İran’ın İhraç Pazarlarının Değerlendirilmesi

İran’da Farsça yayın yapan İran Haber Ajansı’na bağlı İran gazetesinde yayınlanan “İran’ın Beş İhracat Pazarının Değerlendirilmesi” konulu makalede, Mart ve Eylül 2019 tarihleri arasında İran’ın en önemli ihracat pazarlarının Çin, Irak, Türkiye, BAE ve Afganistan olduğu ifade edilmiştir.
ÇHC’ye yapılan ihracat 5 milyar 106 milyon dolar olduğu, bu rakamın geçen yılın aynı dönemine göre %10 artış anlamına geldiği, İran’ın ihracatının %24,3’ünün ÇHC’ye yapıldığı, ÇHC’nin İran’ın ihracatında önemli yere gelmesinin en önemli nedeninin ÇHC’nin ABD ile ticaret savaşı olduğu belirtilmiştir.
Irak’a yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %2 artarak 4 milyar 663 milyon dolar olduğu, İran’ın toplam ihracatında Irak’ın payının ise %22,2 seviyesinde kaldığı ifade edilmiştir. Artışın yeterince yüksek olmamasının nedeni olarak ise, Irak’ın iran ürünlerine karşı son dönemde uygulamaya koyduğu önlemler olarak ifade edilmiştir.
İran’ın Türkiye’ye olan ihracatının ise 2 milyar 552 milyon dolar olduğu, bu rakamın bir önceki yılın aynı dönemine göre %261 artış anlamına geldiği, İran’ın ihracatında TR’nin payı %12’ye yükseldiği belirtilmiştir.
BAE’nin İran’ın ihracatındaki payının 2 milyar 356 milyon dolar ile %11 olduğu, BAE’ye yapılan ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre %42 azaldığı, azalışın nedenleri olarak ise iki ülkenin son dönemde ilişkilerinde yaşanan gerginlik olduğu değerlendirmesinde bulunulmuştur.
İran’ın Afganistan’a ihracatı 1 milyar 76 milyon dolar olmuştur. İran’ın ihracatının %5’i bu ülkeye yapılmıştır. Bir önceki yıla göre Afganistan’a yapılan İran’ın ihracatı %35 azalmıştır. Bunun nedeni olarak ise, Afganistan’ın İran ürünlerine karşı kısıtlayıcı düzenlemeleri ve İran işadamlarının Afganistan’a olan ilgisinin azalması olduğu ifade edilmiştir.
İran’ın son altı aydaki ihracatının toplamı ise 20 milyar 950 milyon dolar; ithalatı ise 21 milyar 200 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İran’ın ihracatında önde gelen yukarıdaki beş ülkenin toplamda İran ihracatının %74,5’unu oluşturduğu görülmektedir.

Müşavirlik Değerlendirmesi: İran’ın son dönem ihracatının incelenmesinden, ihraç pazarlarının çeşitlendirilmesinde hala sorun yaşadığı, geçtiğimiz yıl içindeki yüksek ihracat rakamlarının verimliliğe değil yaşanan büyük ölçekli devaüasyon nedeniyle fiyat rekabetine dayandığı, önümüzdeki dönemde İran’ın ihraç pazarlarındaki daralmanın artabileceği değerlendirilmektedir. Konuya ilişkin olarak İran Merkez Bankası başkanı tarafından yapılan bir açıklamada, İranlı ihracatçıların yüksek döviz kuru için bastırmalarına rağmen buna izin vermeyeceklerinin net bir şekilde vurgulandığı ifade edilmektedir.

Kaynak: İran, 26/10/2019