Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un tüketici için birçok koruma alanı oluşturduğuna dikkati çekerek, "Özellikle bankacılık işlemlerinde tüketiciden haksız olarak ek bir bedel talep edilemeyecek" dedi.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun ilk taslağındaki bazı ifadelerin, bankaların lehine değiştirildiği tartışmaları üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Kanun taslağında yapılan değişiklikleri anlattı.  

Hayati Yazıcı, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Taslağı'na ilişkin, 1995 yılında yürürlüğe giren 34 maddelik kanunun hemen hemen bütün maddelerinde bir değişiklik ihtiyacı ortaya çıkınca bütün maddeleri değişmek yerine yeni bir Kanun hazırlanmasının daha uygun olacağından yeni bir Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı hazırlandığı anımsattı.

Taslağın 4'üncü maddesinin ikinci fıkrasında "Bankacılık sözleşmelerinde ise hiçbir suretle tüketicilerden kredi kartı üyelik ücreti, hesap işletim ücreti, dosya ücreti, ipotek fek ücreti vb. isimler altında herhangi bir bedel alınamaz" hükmünün yer aldığını belirten Yazıcı, kurum ve kuruluşlardan gelen görüşleri değerlendirmek üzere oluşturulan mevzuat çalışma komisyonunun, gerek gelen görüşleri gerekse de toplantılarda vurgulanan hususları dikkate alarak taslağın birçok maddesinde olduğu gibi 4'üncü maddesinde de değişiklik yaptıklarını dile getirdi.

Böylece taslak üzerindeki çalışmaların sonlandığını anımsatan Bakan Yazıcı, düzenlemelere ilişkin uluslararası uygulamaların da göz önüne alındığını vurguladı.

- "Faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf, Bakanlığın görüşü alınarak BDDK tarafından belirlenir"

Bakan Yazıcı, TBMM’ye sunulan tasarının 4'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Tüketiciden; kendisine sunulan mal veya hizmet kapsamında haklı olarak yapılmasını beklediği ve sözleşmeyi düzenleyenin yasal yükümlülükleri arasında yer alan edimler ile sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati doğrultusunda yapmış olduğu masraflar için ek bir bedel talep edilemez. Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın görüşü alınarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından belirlenir" hükmünün yer aldığını kaydetti.

Yazıcı, devamla şunları kaydetti: "Yeni yasada yer alan bu hükümle özellikle bankacılık işlemlerinde tüketiciden haksız olarak ek bir bedel talep edilemeyecek. Bankacılık işlemlerinde asli edim, yan edim ve sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati doğrultusunda yapmış olduğu masrafların neler olduğunun bankacılık sektörünün düzenleyici kurumu olan BDDK tarafından belirlenmesinin mevzuatı uygulayacak olanların işlerini kolaylaştıracağı ve çıkabilecek yorum farklılıklarını engelleyebileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraflar ile bunlara ilişkin usul ve esasların Bakanlığın görüşü ile BDDK tarafından belirleneceği hüküm altına alındı. Komisyon’da kabul edilen önerge doğrultusunda, Bankaların tüketicilerden faiz dışında alacağı ücret, komisyon ve masraflar Bakanlığın görüşüyle BDDK tarafından belirlenirken; tüketicilerin korunması ve Kanunun ruhuna uygun davranılması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılmıştır."

- Ücretsiz kart sunmayana 5 milyon lira idari para cezası

Tüketici uyuşmazlıklarına konu olan ve kamuoyunda sıkça gündeme gelen kart aidat ücretlerine ilişkin olarak da Taslakta düzenlemeler yer aldığı bilgisini veren Yazıcı,  "Bankalar tarafından kredi kartı üyelik ücreti veya benzeri isimler altında alınan ücretler konusunda tüketici mağduriyetinin bertaraf edilmesi amacıyla kart çıkaran kuruluşların, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmaları zorunlu hale getirilmiştir" bilgisini verdi.

Komisyon’da kabul edilen önerge doğrultusunda, tasarının cezalara ilişkin maddesinde yapılan değişiklikle tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil edilmeyen bir kredi kartı sunmayan Bankalara (Kart Çıkaran Kuruluş) verilecek idari para cezasının miktarının da 5 milyon liraya çıkarıldığını belirten Yazıcı, "En önemlisi belirli süreli kredi sözleşmesi veya konut finansmanı sözleşmesine ilişkin olarak bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, bu hesaptan herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır" diye konuştu.
 
- Her türlü talep tüketiciye yazılı olarak sunulacak

Ücret ve masrafların bu sözleşmelerin içerisinde tüketiciler tarafından fark edilebilmesinin zor olduğunu ve bu nedenle tüketicilerin mağduriyet yaşadığını dile getiren Yazıcı, sözlerini şöyle tamamladı: "Sözleşmelere istinaden tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa ilişkin bilgilerin, sözleşmeye ek olarak tüketicilere kağıt üzerinde yazılı şekilde verilmesi öngörülmüştür. Bankacılık sektöründeki yeni düzenlemelerin yasalaşmasıyla birlikte bu alanda tüketicilerin yaşamış olduğu sorunların büyük ölçüde azalacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, bankaların yargı kararıyla iade ettikleri ücretlerin geri alınmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. Kanun Tasarısının yasalaşmasının ardından 23 adet uygulama yönetmeliği hazırlanacaktır."