğrultusunda 10 yıl içerisinde kademeli olarak çok farklı bir noktaya geleceğiz. Dolayısıyla alınacak kararları ve yatırım planlarını buna göre belirlemeliyiz. Doğru zamanda doğru kararlar alarak bu süreci minimum zararla atlatmalıyız” dediği belirtilmektedir.

Bu süreçte yeni gemi siparişi vermenin mantıklı bir yatırım olmayacağını vurgulayan Ergenç, “Şimdi bir gemi sipariş etmek isteseniz, kontrat süreci vs. 6 ay, inşası ise en az 2 yıl sürecek. Gemiye 30 milyon dolar yatırım yapacaksınız ama 2025’te yeni kurallar devreye girecek, diğer yandan yine bu tarihte 'sınırda karbon vergisi uygulaması' başlayacak. 2030’a geldiğinizde o geminin hurdalık olma ihtimali yüksek. 6 ayda gemiye ödediğiniz parayı da çıkaramazsınız” dediği ifade edilmektedir.

Kaynak: Dünya
Yayınlayan: T.C. Ticaret Bakanlığı Ticaret Araştırmaları Genel Müdürlüğü