Bakan Bolat, Şahinbey Kongre ve Sanat Merkezi'nde düzenlenen "Suriye'nin Sanayi ve Ticaret Altyapısının Yeniden İmarı İçin Türk ve Suriyeli İş Adamları Gaziantep'te Buluşuyor" programında yaptığı konuşmada, bu organizasyonda, yeni dönemde özgür Suriye'nin sanayi ve ticaret altyapısının yeniden inşası için yapılabilecekleri, imkanları, muhtemel zorlukları masaya yatırıp fikir alışverişinde bulunacaklarını belirtti.

Suriye hükümetiyle görüşmelere devam ettiklerini, iki ülke arasındaki çalışmaların sürdüğünü dile getiren Bolat, şöyle devam etti:

"Biz öncelikli olarak, Suriye'nin şartlarının elvermesi durumunda, 2007 yılında değerli Kürşat Tüzmen Bey hükümetimizin devlet bakanıydı o zaman, onun döneminde imzalanmış olan Türkiye-Suriye Serbest Ticaret Anlaşması'nın ki 2011'de iç savaş çıkınca akamete uğramıştı, yeniden uygulamaya alınması ve görüşülmesi noktasında Suriyeli yetkili kardeşlerimizle görüşmeler yapacağız. Amacımız, yeni ve özgür Suriye'nin inşası ve ihyasında, imarında, ticaretinde, üretiminde Türkiye olarak 'kazan kazan' prensibiyle güçlü işbirliği ve güç birliği yapmaktır. Suriye ile ekonomik işbirliğimizi ortaklık temelinde her iki ülkenin haklarının yararına olarak gerçekleştirme hedefi ve arzusundayız. Çünkü Suriye ile 910 kilometre sınırımız var. Suriye, farklı etnik topluluklar, farklı mezhebi topluluklardan oluşan birlik ve berarbelik içinde istikrarlı bir komşumuz olsun istiyoruz. Ortak tarihimiz var, benzerliklerimiz var. Orta Doğu ile Körfez'e açılan en önemli kapı konumunda olan Suriye'nin 8 Aralık'ta başlayan devrimi ve bayrak döneminin başarıya ulaşması en büyük dileğimizdir. "

Bakan Bolat, Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri noktasında çalışmaların sürdüğünü ifade etti.

Türkiye'den Suriye'ye geçmek isteyenlerin izin talebinin sınır vilayetlerindeki valilik tarafından arşiv araştırması yapıldıktan sonra hızla gerçekleştirileceğinin altını çizen Bakan Bolat, şunları kaydetti:

"Bu geçişleri hızlandıracaktır. Arşiv araştırmasında, terör suçları, her türlü kaçakçılık suçları, nitelikli dolandırıcılık, soykırım ve insanlığa karşı suçlar gibi suç türleri üzerinden yapılacak arşiv araştırmalarından sonra geçişlere izin verilecektir, başvurulardan sonra ve geçişler pasaportla yapılacaktı. İlk defa geçişlerde 10 güne kadar valilerimiz izin verecekler. İkinci ve diğer geçiş taleplerinde ise Suriye'deki sanayi veya ticaret odaları tarafından onaylı davet mektubu veya yetkili kurumdan alınan yazı getirilmek suretiyle süre sınırı konulmaksızın valiliklerimiz işlem yapacaklardır. Hava yolu ile geçişlerde ise Suriye tarafında Türkiye'ye gelmek isteyen iş insanları için hava yolu geçişlerinde özel bir vize uygulama olacaktır. Türkiye'nin Şam Büyükelçiliği ve Halep Başkonsolosluğuna başvuracaklar. İstizan vizesi adı verilen bir vize türüyle onlar da Türkiye'ye tabii sınırlı süreli olarak gelip ticaret, yatırım görüşmelerini yapabileceklerdir."

