İran pazarına ilişkin yayın yapan Bourse and Bazaar isimli sitede 29/01/2020 tarihinde yayınlanan bir değerlendirmede özetle,

• ÇHC’nin İran’la ticaretine aracılık eden bankası olan Kunlun’un Çinli İran pazarına tedarik sağlayan firmalara geçtiği duyuruyla İran’la ilgili ödemeleri durdurmaya eğilimli olduğu,
• ABD’nin 10 Ocak’ta yayınladığı yeni yaptırımların ardından verilen 90 günlük sürenin dolacağı 9 Nisan tarihinden itibaren ödeme yapmayabileceği,
• Tüm malların ve ödemelerin bu tarihten önce alınmasının uygun olduğu,
• proforma faturaların tarihlerinin de 10 Ocak öncesi olması gerektiği

ifade edilmiştir.

Haberde devamla, Kunlun Bank’ın bu politika değişikliğinin ÇHC’nin ABD ile ticaret savaşlarında İran’ı masada koz olarak kullanmasından kaynaklanabileceği adı açıklanmayan İranlı bir kaynağa ithafen belirtilmiştir.

Kunlun Bank, Kasım 2018’de İran’a yönelik ABD yaptırımlarının ikinci fazının ardından bir ay boyunca İran ile ticari işlemlere aracılık etmeyi durdurmuş, sonrasında ise insani ticaret ve yaptırım kapsamında olmayan ürünlerin finansal işlemlerine yeniden aracılık etmeye başlamıştı.

İran’ın dış ticaretinde en önemli ortağı olan Çin’in İran ile ticareti geçtiğimiz yıl %34,5’lik düşüşle 23 milyar dolara gerilemiştir. İran’ın petrol ve petrol dışı ihracatı ÇHC’ye 13,2 milyar dolar olurken, ÇHC’nin ihracatı ise 9,7 milyar dolar olmuştu. Bu dış ticaret hacminin büyük kısmı ise Kunlun Bank aracılığıyla gerçekleşmişti. Kunlun Bank, 2012 yılında OFAC listesine de alınmıştı.

ÇHC, İran’ın ülke içi üretiminde sağladığı hammadde ve aramalları ile de önemli bir konuma sahip. Haberin devamında ABD’nin “Maksimum Baskı” politikasının İran’ın ülke içi üretimi sürdüğü sürece etkili olamayacağı belirtilerek, son dönemde ABD’nin ÇHC’ye bu yönde bir baskı yaptığının değerlendirildiği, bu durumda da İran ekonomisinin daha da kırılganlaşabileceği belirtilerek, konuya ilişkin farklı perspektifler ele alınmıştır.

Kaynak: Bourse and Bazaar, 29/01/2020
https://www.bourseandbazaar.com/articles/2020/1/29/concern-in-iran-over-china-trade-following-us-trade-deal