EKONOMİK BÜYÜME VE GİRİŞİMCİLİK İÇİN TEMEL DESTEK ARAÇLARI
Hacim: 2,5 milyar Manat, GSYİH'nın% 3'ü

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev, "Koronavirüs (COVİD-19) Salgınını ve Bunun Sonucunda Dünya Enerji ve Borsalarında Yaşanan Keskin Dalgalanmaların Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Ekonomisine, Makroekonomik İstikrarına, Ülkede İstihdam Konularına ve Girişimcilik Alanlarına Olumsuz Etkisinin Azaltılması İle İlgili Bir Takım Önlemler Hakkında" Karar imzalamıştır.
Söz konusu Karar`a göre, ekonominin farklı alanları dahil olmakla, ülkede faaliyet gösteren girişimcilere devlet desteğinin  sağlanması ile ilgili olarak programlar hazırlanmıştır.          

1. Pandemiden etkilenen alanlarda 304 bin ücretli çalışan maaşlarının ödenmesi için mali destek programı (iş yerlerinin azaltılmaması amacıyla):

Faaliyet Alanı	Çalışan Sayısı (bin kişi)
Toplam:	304,6
Sanayi	78,8
Ticaret	106,4
Hizmet	87
Nakliye	7,8
Diğer	24,6

NOT: Bu sektörler 20 faaliyet alanını kapsamaktadır.

2. Pandemiden etkilenen alanlarda faaliyet gösteren 292 bin küçük işletmelere mali destek programı (iş yerlerinin korunması amacıyla):

Dağılım	Vergi mükellefi sayısı	Çalışan Sayısı (bin kişi)
Şahıs İşletmeleri	248,5	53,7
Diğer Küçük İşletmeler	43,9	3,3
Toplam	292,4	57,0

3. Pandemiden etkilenen alanlarda faaliyet gösteren işletmelere vergi muafiyeti ve erteleme programı.

- Küçük işletmelere belirli bir süre için sadeleştirilmiş vergi muafiyetinin tanınması.

- Belirli bir süre için emlak ve arsa vergisinden muafiyet.

- Vergi mükelleflerinin kurumlar/gelir vergisinden belirli bir miktar ve sürede muafiyet.

-Hizmet sektöründe faaliyette bulunanlar için sadeleştirilmiş verginin azaltılması ve kurumlar/gelir vergisi ödeyenler için muafiyet uygulamaları.

-Bazı vergi mükelleflerinin belirli bir süre KDV'den muaf tutulması.

-Muafiyet verilen faaliyet alanlarının belirli bir süre cari vergi ödemelerinden muafiyet. -2019 yılı sonuçlarına göre kurumlar/gelir vergisinin verilmesi süresinin uzatılması.

-Vergi beyannamesi verilmesi müddetinin yanısıra vergilerin ödeme süresinin de uzatılması.

-Nüfusun gıda ve tıbbi ihtiyaçları için gerekli olan bazı ürünlerin KDV`den bir süre için muaf tutulması (bazı ürünlerin ithalatının ve satışının KDV`den muaf tutulması).

-Nüfusun gıda, medikal ve diğer gerekli ürünlere olan talebinin kısa sürede ve daha esnek karşılanması amacıyla, bu ürünlerin üretimi ile ilgili hammadde ve malzemelerin KDV`den muaf tutulması.

-Gerçek ve tüzel kişiler tarafından Koronavirüsle Mücadeleye Destek Fonu'na aktarılan yardımların kurumlar/gelir vergisinden düşülmesi.

- Pandeminin önlenmesi amacıyla, ilgili vergi mükellefi tarafından yapılan yardımların KDV`sinin  sıfır (0) olarak belirlenmesi.

4. Pandemiden etkilenen alanlarda faaliyet gösteren işletmelere yeni verilen banka kredileri ile ilgili kredi-garanti desteği programı (500 milyon Manat):

• Yeni verilen 500 milyon Manat tutarındakı kredilerin %60`na devlet garantisinin verilmesi.
• Kredilerin faiz oranının maksimum %15 olması, kredi süresinin 3 yıl olması.
• Garanti verilen kredilerin faizlerinin yarısının (%15'in 7,5%'i) devlet bütçesi tarafından sübvanse edilmesi.
• Girişimciliği Geliştirme Fonu'na ek fonların ayrılması. 

5. Pandemiden  etkilenen alanlarda faaliyet gösteren işletmelerin kredi portföyüne ilişkin kredi garanti destek programı (1,0 milyar Manat):

• Devlet garantisi olmayan, hacmi 1 milyar Manat olan mevcut banka kredilerinin birinci yıl için faiz oranının %10'unun sübvanse edilmesi (kredilerin vadesi ve faiz oranına bakılmaksızın).
• Bu amaçla özel fonların ayrılması.
• Girişimciliği Geliştirme Fonu aracılığıyla sübvansiyonların uygulanması.

