Zorunlu mali müşavirlik olmayacak
Emlak piyasası Türk ekonomisi için önemli bir piyasa ve emlak piyasasının düzenlenmesi bu sektör içerisinde yer alan gerek müteahhitlik sektörü, gerek emlakçılarımızın gerekse emlak piyasasına iş gücü temin edenler bu piyasayı oluşturan önemli aktörlerdir. Dolayısıyla emlakçılar da bu piyasanın önemli aktörlerinden birisi. Yasa veya yönetmelikle zorunlu mali müşavirlik gibi ya da zorunlu  avukat bulundurmak gibi bir şeyi  getirmek doğru değil.

Piyasanın arz ve talep dengesi içeresinde piyasadaki oyuncular, alıcılar veya tüketiciler, üretim yapanlar kendi emlak müşavirliklerini oluşturuyorlar. Biz yapacağımız düzenleme ile emlakçıların niteliklerini, özelliklerini belirleyeceğiz. Bu sektör içerisinde faaliyet gösteren emlakçıların disipline altına alacağız, her önüne gelenin ‘ben emlakçı olayım’ demesinin önüne geçeceğiz. Dolayısıyla daha disiplinli, daha vasıflı ve daha nitelikli arkadaşlarımızın bu sektörde yer almasını sağlamış olacağız ama özel olarak zorunlu bir müşavirlik hizmeti almalarını istemiyoruz.

Bu düzenleme ile beraber her önüne gelen emlakçılık yapamayacak. Bugün bakkallar, muhtarlar veya apartman yöneticisi rahatlıkla alım satım işlerine aracılık ediyor ve bunu da engelleyecek bir mekanizma yok. Biz istiyoruz ki bu işleri yapanların niteliklerini belirleyelim ve zararı önleme noktasında hatalı davrandıklarında tazmin edebilsinler veya haksız kazançların önüne geçebilsinler, dolandırıcılık olaylarının önüne geçelim, en önemlisi de tüketiciyi koruyalım.

Vergi kaybının önüne geçilecek

Yapacağımız düzenlemeyle birlikte özellikle sözleşmeler, komisyon oranlarının belirlenmesi, vergilerin tam yatması; çünkü vergiler tam yatmadığı için maliye ile görüştüğümüzde tapu harçlarının aşağı çekilmesi noktasında maliyenin haklı olarak endişesi var.
Zaten sektör tam değerini beyan etmediği için, bizim vergi kaybımız var diyor Maliye haklı olarak. Düzenlemeyle beraber emlakın tam değerinden belirtilmesi, dolayısıyla vergi istatistiklerinin düzgün olarak elde edilmesi, bunun neticesinde de belki emlak piyasasıyla ilgili istatistikleri kullanma olasılığımız ortaya çıkacak. Dolayısıyla bu düzenlemede hem vergiler noktasında disipline olacak hem de piyasaların gelişmesi açısından önem arz edecek.

Emlakçıların üniversite mezunu olması

Üniversite mezunları bu işi yapacak diye bir kayıt koymamız sektörü daraltır, emlakçıları da daraltır. Dolayısıyla bunun çalışması yakında bitecek, bittiğinde görelim. Sektör temsilcilerinin istek ve talepleri doğrultusunda buna şekil vereceğiz. Ama altını çizerek söylüyoruz, sadece üniversite mezunlarının yapacağı bir meslek olması doğru değil. Bu işte yeteneği olan, bu işte becerisi olan, sertifikasını alan ve dürüst çalışan arkadaşlarımızın bu sektörde yer alması gerekir. Bunun için illaki üniversite mezunu olmasının şart ve gereği yok. Ancak isteyen üniversite mezunlarının yapmasına da bir engel yok.

