24 Yıllık Büyük Yürüyüş: Türkiye Yüzyılı, Rekorlarla Ticaretin De Yüzyılı Oluyor

14 Ağustos 2025
24 Yılda Türkiye Ticaretinde Büyük Dönüşüm
 
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde 2002’den bugüne AK Parti hükümetleri, Türkiye’yi her alanda olduğu gibi ekonomide ve ticarette de dünya arenasında söz sahibi bir ülke konumuna taşımıştır.
 
CUMHURİYET TARİHİ REKORU:
TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK GSYH’SINA ULAŞTIK
 
2002 yılında 238 milyar dolar olan cari fiyatlarla GSYH, 2023’te 1 trilyon 130 milyar dolar ile tarihte ilk kez trilyon eşiğini aşmış; 2024’te 1 trilyon 322 milyar dolar ve 2025 yılının ilk çeyreğinde 1 trilyon 371 milyar dolar ile tüm zamanların zirvesine ulaşmıştır.

Yılın sonunda 1,4 trilyon dolarlık milli gelire ulaşmaya gayret ediyoruz.
 
TÜRKİYE SON ON YILDA OECD’NİN EN HIZLI BÜYÜYEN
EKONOMİLERİNDEN BİRİ OLDU
 
Türkiye, son 22 yılda yıllık %5,3 reel büyüme kaydetmiştir. Aynı zamanda son on yılda OECD’nin en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olmuş; IMF, Temmuz 2025’te yayımladığı raporda 2025 yılı büyüme tahminini %3,0’a yükseltmiştir.
2020’den bu yana küresel krizlere rağmen 19 çeyrektir kesintisiz büyüme başarısı sürmektedir.

Kişi başına milli gelirde 2002’de 3.608 dolar iken, 2025-1. çeyrek sonunda 15.971 dolara yükselmiştir.
 
İÇ TİCARETTE MODERN TEKNOLOJİLER VE DİJİTALLEŞME İLE ÇAĞIN GEREKLİLİKLERİNDE ÖNCÜ OLUYORUZ
 
Otomotiv ve emlak sektöründe Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) devreye alınarak, sahte ilanların ve kayıt dışı faaliyetlerin önüne geçilmiştir. Otomotiv ve emlakta sahte ilanlarla manipülasyon önlenmiş ve güvenli ödeme sistemi uygulanmaya başlanmıştır. Aldatıcı rakamlarla mücadele için denetimler hızla devam etmektedir. Tüketici korunması, fahiş fiyatla - stokçulukla mücadele, güvensiz ve zararlı ürünlerle mücadele denetimleri ve idari para cezaları uygulanmaktadır.

Haksız Fiyat Mobil Uygulaması ile fahiş fiyat denetimi vatandaşın eline ulaşmıştır. Elektronik Ticari Defter Sistemi (ETDS) ile kayıt süreçleri tamamen dijitalleştirilmiştir.
 
ESNAF VE SANATKÂRLARA, KOOPERATİFLERE SAĞLADIĞIMIZ DESTEKLERDE TARİHÎ RAKAMLARA ULAŞTIK, TÜKETİCİYİ KORUYAN UYGULAMALARLA DÜNYA ÇAPINDA ÖNCÜ KONUMA GELDİK

Ticaret Bakanlığı olarak, iç ticarette düzeni ve adaleti tesis etmek, esnaf ve sanatkârlarımızı güçlendirmek, kooperatiflerimizi kalkındırmak ve tüketicimizi korumak amacıyla kapsamlı adımlar attık.

Haksız fiyatlamaların ve yanıltıcı etiketlemelerin önüne geçmek için HFA – Haksız Fiyat Mobil Uygulamasını vatandaşlarımızın hizmetine sunduk. Perakende ticaretten motorlu kara taşıtları satışına, stokçuluk faaliyetlerinin önlenmesinden güvenli ödeme sistemine kadar pek çok alanda düzenlemeler gerçekleştirdik.

Esnaf ve sanatkârlara sağlanan Hazine sübvansiyonlu kredi imkanlarında hem limitleri artırdık hem de vadeleri uzatarak ödeme kolaylığı sağladık. KOOP-DES – Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı kapsamında ise destek limitlerini yükselterek kooperatiflerimizin üretim ve hizmet kapasitesini artırmalarına katkı sunduk.
 
MAL VE HİZMET İHRACATINDA CUMHURİYET TARİHİ REKORU: 2024 YILINDA TOPLAM 377 MİLYAR DOLAR İLE TARİHİN ZİRVESİNE ULAŞILDI. 2025 HEDEFİ 390 MİLYAR DOLAR.