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Suriye'deki yeni dönem yerleştikçe, kurum ve kuruluşlar Suriye'nin yönetiminde gerekli çalışmaları yaptıkça biz de bu noktada Türkiye olarak istikrarlı ve ayakları üzerinde duran halkın özgürce ve rahatça yaşadığı bir Suriye olması için gayretimizi göstermeye devam edeceğiz." dedi.

Türkiye'nin Suriye ile 910 kilometre kara sınırı bulunduğunu hatırlatan Bolat, iki ülke arasında uzun yıllara dayanan tarihi, kültürel, sanayi ve güçlü ekonomik bağların bulunduğunu anımsattı.

Bolat, 8 Aralık 2024 tarihinin hem Suriye hem Türkiye için önemli bir tarih olduğunu vurguladı.

Yayladağı Sınır Kapısını 9 Aralık'ta insani geçişe açtıklarını, ticaret için de açmak istediklerini dile getiren Bolat, şöyle konuştu:

"Suriyeli kardeşlerimiz bu konuda bir aylık hazırlık süreci istediler. Onlar (Suriye tarafı) hazır olduğu zaman Yayladağı gümrük kapımızı ticaret geçişine de açacağız. Allah'a şükür dirayetli ve mazlumların sesi olan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde devlet aklı çalışmaktadır, çok iyi çalışıyor. Bu noktaya gelinmesinde gerek terörle mücadele gerekse göçün kontrolü ve önlenmesi gerekse ticaret operasyonları, askeri çalışmalarda, istihbarat çalışmalarında ülkemizde devlet aklı mükemmel çalışmıştır. Herkesin bunu çok iyi bilmesini rica ediyorum. 8 Aralık'tan bu yana Türkiye'deki ilgili bütün bakanlıklar, ilgili yetkili tüm kurumlar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla yapılabilecekler konusunda yeni ve özgür Suriye'nin işbirliği konusunda yapılabilecek işler hususunda büyük bir çalışma içerisindeler. Çalışma ve yapılacaklar dosyası hazırlanmıştır. Suriye'deki yeni dönem yerleştikçe, kurum ve kuruluşlar Suriye'nin yönetiminde gerekli çalışmaları yaptıkça biz de bu noktada Türkiye olarak istikrarlı ve ayakları üzerinde duran halkın özgürce ve rahatça yaşadığı bir Suriye olması için gayretimizi göstermeye devam edeceğiz."

Askeri ve siyasi zaferlerin iktisadi zaferlerle taçlanması gerektiğini ifade eden Bolat, hem geri dönüşlerin yönetilmesi hem de ticaretin canlandırılması noktasında bütün gümrük kapılarındaki yapılabilecek hususları, acil konuları tespit edip hemen işe koyulduklarını kaydetti.

Bakan Bolat, şunları kaydetti:

"Aslında mücadelenin bir bölümü sona erdi daha önemli bölümü başlıyor. Askeri, siyasi zaferlerin iktisadi zaferlerle de taçlanması lazım ki bölgede istikrar ve halkın mutluluğu, refahı oluşabilsin. Bu noktada 24 Aralık'ta Ticaret Bakanlığı olarak Türkiye'de misafir olan Suriyeli kardeşlerimizin geri dönüşlerinde kafa karışıklığı olmasın diye gümrüklerde Suriye'yi geçerken götürebilecekleri ev eşyaları, kayıt ettikleri otomobil, ziynet eşyaları ve geri götürebilecekleri nakit para miktarı bakımından bir rahatlama sağladık."

Hem geri dönüşlerin yönetilmesi hem de ticaretin canlandırılması noktasında bütün gümrük kapılarındaki yapılabilecek hususları, acil konuları tespit edip hemen işe koyulduklarını aktaran Bolat, 6 Ocak'ta yeni Suriye hükümetinde görev alan mevkidaşıyla videokonferansla görüşme gerçekleştirdiklerini anımsattı.

