Günümüz dünyasında her birey tüketiciye, her alan tüketimin gerçekleştiği bir ortama dönüşmüştür. Hızla değişen ve çeşitlenen insan ihtiyaçları, piyasada artan rekabet ortamı, tüketici bilincinin artmasını gerekli kılmaktadır. Bilinçli tüketim alışkanlığı, üretimin kalitesini yükselttiği gibi ülkelerin kalkınmasında ve gelişmesinde de önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle bilinçli tüketici profilinin ve bilinçli tüketimin oluşturulması, tüketicilerin korunması, tüketim mallarına ilişkin düzenleme ve denetimlerin sağlanması, tüketimi yaşam biçimi olmaktan çıkarmak için farkındalık organizasyonları düzenlemesi gereği doğmuştur.

Gelişmiş ekonomilerin en temel özelliklerinden biri de hiç şüphesiz tüketici haklarına gösterilen saygı ve duyarlılıktır. Tüketicilerimizin gelişmiş ülkelerde yaşayan tüketicilerle aynı haklara sahip olmaları, bilgilendirilmeleri, yasal haklarını kullanmaları konusunda özendirilmeleri hususlarına Bakanlık olarak büyük önem ve öncelik veriyor, çalışmalarımızı bu anlayışla yürütüyoruz.

Hem iç piyasadaki hem de ithalat aşamasındaki tüm tüketici ürünlerinin yüzde yüz güvenli olmasını sağlamak amacıyla denetimler gerçekleştiriyoruz. Yürüttüğümüz piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri ile tekstil, ayakkabı, kırtasiye, mobilya, çocuk bakım ürünleri, oyuncak, deterjan gibi doğrudan tüketiciye arz edilen ürünleri denetliyoruz.

Ambalaj ve etiket kontrolünden, kimyasal, fiziksel ve mekanik testlerden geçirerek denetlediğimiz ürünlerden güvensiz bulduklarımızı derhal piyasadan toplatıyor ve ilgililere idari para cezası uyguluyoruz. 2016’da Bakanlığımızın görev ve yetki alanına giren 2 bin 603 firmanın 2 milyon 258 bin 393 ürününü denetledik. Bunlardan güvensiz bulduğumuz 51 bin 904 ürün için 1 milyon 85 bin 822 lira idari para cezası uyguladık. 2011 yılında sorumluluğumuzdaki ürünlerde güvensizlik oranı % 38,6 iken 2016 yılı sonu itibariyle bu rakam % 4,1’e gerilemiştir.

Çocuklarımızın sağlığını ve güvenliğini en üst düzeyde korumak amacıyla; oyuncak sanayinde 55 alerjik kokunun kullanımını yasakladık. 36 aydan küçük çocukların kullanacağı oyuncakların temizlenebilecek bir biçimde tasarlanıp üretilmesi, gıdaların içinden çıkan oyuncakların ayrı ambalajlarının bulunması zorunluluğunu getirdik. Gıdayla sıkıca bitiştirilmiş oyuncakları yasakladık. Eğitim ve öğretim yılı öncesinde özellikle kırtasiye ürünleri, okul kıyafetleri ve ayakkabıları ile çocuklarımızın kullanabileceği her türlü takı, aksesuar gibi ürünlere ilişkin denetimler gerçekleştirdik.

Tüketicilerimizin şikayetlerini doğrudan tüketici hakem heyetlerine aktarmasını sağlayacak Tüketici Bilgi Sistemini (TÜBİS) yeniledik. Böylece sürecin internet üzerinden takip edilmesini ve sonuçlarının sorgulanmasını kolaylaştırdık. Mevcut sistemi gelişen teknolojiye uyumlu hale getirip diğer kurumlar ve uygulamalarla entegrasyonunu sağladık.

Tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikteki reklamlara karşı tedbirler alıyoruz. 2016 yılında çeşitli mecralarda yayınlanan 3 bin 362 adet reklam dosyasını inceleyerek ilgili mevzuata aykırı olan 780 adet reklama idari yaptırım uyguladık.

Tüketicilerimizin mağduriyetlerini mahkemeye yansımadan masrafsız, hızlı ve kolay şekilde çözmek amacıyla her il ve ilçede en az bir tane olmak üzere toplam 1011 adet Tüketici Hakem Heyeti kurduk. 2012 yılında Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan toplam tüketici şikâyeti başvuru sayısı 446 bin 54 iken, 2016 yılında 1 milyon 794 bin 376 adet şikayet başvurusu yapılmıştır. Bu başvuruların % 85’i tüketicilerin lehine sonuçlanmıştır.

Tüketici şikâyetleri ile ilgili olarak yalnızca Türkiye sınırları içerisinde değil sınır ötesi uyuşmazlıkların çözümü için de gayret gösteriyoruz. Sınır ötesi uyuşmazlıkların çözümü ve uluslararası bilgi paylaşımının sağlanması amacıyla kurulmuş olan Uluslararası Tüketici Koruma ve Uygulama Ağı’nın (ICPEN) 2017-2018 Dönem Başkanlığını 1 Temmuz’dan itibaren Ülkemiz adına Bakanlığımız gerçekleştirecektir. ICPEN’in bir girişimi olan e-consumer.gov adresli tüketicilerin online işlemlerden kaynaklanan şikayetlerini iletebilmelerine imkan sağlayan  internet sitesine Bakanlığımız da üye olmuştur.
 
Bunun yanı sıra tüketici bilincini geliştirmek ve bu yönde hak arama alışkanlıklarını yaygınlaştırmak, tüketici haklarına saygılı kişi, kurum ve kuruluşları teşvik etmek amacıyla bu yıl 20’ncisini düzenleyeceğimiz Geleneksel Tüketici Ödülleri 15 Mart 2017 tarihinde sahiplerini bulacaktır.
 
“Güvensiz ürüne karşı sıfır tolerans” prensibi ve “Bilinçli tüketici, basiretli tacir” anlayışı içinde devam eden tüm bu çalışmalarımızla tüketicilerimizi korumayı ve haklarını bilen bilinçli tüketici profilini oluşturmayı hedeflemekteyiz. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarımızın artarak devam edeceğini belirtiyor,  bütün tüketicilerimizin 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’nü tebrik ediyorum.
 

                                                                                                                                               Bülent TÜFENKCİ
                                                                                       Gümrük ve Ticaret Bakanı