Tahran Borsası geçtiğimiz yıl Mart ayında 244.000 seviyesinde idi. Bu yılın Mart ayında ise 500.000 seviyelerinde bulunan borsa, sonrasında hızlı bir yükseliş evresine girip 2.100.000 bandına çıkmıştı. Geçtiğimiz haftadan itibaren ise borsanın dört gün üst üste önemli gerilemeler yaşandığı ve borsadaki kaybın %10’lara ulaştığı görülüyor. Cumhurbaşkanı Ruhani bu durumun borsanın kendi kendisini düzeltmesi olduğunu ifade etti. Bu yıl içinde ekonomik okuryazarlığı olmayan küçük yatırımcıların borsaya akın ettiği, toplamda 950 milyon dolarlık küçük yatırımcı parasının bu şekilde borsaya girdiği dile getiriliyor.

Borsadaki %10’luk düşüşün ardında Persian Gulf Petrochemical Company, Mobarakeh Steel, National Iranian Copper Industries, Isfahan Oil Refinery, Tehran Oil Refinery, Islamic Republic Shipping, Telecommunications ve Ghadir Investment Company gibi Tahran Borsasının değerli firmalarının kağıtlarındaki düşüşlerin olduğu ifade ediliyor.

İran devleti yaptırımlar nedeniyle petrol ihracatında önemli düşüşler yaşıyor. Devlet gelirlerinin %80’ini petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, hükümetin bütçe açığını kapatmak için devlet şirketlerini borsaya açmasına rağmen, İran Riyali bu yıl içinde %40 değer kaybetmiş durumda.

Hükümetin kamu gelirlerini artırmak için vergi sisteminde reformlara odaklandığı, boş olan evlerin vergilendirilmesine çalışıldığı, petrolün bir yatırım aracı olarak iki yıl vadeli olarak vatandaşlara satılmaya çalışıldığı gibi farklı projeler kamuoyunun gündemini sıklıkla meşgul etse de, henüz etkili bir gelir kaynağı bulunabileceği konusunda tereddütler bulunuyor.

Kaynak: Tahran Ticaret Müşavirliği, 17/08/2020