İran’ın Son 10 Yıldaki İthalat Göstergeleri (Bin Dolar)

Kaynak: Trademap

İran’ın son 10 yıldaki ithalatının gelişiminden de görüleceği üzere, ABD’nin son uyguladığı yaptırımların İran ekonomisinin karşılaştığı en ağır yaptırım olduğu anlaşılmaktadır. İran’ın ithalatının 55 milyar dolar seviyelerinden 27 milyar dolar seviyelerine gerilemesi, bu yıl yine 12-15 milyar dolar seviyelerine gerileme beklenmektedir.

AB-28’in İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
Tablo’dan görüleceği üzere, AB-28’in İran’dan toplam ithalatı petrol istisnalarının 2 Mayıs 2019 itibariyle devreye girmesinin ardından hızla 11,3 milyar dolar seviyesinden 860 milyon dolar seviyesine gerilemiştir. AB-28’in İran’a ihracatının da 2018’deki 10 milyar dolar seviyesinden 2019’da 5 milyar dolar seviyesine gerilediği görülmektedir.


Rusya’nın İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
Rusya ile İran arasındaki toplam ticaret hacmi 2018 yılındaki 1,7 milyar dolar seviyesinden 2019’da 1,6 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. ABD’nin KOEP’ten çekilmesinin iki ülke arasındaki ticari ilişkilere etkisi ihmal edilebilir düzeyde kalmıştır. İki ülkenin ürettiği ürünler benzemekte olduğundan işbirliği imkânları kısıtlıdır. Tarım ürünleri ticareti iki ülke arasındaki ana kalemler olmuştur.


ÇHC’nin İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
ÇHC ve İran’ın ekonomik altyapıları birbirine bağımlıdır. Doğu Asya’daki diğer ekonomiler gibi ÇHC de kaynak açığı çeken bir ülke olup, dış politikalarını kaynaklara ve enerjiye erişim üzerine kurgulamaktadır. İran ise Batı ülkelerinin uyguladığı yaptırımlardan dolayı ÇHC ile başta teknolojiye erişim bağlamında derin ekonomik ilişkiler geliştirmiştir. İki ülkenin ABD’nin KOEP’ten çekilmesinin ardından ticaret hacimleri düşse de, halen ÇHC’nin İran’ın en önemli ticaret ortağı olduğu görülmektedir. ÇHC’nin ayrıca az da olsa İran’dan petrol aldığı basına yansımaktadır. ÇHC ile İran arasında resmi istatistiklere yansımayan bir kısım ihracatın da olduğuna ilişkin değerlendirmeler de mevcuttur.

Japonya’nın İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
Japonya’nın İran’dan ithalatı petrol ve türevleridir. KOEP sonrasında Japonya’nın 3,57 milyar dolarlık ithalatının ABD yaptırımlarının yeniden başlamasıyla 2019 yılında 1,15 milyar dolar seviyesine gerilediği görülmektedir. Bu rakamın da önemli bir bölümünün 2 Mayıs 2019’dan önceki petrol alımı muafiyeti ile gerçekleştiği değerlendirilmektedir. Belirtilen dönemde Japonya’nın İran’a ihracatının ise 66 milyon dolar gibi oldukça düşük bir seviyeye gerilediği görülmektedir.


G.Kore’nin İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
Dış politikasında ABD’nin sağladığı güvenlik şemsiyelerine yüksek derecede bağımlı olan G.Kore’nin Japonya’ya benzer şekilde ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına uyum gösterdiği görülmektedir. G.Kore’nin ithalatında da diğer Doğu Asya ülkeleri gibi petrol ve türevleri ithalatı başı çekmektedir. İki ülkenin toplam ticaret hacmi 2017 yılında 12 milyar dolardan 2019 yılında 2,4 milyar dolara gerilemiştir. G.Kore’nin petrol alımını tamamen durdurması ve elektrikli eşya üreticilerinin pazardan çıkması nedeniyle bu yıl bu rakamın çok daha aşağılara ineceği değerlendirilmektedir.

Hindistan’ın İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)

Kaynak: Trademap
 
İran petrolünün önemli alıcılarından olan Hindistan’ın İran’dan petrol alımının durmasına paralel şekilde ithalatı 2017 yılındaki 11 milyar dolar seviyesinden 4 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. Hindistan’ın İran’a ihracatında da geçen yaptırımlar döneminde olduğu gibi, özellikle tarım ürünleri ihracatındaki artış nedeniyle %50’lik bir artış sözkonusudur. 


İran Ekonomisindeki Genel Görünüm