6. Nüfusun ekonomik durumunun desteklenmesi için sosyal paket:

• Sosyal yardım için fon ayrılması (işsizlik parası, sosyal yardım, vb.).
• Devlet sektöründe çalışanların sebepsiz işten çıkarılması ve kadro azaltılmasının önlenmesi, izne gönderilenlerin maaşlarının ödenmesinin sağlanması. Kapsadığı kişi sayısı: 910.000
• Özel sektörde çalışanların sebepsiz işten çıkarılması ve kadro azaltılmasının önlenmesi amacıyla mevzuat çerçevesinde gerekli çalışmaların yapılması ve günlük denetimin sağlanması. Kapsadığı kişi sayısı: 664.000
• 50.000 ücretli sosyal iş kadrosu oluşturarak işsizlerin geçici istihdam edilmesi.
• Devlet İstihdam Servisinde kayıtlı işsiz vatandaşlara asgari geçim düzeyi miktarında
  (190 AZN) bir defaya mahsus ödeme yapılması. Kapsadığı kişi sayısı: 200.000
• İşsizlik Sigortası Fonu, BM Kalkınma Programı ve Dünya Bankası işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilen kendini istihdam programının genişletilmesi ve uygulamasının hızlandırılması. Kapsadığı kişi sayısı: 11.000
• İşsizlik sigorta ödemelerinin kapsama alanın genişletilmesi ve hızlı öedeme bağlama mekanizmasının geliştirilmesi. Kapsadığı kişi sayısı: 20.000

7. Sosyal açıdan, hassas nüfus grubuna giren ailelerin üyesi olan öğrencilerin eğitim giderlerinin karşılanmasına destek programı.

• Özel fonların ayrılması.
• Sosyal sigorta prim ödemelerin azalması durumunda, emekli aylıklarının ödenmesinde aksaklık yaşanmaması için Devlet Sosyal Müdafaa Fonunun 2019 yılı bütçesinden arta kalan 200.000 AZN’in kullanılması. Uygulama tarihleri: Nisan-Aralık 2020
• Yardıma muhtaç ailelere ödenen sosyal yardımın süresi özel karantina rejimi döneminde bitenlerin, özel karantina rejimi dönemince süresinin uzatılması ve bu dönemde söz konusu yardımın bağlanması prosedürünün sadeleştirilmesi. Kapsadığı kişi sayısı: 62.000 (Nisan-Mayıs 2020)
• 65 yaş üstü yalnız yaşayan kişilere evlerinde sosyal hizmet verilmesi ve bakıma muhtaç kişilere sosyal hizmet müesseselerinde hizmet verilmesi. Kapsadığı kişi sayısı: 14.000 (Nisan-Mayıs 2020)

• Sosyal açıdan halkın hassas kesiminden olan ailelerin üniversite öğrencisi olan bireylerinin eğitim harçlarının ödenmesi.

8.  İpotek ve kredi garanti mekanizmasına mali destek programı:

• Özel fonların ayrılması.

9. Nüfusun elektrik tüketimi ödemelerini destekleme programı:

• Hanehalkı için bir süreliğine elektrik kullanım limitinin 100 kwt/saat artırılması.

10. Yolcu taşımacılığı faaliyet alanlarına destek programı:

• Özel fonların ayrılması.

11. Diğer Uygulamalar:

• Devlete ait toprak fonundan toprak alanı veya devlete ait menkul kiralamış olan, sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren ve salgından zarar görmüş işyerlerinden 2020 yılı sonuna kadar kira ödemesi alınmaması
• Petrol dışı ürünlerinin ihracatının artırılması ve teşvik edilmesine yönelik atılacak adımlar.
• Zorunlu gıda ve tıbbi malzemelerine ithal vergisi muafiyeti getirilmesi ve gümrük prosedürlerin sadeleştirilmesi.
• Küçük ve orta ölçekli şirketlerin desteklenmesi amacıyla kamu alımlarında yerli mal ve hizmet alınmasına öncelik tanınması.
• Banka ve sigorta piyasası katılımcılarının ilgili denetim kurumuna ödedikleri harçların iptal edilmesi.
• İç talebin genişletilmesi yoluyla ekonomik büyümenin hızının ve istihdamın korunması, yeni iş yerlerinin açılması amacıyla belirli alanlarının orta vadeli dönemde devletin ekonomik politikasının temel öncelikleri olarak saptanması, bu alanların gelişmesinin devlet tarafından desteklenmesi ve özel yatırımların teşvik edilmesi.
• Devlet mallarının yönetimi sisteminin geliştirilmesi, ayrıca devlet şirketlerine karşı devletin ilgili taraf (yatırımcı) sıfatıyla hareket etmesi amacıyla aşağıdaki reformların uygulanmasına dair tekliflerin hazırlanması:
• Devlet adına şirketlerin tek merkezden yönetilmesi, söz konusu şirketlerin faaliyetlerinin, özellikle yatırım programlarının şeffaflığının ve ekonomik veriminin yükseltilmesi, rekabet gücünün sağlanması için Devlet Yatırım Holdinginin kurulması;
• Devlet Yatırım holdinginin faaliyeti çerçevesinde devlet şirketlerinde yönetimin geliştirilmesi, kurumsal standartların uygulanması ve mali şeffaflığının sağlanması;
   Devlete ait işletmeler için özelleştirme programının hazırlanması.
•  İnşaat sektöründe stratejik projelerin yapılması ve uygulanmasının yeni mekanizmasının oluşturulması amacıyla şehirlerin ve bölgelerin gelişiminin hızlandırılması için Azerbaycan İnşaat Şirketinin (Kurum) kurulması ve şirketin faaliyet alanlarına dair tekliflerin hazırlanması.
• Yeni ekonomik gerçekleri yansıtan makroekonomik politika çerçevesinin hazırlanması
• Parasal duruma göre sterilizasyon portföy hacminin genişletilmesi. (2020 yılı içinde)
• Karantina rejimi süresinde salgından zarar görmüş alanlarda faaliyet gösteren işadamlarının borçlarının düzenlenmesi amacıyla kredi kuruluşlarına düzenleyici tatilin verilmesi. (Nisan 2020)
• Sermaye hareketi ve döviz rejiminin etkinliğinin artırılmasına yönelik kapsamlı önlemlerin alınması ve denetimin güçlendirilmesi. (2020 yılı içinde)

Yayımlayan: Bakü Ticaret Müşavirliği