Yasanın içeriği

Türkiye için emlak piyasası çok önemli. Türkiye’nin hem konut ihtiyacı var hem de nitelikli konut ihtiyacı var. Bir yandan kentsel dönüşüme tabi olan bölgeler var. Genç nüfus olmamız nedeniyle de konuta ciddi bir talep var. Bu piyasaların sağlıklı işleyebilmesi için, bu piyasalarda yer alan aktörlerin, üretenlerin, arsalarını konut yapımına ve iş yeri yapımına verenlerin, orada yapılan işyerlerini ve konutlarını talep edenlerin arasındaki iletişimi sağlayan aracıların belli bir nitelikte olması gerekiyor.
Yasanın vermiş olduğu yetkiye dayanarak özellikle taşınır malların alım satımında rol alacak emlakçı esnaflarımızın niteliklerini belirleyeceğiz.

Alım satım yapılırken sözleşme tiplerini, komisyon oranlarını, bu komisyon oranlarına aykırı davrananlara uygulanacak yaptırımlar, emlakçılık yapmak isteyenlerde oluşacak güven problemini giderme noktasında atacağımız adımlar, piyasayı geliştirme adına yapacağımız çalışmaların tamamı bu düzenlemenin içerisinde yer alıyor.

Nitelikleri neler olacak?

Tabi bir kere adli noktada sicili temiz olacak sonra belli bir eğitim düzeyi olacak yine belli bir yerden alınmış sertifikası olacak yani bu arkadaşımız emlakçılık alım satım yapabilir diye yetkilendirme yapacağız yetkilendirme yaptıktan sonrada zaten faaliyetlerine de iş yeri açma ve diğer prosedürleri tamamladıktan sonra iş yeri açarak faaliyetlerine devam edecek. Bunun için o sertifikayı alması gerekiyor.
 
Sertifika nereden ve nasıl alacak?

Tabi bununla ilgili çalışmaya son noktayı koymadık emlakçılar odasını, belli bir kurumla birlikte mi verilecek ya da Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte mi yapacağız? Bu noktada son kararı vermediğimiz için son noktayı koyamıyoruz ama bir sertifika alacak. Bu düzenleme çok uzun sürmeyecek inşallah Nisan’ın sonunda hayata geçmiş olacak. Tabi burada emlakçı arkadaşlarımızın başka sorunları da var; onlar bu yasa ve düzenleme ile bir odaya kavuşmak istiyorlar. Kendi mesleklerinde bir disiplin olsun istiyorlar, biz bununla ilgili çalışmayı da hayata geçireceğiz.

Eğitime tabi tutulacaklar mı ?

Elbette ki o sertifikayı alırken her başvuran o sertifikayı alamayacak belli bir eğitimden sonra o sertifikayı alacak. Sertifikanın gereğini yerine getirebilecek nitelikteki insanlar o sertifikayı alacaklar.

Yasa neler getirecek

En önemlisi sektörü disipline edip geliştirecek bu işi yapanlara belli bir nitelik ve vasıf kazandıracak. Tüketicilerimize ev ve iş yeri konut alanları haklarını koruyabilecek ve karşılarında muhatap bulabilecek yaptırımları olacak. Tazminat noktasında yükümlülükleri olacak bu işi yapanların bu yasada emlakçı arkadaşlarımızın parasal anlamda haklarını alabilmelerini sağlayacak konuştuğumuz anlamda vergi noktasında bir istatistik elde edeceğiz.

Gerçek değerlerini bulma noktasında elimizde veri kaynağı oluşacak dolayısıyla doğru vergilendirme noktasında bir adım atmış olacağız yine en önemli kazanımlarından birisi de artık insanlar benim aldığım emlakın değerinde değil yada değerinin üzerinde yada değerinin altında satıldı gibi kargaşalardan kurtulup emlakçım beni dolandırdı mı gibi veya bana daha mı az para ödedi gibi endişelerinde önüne geçmiş olacağız.  Çünkü bu işleri yapanların ciddi sorumlulukları ve tazminat ödeme yükümlülükleri olacak.

