İran, Rusya ve Kazakistan Arasında Buğday Ticareti Konusunda Anlaşma İmzalandı.


İran’da basına yansıyan haberlere göre, İran, Rusya ve Kazakistan'ın Tarım Bakanlıkları arasında buğday ticareti konusunda üçlü bir mutabakat zaptı imzalandığı, anlaşmanın beş yıl geçerli olacağı, anlaşma kapsamında Rus ve Kazak buğdayının , gümrük vergileri ve ona eşdeğer diğer vergiler olmadan İran'a satılarak dahilde işleme kapsamında işleneceği ve ihraç edileceği belirtilmektedir.

Anlaşma çerçevesinde ayrıca, İran’ın buğdayın kendi topraklarından geçişine izin vereceği, takas sözleşmelerinin bir parçası olarak buğday ithalatını destekleyeceği, mevcut veya gelecekteki yasakların yanı sıra, buğdayın İran'da kullanımı, pazarlanması, arz ve satışına ilişkin diğer kısıtlamaların, İran topraklarına geçici olarak ithal edilen ve dahilde işleme ve ihracat için alınan buğday için geçerli olmayacağını garanti edeceği hüküm altına alınmaktadır. Rus ve Kazak tarafları ise, İranlı alıcılara buğday satın alma konusunda kredi limitleri sağlama mekanizmasının geliştirilmesini desteklemeyi ve İran'a teslim edilen buğdayın sağlık ve bitki sağlığı gereksinimlerini karşıladığını garanti etmekle yükümlü kılınmıştır.

Törende konuşma yapan İran Tarım Bakan Yardımcısı Ali Akbar Mehrfard, İran’ın 5 milyon ton buğday işleme kapasitesinin olduğunu, bunun 2,5 milyon tonunun ülke içi tüketimde kullanıldığını, bu anlaşmayla kulllanılmayan kapasitenin etkinleştirileceğini ifade etmiştir. Kazakistan Tarım Bakan Yardımcısı Gulmira Isayeva ise, Kazakistan bu yıl İran'a 500.000 ila 1 milyon ton buğday ihracatı şansına sahip olacağını belirtmiştir. Rusya’nın ise anlaşma kapsamında ayda 100 bin ton buğdayı İran’a satma şansına erişeceği ifade edilmiştir.

Haberlerde, İran’ın işlenecek buğdayı başta Irak olmak üzere bölgedeki ülkelere ihraç etmesinin planlandığı belirtilmektedir.
Mart 2016'da İran, buğday ithalatına yasak koymuş olup, o tarihten bu yana buğdayın İran’a girişi yalnızca belirli izinler ve bireysel sözleşmelerle gerçekleştirilmiştir.
Anlaşmanın ülkemiz Dahilde İşleme Rejimi kapsamında önemli bir noktada bulunan buğday sektörüne gerek tedarik zinciri gerekse ihraç pazarlarında etkisi olabileceği değerlendirilmektedir.