Şam Büyükelçiliğinin, Halep Başkonsolosluğunun açılmasının, diplomatların 8 Aralık'tan bu yana hemen göreve başlamalarının çok önemli olduğuna işaret eden Bakan Bolat, şöyle devam etti:

"11 Ocak tarihli gümrük kararlarıyla alakalı da görüşlerimizi sizlere arz etmek istiyorum. Suriye hükümetinin devreye aldığı bu uygulama maalesef bazı kesimlerce yanlış anlaşıldı ve kimi kesimlerce de çarpıtılarak sadece Türkiye'ye yönelik olarak alınmış gibi gösterilerek yeni Suriye yönetimi ile Türkiye ilişkilerini de biraz böyle olumsuzluk yaymaya çalışan açıklamaları takip ettik. Bu açıklamalar karşısında Ticaret Bakanlığı olarak da gerekli doğru açıklamaları 5-6 defa olmak üzere anında yaptık. Burada vurgulamak isteriz ki söz konusu gümrük kararları sadece Türkiye'ye özgü değildi. Suriye'nin dünyadaki tüm ülkelere ve tüm ürünleri kapsayan bir uygulamasıydı."

Yaptıkları uyarıların, karşılıklı görüşmelerin ardından gümrük vergilerinin gözden geçirildiğini ifade eden Bolat, gümrük vergilerinde 269 üründe yüzde 70'lere varan indirim yapıldığını kaydederek, "Türkiye ile Suriye arasında kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşmasının da yeniden hayata geçirilmesi konusunda görüşmeleri başlatma kararı aldık." dedi.

MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı, özgür Suriye'nin yeniden ayağa kalkması, yeni yolculuğuna güçlü adımlarla başlaması ve geleceğe umutla bakması adına bu zirveyi gerçekleştirdiklerini belirterek, şöyle devam etti:

"Siyasi, ekonomik ve insani anlamda kendini kararlılıkla ortaya koyan özgür Suriye için, kardeşlik hukuku ile dayanışmayı bir arada göreceğimiz bu toplantımızın verimli geçmesini temenni ediyorum. Bu zirveyle birlikte, Türkiye'nin özgür Suriye'nin kalkınma sürecine yönelik stratejileri, faaliyetleri, ulusal ve uluslararası ortaklıkları ve yatırım işbirliği detaylı şekilde ele alınacaktır. Bizler, MÜSİAD ailesi olarak, iş dünyasının en yetkin isimleriyle omuz omuza verip, ülkemizin geleceğini inşa eden değerlerimizi ve irademizi bu zirveye yansıtmaya çalışıyoruz. Panel programlarımızda, özgür Suriye'nin yeniden daha güçlü şekilde ayağa kalkması için gerekli adımları konuşacağız."

Zirve kapsamında ikili iş görüşmelerinin de gerçekleştirileceğini ifade eden Asmalı, "Unutmayalım ki her zorluk, kararlılıkla, inançla ve birliktelikle aşılır. Bizler inanıyoruz ki, umutlar bir araya geldikçe çoğalacak, gayret ve azim sayesinde komşumuz Suriye, barış ve refah içinde yeniden inşa edilecektir. Bizler hep birlikte daha güçlü, daha özgür ve daha müreffeh bir gelecek için omuz omuza yürüyoruz. Bugün artık geçmişten söz açmanın zamanı değil. Artık geleceğe yol alma vaktidir. Bugün geçmişin kederlerini sürekli olarak kanırtma zamanı değil; gün yaraları sarma ve iyileştirme günüdür." diye konuştu.

Uluslararası İş Forumu (IBF) Başkanı Erol Yarar, bugün Türkiye ile Suriye arasında en üst düzeyde görüşme gerçekleştirileceğini ifade ederek, "Yokluğu varlığa çevirmeye, yardımı iktisadi gelişmeye çevirecek bir gündür bugün. O yüzden bir milattır bugün. Bugün bu miladı sizler yazıyorsunuz, bu başlangıca sizler imza atıyorsunuz. Artık Suriye yoklukla, kanla, hicretle, muhacirleriyle anılmayacak, iktisadi işbirliği yapan iş adamlarıyla, kardeş olan milletle ve bütünleşik iki devletle birlikte anılacaktır." ifadelerini kullandı.