2002’den 2024’e kadar geçen 23 yılda mal ihracatımız 7,2 kat, hizmet ihracatımız 8,2 kat artmıştır. Her iki alan birlikte değerlendirildiğinde toplam ihracatımız 7 katına çıkmıştır.

2024 yılında 377 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihimizin en yüksek mal ve hizmet ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2025 yılı sonunda Sayın Cumhurbaşkanımızın bize öngördüğü 390 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı hedefine ulaşacağız.

Dünya ihracatındaki payımız mal ihracatında 2002’de %0,55’ten 2024’te %1,07’ye, hizmetler ihracatında 2002’de %0,84’ten 2024’te %1,32’ye yükselmiştir.

2025 yılı Ocak–Temmuz döneminde ihracatımız 156,4 milyar dolar seviyesine ulaşmış; bu dönemde en fazla ihracat yaptığımız ülkeler Almanya, İngiltere, ABD, İtalya ve Irak olmuştur. AB’ye ihracat %8,5 artarak 67,8 milyar dolar olmuştur. Yıllık bazda AB’ye ihracat 113,8 milyar dolar ile rekor kırmıştır.
 
HİZMET İHRACATINDA 115,2 MİLYAR DOLARLA TARİHİ REKOR TÜRKİYE DÜNYADA EN FAZLA HİZMET FAZLASI VEREN 5. ÜLKE OLDU

Hizmet ihracatımız, 2002’de 14 milyar dolar iken, 2024’te 115,2 milyar dolar ile tarihi rekorunu kırmıştır. 2024 yılında 62 milyar dolar hizmetlerde ticaret fazlası sağlayan Türkiye, dünyada en fazla hizmet fazlası veren 5’inci ülke olmuştur. 2025 Ocak–Mayıs döneminde 40,1 milyar dolar hizmet ihracatı gerçekleştirilmiş olup, 121 milyar dolar hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz.
 
CARİ AÇIKTA TARİHİ GERİLEME

Mal ve hizmet ihracatındaki artışlar ve ithalattaki gerileme sayesinde 2023 Mayıs’ta 55,1 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari açık, 2024 sonunda 10 milyar dolara düşmüştür.
 
TİCARETİN YÜZYILI İÇİN TİCARET DİPLOMASİSİ ÇOK YOĞUN ŞEKİLDE UYGULANIYOR

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde yürütülen çok taraflı görüşmeler ile bölgesel ve küresel ölçekte ticaret diplomasisinde de güçlü bir ivme yakalamış durumdayız.

Bu çerçevede 115 üst düzey temas ve 37 uluslararası toplantıya katılım sağlanmış olup, Türk Devletleri Teşkilatı, Avrupa Birliği, Afrika Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı, OECD ve Balkan ülkeleri ile ticari iş birliği ve yatırım alanlarında yeni atılımlar sağlanmaya devam edilmektedir.

Bölgesel ve küresel düzeyde yürüttüğümüz ticaret diplomasisi sayesinde şu ana kadar 24 ülke ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA), 6 ülke ile de Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA) yürürlüğe girmiş, 3 STA’nın müzakere süreci tamamlanırken, 3 STA’nın müzakere süreci de devam etmektedir.  
 
İHRACATÇILARA BÜYÜK DESTEK

2024’te mal ve hizmetler ihracatına 25 milyar TL destek harcaması yapılırken, 2025’te 33 milyar TL destek bütçesi ayrılmış, yılın ilk yedi ayında 9,4 milyar TL ödeme yapılmıştır.

Türk Eximbank 2024’te 48,7 milyar dolar ile tarihindeki en yüksek destek tutarına ulaşmış, 2025’te 52 milyar dolar hedefi belirlenmiştir. Türk Ticaret Bankası 2025’te ihracata 75 milyar TL finansman sağlamayı, İGE A.Ş. ise yıl sonuna kadar ihracatçılara 160 milyar TL kefalet hacmine ulaşmayı hedeflemektedir.

İhracat reeskont kredilerinde günlük limit 4 milyar TL’ye çıkarılmış, faiz maliyetleri %27,09’a indirilmiş, ihracat bedeli satış zorunluluğu %35 olarak belirlenmiştir.
 
YENİ PAZARLAR, STRATEJİK PROGRAMLAR VE YEŞİL DÖNÜŞÜM İLE TİCARETİN YÜZYILI HEDEFİNE VİZYONER ADIMLARLA İLERLİYORUZ

“Uzak Ülkeler Stratejisi” ile 2028’e kadar uzak ülkelere ihracatın 50 milyar dolara çıkarılması; “İİT Ülkeleri ile İhracatı Geliştirme Stratejisi” ile bu ülkelerin toplam ihracatımızdaki payının %30’a ulaşması hedeflenmektedir.