Kaçak iş yapanlara cezai işlem

Bir kere bununla ilgili kaçak işlem yapanların ya da aracılık yapanların ihbarından o işlemin sakatlığına kadar götürecek bir takım düzenlemeler yapılabilir en önemlisi de özellikle tapularda veya resmi dairelerde o tür arkadaşların iş takibini önlemiş olacağız.

Emlakçılığın tanımı

Emlakçılığın en temel tanımı taşınmazların alım satımına aracılık eden insan ve ya meslek akla gelir. Bir aracılık faaliyeti esas itibari ile. Onun için güven çok önemli, onun için takip çok önemli, onun için değerlendirme bilgi ve yeteneği olması çok önemli. Dolayısı ile bu aracılık faaliyetini düzenlemenin amacı da bu. Bu aracılık faaliyetinin belirli kurallar çerçevesinde ve belirli yükümlülükler çerçevesinde yapılmasını istiyoruz.

Sektör temsilcilerinin beklentisi

Öncelikle sektör temsilcileri bu düzenlemenin yapılıp hayata geçirilmesini istiyorlar. İkinci olarak ta bir odaya kavuşmak istiyorlar. Çünkü şu anda dernekler vasıtası ile faaliyet gösteriyorlar. Bunu sağlamak istiyoruz. Emlak düzenlemesini yaptıktan sonra tüketicileri korumak için şöyle bir düzenleme vardı. Tüketicilerimizin cayma hakkı diye bir hak vardı tüketici yasasında bu da mütahitler aleyhine işleyen bir sistemdi bunu da disiplin altına alıp  belki buralarda da birlikte düzenleme yapılması talebi var. Onu da ele almış olacağız inşallah.

Günlük kiralanan evlere sınırlama söz konusu mu?

Bununla ilgili İçişleri Bakanlığımızın bir genelgesi vardı. Yayınlandı da zaten. Özellikle günlük ev kiralayanlara kimlik bildirme zorunluluğu getirildi. Tıpkı oteller gibi bu önemli bir düzenleme. Bunu disiplin altına alırsak buna aracılık edenlerin hukuki sorumluluğu doğacak. Dolayısı ile bunlar cezai bir yaptırımla da karşı karşıya kalmış olacak.
 
Kaç kişi sektör dışında kalacak?

Sektör dışında kalıp kalmayacaklarını henüz bilemiyoruz. Çünkü sertifika kaç kişi alacak veya ne kadar kişi sistemin içine girecek doğrusu şu anda elimde bir veri yok ama emlak sektöründe faaliyet gösterenlerin %80’ninin bu anlamda nitelikli emlakçı olabilecek vasfı var.

Emlakçı ücreti

Şu anda düzenleme çıkmadığı için birazda serbestçe belirleyebiliyorlar. Kimileri %3 kimileri %2 alım satımda kimileri %5 ve ya kimileri de maktu alıyor. Bunda bir oran belirleyecek otorite yok ama şimdiki düzenleme ile beraber bunun oranını belirleme yetkisini de alacağız ve ona göre de bir makul seviyede belirlemiş olacağız. Herkes bu yükümlülüğe de uymak zorunda kalacak.

Emlakçılara gereken denetim nasıl yapılacak?

Elbette ülkemiz de düzenlemeler yasalar çok güzel çıkıyor ama uygulama ve denetleme noktasında sıkıntılar yaşıyoruz. Biz bunun denetimlerini ticaret il müdürlükleri aracılığı ile yapmayı düşünüyoruz.
Ben bu düzenlemeyi önemsiyorum piyasa da önemsiyor. Emlak piyasası Türkiye için önemli. Türk insanı için ev ile yatırım önemlidir. Bunu piyasanın sahiplenmesi çok önemli. Geniş bir çerçeveyi ilgilendirdiğinden onlarla ilgili yapmış olduğumuz çalışmalar uzun sürdüğünden düzenlemenin çıkması uzun sürdü.