T.C. Ticaret Bakanlığı

İnternet ve Telefon Vasıtasıyla Yapılan Satışlara Yeni Standartlar Geldi

Çağımızın önemli bir unsuru olan iletişim olgusunun, internet ve telefon gibi yollarla yapılan yeni satış yöntemlerini beraberinde getirmesi, bu alanda maliyetlerin düşük olması ve mal ya da hizmet ile ilgili kaynaklara kolayca ulaşılabilmesi neticesinde mesafeli satışların işlem hacminin giderek artması ve konuya ilişkin AB mevzuatında değişikliğe gidilmiş olması karşısında, ilk olarak 2003’te mevzuatımıza giren mesafeli sözleşmelerde yeni hukuki düzenlemeler yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 28/05/2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu çerçevede, Kanun'a dayanılarak hazırlanan ve 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanıp 27/02/2015 tarihinde yürürlüğe girecek olan "Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği" ile aşağıda belirtilen konularda düzenlemeler yapılmıştır.

Önceden, doğru ve yeterli bilgilendirme

Tüketicilerin mal veya hizmet satın almadan önce eksiksiz olarak bilgilendirilmelerinin sağlanması amacıyla, ayrıntılı düzenlenen ön bilgilendirmenin, ödeme yükümlülüğü altına girmeden hemen önce yapılması gerekliliği düzenlenmiştir.

Cayma hakkı

Gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin kullanılacak olan cayma hakkı hususunda, tüketicilerin bu haklarını kullanacakları süre 7 günden 14 güne çıkarılmıştır.

Tüketicinin cayma hakkını kullanırken, satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirim yapmasının yeterli olacağı düzenlenmiştir. Yönetmelik ekinde isteğe bağlı olarak kullanılabilecek örnek bir cayma formuna yer verilmiş ve bu hakkın kullanımında kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.

Cayma hakkı kullanıldıktan sonraki yükümlülükler

Cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin satıcı veya sağlayıcıya ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde, satıcı veya sağlayıcının tüm ödemeleri tüketiciye iade etmekle yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bu geri ödemelerin, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına (kredi kartı, havale vb.) uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden, örneğin kredi kartı limitini etkilememek adına kredi kartına taksit suretiyle yapılan alışverişten cayılması durumunda, bedel iadesinin tek seferde yapılması zorunluluğu getirilmiştir.

İade masrafları yeniden düzenlendi

Ön bilgilendirmede tüketiciye bildirilmiş olması şartıyla; satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde, tüketicinin iade kapsamında nakliye masraflarından sorumlu tutulamayacağı düzenlenmiştir.

Ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcının belirtmediği durumda ise, tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemeyeceği; iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda ise malın ilave hiçbir masraf talep etmeksizin tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır.

Cayma hakkının kullanılamayacağı mallar ve hizmetler yeniden düzenlendi

Aksi taraflarca kararlaştırılabilmek üzere; altın veya mücevher gibi, fiyatı piyasadaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin; üzerinde çocuğunun resminin yer aldığı tişört gibi tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin; tüketici tarafından ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap satışına ilişkin ve Yönetmelikte ayrıntılı yer alan diğer bazı sözleşmelerde de cayma hakkının kullanılamayacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

Sözleşmenin taahhüt edilen süre içerisinde ifası

Tüketicinin siparişinin ulaştığı tarihten itibaren, satıcı veya sağlayıcının taahhüt ettiği süre içinde edimini yerine getirmek zorunda olduğu; mal satışlarında bu sürenin 30 günü geçemeyeceği, aksi takdirde tüketicinin sözleşmeyi feshedebileceği düzenlenmiştir. Bu durumda satıcı veya sağlayıcı, tüm ödemeleri fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde tüketiciye yasal faiziyle birlikte geri ödemek zorundadır.

Stokta bulunmadığı gerekçesine son

Satıcının, malın stokta bulunmadığı gerekçesiyle malı teslim etmeme hakkına sahip olduğu yönündeki yorumu nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıkların önüne geçilmesi amacıyla, bu durumun malın teslimini imkansızlaştırmadığına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Böylece satıcı veya sağlayıcıların, mal veya hizmet satışına ilişkin vaatlerinde gerekli özeni göstermelerinin sağlanması amaçlanmıştır.

Çağrı merkezleri ücretlerine ilişkin düzenleme

Kurulmuş olan sözleşmeye ilişkin olarak tüketicilerin satıcı veya sağlayıcı ile iletişime geçebilmesi için bir telefon hattı tahsis edilmesi durumunda, bu hat ile ilgili olarak satıcı veya sağlayıcının olağan ücret tarifesinden daha yüksek bir tarife seçemeyeceği düzenlenmiş, bu hüküm ile tüketicilere ek maliyet getirebilen uygulamaların engellenmesi amaçlanmıştır.

Tüketiciye, iradesi dışında seçili olarak sunulan ve ek ödeme yükümlülüğü getiren mal veya hizmetlere ilişkin düzenleme

Herhangi bir ilave bedel talep edilebilmesi için sözleşme kurulmadan önce tüketicinin açık onayının ayrıca alınması zorunlu kılınmış; açık onay alınmadan ilave ödeme yükümlülüğü doğuran, örneğin internetten uçak bileti alırken yemek bedeli veya koltuk seçimi gibi ücretli seçeneklerin kendiliğinden seçili olarak sunulması sebebiyle tüketici bir ödemede bulunmuş ise, satıcı veya sağlayıcı bu ödemelerin iadesini derhal yapmak zorunda olacaktır.

Bu itibarla, 28/5/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile yeniden düzenlenen mesafeli sözleşmeler ile ilgili usul ve esasların Yönetmelik ile ayrıntılı olarak belirlenmesi ve böylece tüketicilere Avrupa Birliği standardında koruma sağlanarak uygulamada sıklıkla karşılaşılan sorunların giderilmesi amaçlanmaktadır.