Yeşil Mutabakata Uyum Desteği ile ihracatçıların yeşil dönüşüm süreçlerine 5 yıl boyunca 13.645.000 TL’ye kadar destek sağlanmaktadır.
 
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARDA 20 KAT ARTIŞ KAYDETTİK

2002–2025 döneminde ülkemize gelen doğrudan yabancı yatırımlar 13,5 milyar dolardan 279,5 milyar dolara çıkmıştır. 2003’te 5.600 olan yabancı sermayeli şirket sayısı 2024’te 86 binin üzerine yükselmiştir. Hizmet, sanayi ve tarım sektörlerine gelen yatırımlar katlanarak artmıştır. Uluslararası doğrudan yatırımlarla, 70 milyar dolar yıllık ihracat ve 1,2 milyon kişilik istihdam hacmi sağlanmaktadır.
 
GÜMRÜKLERİMİZDE YASADIŞI TİCARİ UYGULAMALARA VE KAÇAKÇILIĞA GEÇİT YOK

Ticaret Bakanlığı Gümrük Muhafaza birimlerimiz de ülkemizin tüm sınır kapılarında 7/24 usulüne uygun olarak her türlü kaçakçılık ve yasa dışı ticaretle mücadelesini kararlılıkla sürdürmektedir.

2023 yılında ele geçirdiğimiz kaçak eşyanın toplam piyasa değeri 23 milyar 74 milyon TL’ye ulaşmıştır.

2023 yılında, Gümrükler Muhafaza ekiplerince yapılan operasyonlarda, yaklaşık 12 ton uyuşturucu madde, 1 milyon 164 bin 299 paket sigara ve 515 ton tütün, 1 milyon 167 bin 578 adet elektronik sigara cihazı ve 389 milyon adet makaron ele geçirilmiştir.

2024 yılında ise kaçakçılıkla mücadelede kapsamında toplamda 55 milyar 178 milyon 970 bin 280 TL değerinde yakalama gerçekleştirilmiştir.

2024 yılında ise 24.313 kg uyuşturucu madde, 2.276.551 paket sigara, 174.483 kg tütün, 58.765.807 adet makaron ve 5.952.172 adet elektronik sigara ve aksamı ele geçirilmiştir.

7 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla kaçakçılıkla mücadelede toplam 4.362 olayda geçtiğimiz yıla göre %61’lik artış kaydedilerek toplam 42 milyar 312 milyon TL değerinde yakalama gerçekleştirilmiştir.

7 Ağustos 2025 itibarıyla ise 20.988 kg uyuşturucu madde, 2.197.060 paket sigara, 1.083.427 kg tütün, 50.032.741 adet makaron ve 5.479.448 adet elektronik sigara cihazı ve aksamı yakalaması gerçekleşmiştir.
 
GÜMRÜKLERİMİZDE MODERN ALTYAPI VE TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜMLERLE, SINIR KAPILARINDA DA GÜÇLÜ TÜRKİYE HEDEFİMİZE YÜRÜYORUZ

“Tek Pencere Sistemi”, “Kağıtsız Gümrük”, “Konteyner ve Liman Takip Sistemi” gibi uygulamalarla işlemler hızlandırılmış; 72 ülke ile imzalanan Karşılıklı İdari Yardım ve İşbirliği Anlaşmaları ile güçlü bir gümrük diplomasisi ağı oluşturulmuştur.
  
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, “Türkiye Yüzyılı” vizyonumuzu adım adım hayata geçirirken; ticarette elde ettiğimiz güçlü performans, Ticaretin Yüzyılı hedefimizin en somut göstergelerinden biri olmuştur.

Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat alanlarında elde edilen kazanımlar, yalnızca bugünkü büyüme rakamlarımızı değil, aynı zamanda geleceğe dair sürdürülebilir kalkınma kapasitemizi de güçlendirmektedir. Ticaret Bakanlığı olarak; hem mevcut pazarlarımızı derinleştirmeye hem de yeni pazarlara erişim sağlayarak ihracatımızı çeşitlendirmeye yönelik çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.

Bu kapsamda, ticari diplomasi faaliyetlerinden ihracat desteklerine, mevzuat düzenlemelerinden lojistik altyapı iyileştirmelerine kadar geniş bir yelpazede yürüttüğümüz politikalar; ülkemizin küresel ticaretteki rekabet gücünü artırmak ve milletimizin refahını yükseltmek amacıyla bütüncül bir strateji çerçevesinde şekillendirilmektedir.