Bakan Tüfenkci, A Haber’de Ürün İhtisas Borsası’nı anlattı

Bakan Tüfenkci, A Haber canlı yayınında Ürün İhtisas Borsası ve lisanslı depoculuğa verilen teşvikler hakkında bilgi verdi.

28 Şubat 2017
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, A Haber canlı yayınında Duygu Leloğlu'nun ürün ihtisas borsaları ve lisanslı depoculuğa ilişkin sorularını yanıtladı. Bakan Tüfenkci’nin konuşmasından satır başları şöyle:

Ürün ihtisas borsasının kurulabilmesi için öncelikle lisanslı depoculuğun olması gerekiyor. Dün Bakanlar Kurulu’nda almış olduğumuz kararla birlikte lisanslı depoculuğa vermiş olduğumuz teşvikleri artırıyoruz.

Bu depolarda saklanabilen hububat, baklagil,  kuru kayısı, kuru incir, zeytin, fıstık, fındık, zeytinyağı, pamuk, şimdi kuru üzümde de tebliğ çalışmasını tamamlıyoruz. Bu tip ürünlerin yetkili laboratuvarlar tarafından sınıflandırılarak bu depolarda saklanması ve ürünlerini bu depolara teslim eden üreticilere verilen elektronik senetlerin dün kararını aldığımız ürün ihtisas borsalarında işlem görmesi anlamına geliyor.

Ürün ihtisas borsalarındaki senetler, bu depolarda depolanan ürünler karşılığı verilmiş senetlerin piyasalarda işlem görmesi. Bu piyasalara derinlik kazandıracak, üreticilerimizin ürünlerini değerinden ve üzerinden alınmasını sağlayacak. Yabancı alıcıların da buradan ürün alması sağlanacak.


Kuruluş amacı

Bununla şunu amaçlıyoruz: Depolamalardan kaynaklanan ürün kayıplarını önlemek istiyoruz. Bu ürünlerin değerinde alınıp satılmasını istiyoruz. Spekülasyonlara açık olmamasını istiyoruz. Kara borsacılığın ortadan kaldırılması, özellikle buğday, arpa, nohut hasat zamanında fiyatlar dibe vurmakta. Belli bir süre sonra fiyatlar yükselmeye başlıyor. Bu depolarda depolanan ürünlerin piyasaya arzını kontrollü şekilde sağlanarak piyasalardaki istikrarı sağlamak istiyoruz. 

Borsanın tarıma etkisi  
   

Biz fındık, kayısı ve incirde dünyada sayılı ülkelerden birisiyiz. Fındık, kayısı da bir numarayız. Fındıkta borsa Almanya’da kuruluyor. Ürünü ihtisas borsasının kurulması ile bölgenin hatta bazı ürünlerde fiyatların belirlendiği ülke konumuna geçmek istiyoruz. Bunun altyapısını hazırlıyoruz.

Borsanın yapısı

Borsa, merkezi Ankara’da olmak üzere 100 milyon lira sermaye ile bir anonim şirket statüsünde kurulacak. TOBB, Türkiye’de faaliyette bulunan 33 borsa, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Ziraat Bankası, Vakıflar Bankası, Halk Bankası ve TMO’nun ortak olduğu bir yapıyla bu borsa kurulacak. Bu borsada amaçlanan derinliği ve hareketliliği sağladığımız zaman da hem bölgenin tarım ürünlerinde fiyatı belirlene merkez konumuna geliyor. Hem de bazı ürünlerde dünyada fiyat belirleyen bir merkez haline inşallah getirmiş olacağız.

Lisanslı depoculuk teşvikleri

Kira ve depo yapım desteğini daha da artırıyoruz. Yapım aşamasındaki sermayeyi 5 milyonu 10 milyona çıkarıyoruz. Nakliye desteği veriyoruz. Küçük kooperatiflerin depolama maliyetlerini biz karşılıyoruz. Laboratuvar ücretlerini biz karşılıyoruz. Kira bedelinin yüzde 50’sini karşılıyorduk, şimdi yüzde 75’ini karşılayacağız. 5’nci bölge teşviklerinden yararlanacaklar. Elektronik senetlerin bankalara teminat gösterilerek kredi çekilmesi halinde oluşacak faizin yarısını da bizler karşılayacağız.

Üreticimizin emeğinin heba olmamasını istiyoruz. Gerçek değerinde satılmasını istiyoruz. Tefecileri bu piyasada rol almamasını istiyoruz. Ürünün bol olduğu zaman aracılar tarafından sağlıksız şekilde depolanacak sonra tüketicilere yüksek fiyattan satılmasını önlüyoruz.

Bu sistemin yaygınlaşması ile beraber hem üreticiler hem tüketiciler kazanmış olacak. Tüketiciler yüksek fiyattan buğday veya baklagiller yememiş olacak. Kayısı, üzüm, fındık. Üretici de emeğinin karşılığını almış olacak.
Bizim teşviklerle amacımız hem lisanslı depoculuğun uygulandığı alanı genişletmek aynı zamanda bu teşviklerin bütün Türkiye’de uygulanmasını sağlamak. Marmara iç Anadolu ve güneydoğu Anadolu bölgesinin bir kısım illerinden daha yaygınlaştığını görüyoruz.