Ticaret Bakanlığı, Ülkemizin Uluslararası Anlaşmalardan Doğan Haklarını Etkin Biçimde Kullanmaya Devam Etmekte: Türkiye–Malezya Serbest Ticaret Anlaşması Kapsamında Menşe Kontrollerinde Güçlendirilmiş Dönem Başladı

10 Ekim 2025

Türkiye ile Malezya arasında 17 Nisan 2014 tarihinde imzalanan ve 1 Ağustos 2015 tarihinde yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması (STA) çerçevesinde eşyanın tercihli menşeinin tespitine ilişkin usul ve esaslar, 10 Temmuz 2015 tarihli ve 29412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile düzenlenmişti.

Söz konusu Yönetmelikte yapılan yeni değişiklik, 8 Ekim 2025 tarihli ve 33041 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Değişiklikle birlikte, STA kapsamında ibraz edilen menşe ispat belgelerine ilişkin kontrollerde, ihracatçı ülke makamlarının yanı sıra ithalatçılardan da bilgi ve belge talep edilmesi mümkün hale gelmiştir.

Bu düzenleme ile menşe belgelerinin doğrulanma süreçlerinde hem ihracatçı hem de ithalatçı tarafın sorumlulukları güçlendirilmiş, böylece Serbest Ticaret Anlaşması’nın şeffaf, adil ve güvenilir şekilde uygulanması sağlanmıştır.

Menşe Kontrollerinde Yeni Dönem Başlıyor
 
Yeni düzenleme kapsamında, gümrük idareleri;

•⁠  ⁠Tercihli rejimden yararlanmak üzere ibraz edilen menşe belgesine ilişkin şüphe bulunması halinde, anılan belgeyi ihracatçı ülke yetkili makamına doğrulama için gönderebilecek veya

•⁠  ⁠İthalatçıdan doğrudan bilgi talep edebilecektir.

İthalatçıdan bilgi talep edilmesi durumunda, Yönetmelik Ek-5’te yer alan formun eksiksiz doldurulması ve destekleyici belgelerle birlikte üç ay içinde ilgili gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.

İthalatçılar, beyan ettikleri menşe bilgilerinin doğruluğunu kanıtlayabilecek ek belgeleri sunmakla da yükümlüdür.

Gümrük Kanunu’nun 11’inci maddesi uyarınca, gümrük işlemlerine taraf olan kişiler zaten gümrük idarelerinin talep ettiği bilgi ve belgeleri belirlenen sürelerde sağlamakla yükümlüdür. Bu nedenle yapılan değişiklik, ilave bir yükümlülük getirmemekte, sadece mevcut STA yükümlülüklerimizin etkin şekilde uygulanmasına hizmet etmektedir.

Kural temelli uluslararası ticaret sisteminin güçlü savunucularından biri olan Türkiye, birçok ülke ile imzaladığı Serbest Ticaret Anlaşmaları aracılığıyla adil, öngörülebilir ve sürdürülebilir ticaret ilişkilerinin geliştirilmesini hedeflemektedir.

Bu anlaşmalar; taraf ülkeler arasında ticaret ve yatırımın artırılmasının yanı sıra, yeni tedarik zincirlerinin oluşmasına ve bölgesel ekonomik entegrasyonun güçlenmesine de katkı sağlamaktadır.
 
TİCARET BAKANLIĞI, ÜLKEMİZİN ULUSLARARASI ANLAŞMALARDAN DOĞAN HAKLARINI ETKİN BİÇİMDE KULLANMAYA DEVAM ETMEKTEDİR.
 
Küresel ticarette tedarik zincirlerinin giderek karmaşıklaştığı günümüzde, menşe kurallarının doğru ve titiz uygulanması, STA’lardan etkin faydalanmanın temel unsurlarından biridir.

Bu çerçevede, ülkemiz uluslararası anlaşmalardan doğan haklarını etkin biçimde kullanarak, STA ortaklarıyla idari işbirliği mekanizmalarını güçlendirmeye devam etmektedir.

Türkiye–Malezya STA çerçevesinde yürütülen bu değişiklik süreci, Malezya makamlarıyla yakın diyalog ve teknik işbirliği içerisinde hayata geçirilmiştir.

Yeni uygulama ile hedef; iki ülke arasında menşe kontrollerinin daha etkin hale getirilmesi, STA’nın sağladığı ticari avantajlardan taraf firmaların adil ve kurallara uygun biçimde yararlanmaya devam etmesidir.

Menşe kontrollerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar, Malezya başta olmak üzere diğer STA ortaklarımızla da karşılıklı güven, koordinasyon ve etkin işbirliği içerisinde sürdürülecektir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.