2018 İsraf Raporu Açıklandı

12 Ocak 2019


Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda 2018 yılı Türkiye İsraf Araştırması sonuçlandı.
- Rapordan: “Haftada ortalama 2 adet ekmek israf edilmektedir.”
- “Vatandaşların cep telefonu değiştirme sıklığı ortalama 3,7 yıl iken otomobil değiştirme sıklığı 8 yıl ve üzerini buluyor”
 

2018 yılı Türkiye İsraf Raporu, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda araştırma şirketi ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenleri işbirliğiyle Türkiye genelinde 26 ilde 2.209 tüketici ile yapılan anket verilerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Araştırma kapsamına giren bireylerin çoğunluğu 18-29 yaş aralığında, 1.405 ve 3.000 lira gelir grubunda, evli ve ücretli çalışanlardan oluşmaktadır.  Araştırma;  aylık ortalama hane giderlerinden konut, otomobil ve eşya sahipliğine; bireylerin israf algısından gıda, ekmek, giyim,  tüketim davranışına ve israfına; geri dönüşüm kavramının toplumdaki yerinden, bireylerin tasarruf, birikim ve borçlanma davranışlarına kadar pek çok başlıkta önemli tespitler içermektedir.
Gıda tüketim davranışları ve israfına ilişkin olarak anket sonuçlarına göre, bireylerin çoğunluğunun haftada bir gıda alışverişi yaptığı, en çok marketlerden ikinci sırada pazarlardan alışveriş yaptığı tespit edilmiştir. Türk halkının geleneksel yapısı ve alışkanlıklarına paralel olarak hanelerin büyük çoğunluğu evinde yemek pişirmektedir.
2017 araştırma sonuçları dikkate alındığında bitirilemeden çöpe atılan yemek miktarında artış olduğu tespit edilmiştir.  Gıdaların tüketilmeden çöpe atıldığını belirtenlerin oranı %22,8’dir.  Bunun nedenleri gıdanın bozulması ve tüketilememesi olarak kayıtlara geçmiştir.
 
- Haftada ortalama 2 ekmek çöpe atılıyor
 
Araştırmaya göre, Türk halkının geleneksel gıdalarından olan ekmeğin her gün satın alma oranı beklenildiği üzere çok yüksek düzeydedir. Araştırmaya katılanların bireysel günlük ekmek tüketim miktarı ortalama yaklaşık 0,78 adet olarak tespit edilmiştir. Haftada ortalama iki adet ekmeğin çöpe atıldığı tespit edilen araştırmada, satın aldığı ekmeği tüketemeden çöpe attığını ifade eden bireylerin oranı %11,7 olarak belirlenmiştir.
              
- Cep telefonu değiştirme sıklığı ortalama 3,7 yıl
 
Araştırmaya göre cep telefonu olan bireylerin neredeyse tamamı akıllı telefon kullanmakta, ortalama 3,7 yılda bir cep telefonu değiştirmektedirler. Cep telefonu değiştirme nedenleri arasında öncelik bozulma ve piyasaya çıkan yeni modele sahip olma isteği olarak belirlenmiştir. Genç yaştaki bireylerin daha ileri yaş gruptakilere göre daha sık cep telefonu değiştirdikleri görülmektedir.
 
- Otomobil değiştirme sıklığı 8 yıl
 
Otomobil sahipliği, 2017 yılı araştırma sonuçlarına göre artış kaydetmiştir.  Otomobil değiştirme sıklığı sekiz yıl ve üzeridir.  Katılımcıların çoğunluğu ekonomik olduğu gerekçesiyle ulaşım aracı olarak toplu taşıma araçlarını kullanmakta, ortak araç kullanımı çok düşük seviyelerde kalmaktadır. Bir önceki yılın sonuçları ile karşılaştırıldığında otomobil sahibi olanların oranının %27,3’den %31,1’e yükseldiği görülmektedir.
 
- Finansal tasarruf yapanların oranı
 
Son 1 yıl içerisinde aylık gelirinin bir bölümünü biriktirerek finansal tasarruf yapanların oranı 2017’de %13,6 iken, 2018 yılında %38,1 olarak belirlenmiştir. Öte yandan 2017 yılı araştırmasına katılan bireylerin çoğunluğu tasarruflarını banka mevduatında değerlendirirken 2018 yılı araştırmasına katılanların çoğunluğu tasarruf aracı olarak tercihini altından yana kullanmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre bireylerin %72,2’si yerli malı kullanımının israfı önlemeye ve tasarrufa katkı sağlamaya olumlu etkisi olduğunu düşündüğünü belirtmiştir.
 
 -Pekcan: “Ekmekte israfı azaltacak çok önemli düzenlemeyi hayata    geçirdik”
 
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, araştırmaya ilişkin değerlendirmesinde israfın önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu konuda kamuoyunda bilincin artırılmasının büyük önem taşıdığını belirtti.
Pekcan, Türkiye İsraf Araştırması raporuyla israfın boyutlarının tespit edilerek ilgili kurumlara dağıtıldığını ve kamuoyunda farkındalık oluşturulmaya çalışıldığını  ifade etti.
İsrafla ilgili eğitim programlarının hazırlanmasının ve bu programların yaşam boyu eğitim çerçevesinde sürekli hale getirilmesinin önemine değinen Pekcan, bireylerin tasarruf bilincinin artırılması gerektiğini kaydetti.
Öte yandan  ekmekte israfın önüne geçmek amacıyla önemli bir adım attıklarını hatırlatan Pekcan, şunları kaydetti:
“Ticaret Bakanlığımızca Resmi Gazete’de 7 Kasım 2018 tarihinde  yayımlanan Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle büyük mağaza, zincir mağaza ve tedarikçilerce bir gün içinde üreticiden teslim alınan ve azami fiyatı tarifeyle belirlenen ekmek, unlu mamuller gibi hızlı tüketim mallarının, satılamadığı gerekçesiyle daha önce yüzde 25-30 oranındaki iade oranını en fazla yüzde 5 olarak belirledik. Böylece ekmekte israfı azaltacak çok önemli bir düzenlemeyi hayata geçirmiş olduk."
Gıda ve ekmek tasarrufu konusunda bireylerin alışveriş listesi yapması ve ihtiyacı kadar tüketimde bulunması tavsiyesinde bulunan Pekcan, geri dönüşüm konusunda da bireylerin hassasiyet göstermesi gerektiğini kaydetti.
Pekcan, vatandaşların tasarruflarının finansal sistem içerisinde nasıl değerlendirilmesi gerektiği konularında farkındalık yaratılmasının önemine işaret etti.
Öte yandan Pekcan 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü dolayısıyla bu yıl 22’incisi düzenlenecek olan Tüketici Ödülleri Programı kapsamında Tüketici Özel Ödülünün verilmesinde tematik bir yaklaşımın benimsendiğini belirterek, bu yılın temasını “İsrafın Önlenmesi ve Sıfır Atık” teması belirlediklerini sözlerine ekledi.