Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri
30 Ocak 20241) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifine kimler ortak olabilir?
Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi (ESKKK) Örnek Anasözleşmesinin “Ortaklık Şartları” başlıklı 10. maddesinde; ESKKK’ya ortaklık için müracaat edenler ile mevcut ortaklarda aranan nitelik ve şartlar düzenlenmiştir.
Buna göre; medeni hakları kullanma yetkisini haiz, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş meslek odasına kayıtlı, başka bir ESKKK'ya ortaklığı bulunmayan, iş veya ikamet yeri kooperatifin çalışma bölgesi içinde yer alan ve kooperatifte aynı zamanda personel olmayan esnaf ve sanatkarlar yazılı olarak başvurdukları kooperatifin yönetim kurulunca verilecek kararla kooperatife ortak olabilmektedir. Anasözleşmenin 11. maddesinin 4'ncü fıkrası uyarınca yönetim kurulu bu şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamaz.
2) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerden yapılan kesintiler nelerdir?
ESKKK Örnek Anasözleşmesinin 11’inci, 21’inci, 62’nci ve 72’nci maddelerinde; kooperatif kefaletiyle kullandırılan kredilerden yapılabilecek kesintilerin usul ve esasları açıklanmıştır.
Esnaf ve sanatkarlara; ESKKK kefaletiyle Türkiye Halk Bankası A.Ş. kaynaklarından kullandırılan faiz indirimli “kooperatif kredileri”nden kooperatif adına aşağıdaki kesintiler yapılır:
-Bloke sermaye kesintisi (sonradan ortağa iade edilmektedir),
-Yıllık masraf karşılığı kesintisi,
-Risk fonu kesintisi,
-Üst kuruluş katılım payı kesintisi.
3) Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkara sağlayacağı faydalar nelerdir?
Uygulamada, Kredi ve Kefalet Kooperatifleri; küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın finansman kuruluşundan kredi kullanabilmeleri için kredilere karşılık Bankaya kefalet vermekte ve kredi kuruluşuna garanti sağlanmaktadır. Kredinin vadesinde ödenmemesi halinde kredi taksit tutarı faiziyle birlikte Bankaca doğrudan kefil olan kooperatifin Bankadaki blokeli hesaplarından kesilmektedir.
Böylece, küçük işletme doğrudan kredi kullanmak yerine kooperatifi kefil yaparak olumsuz sicil almaktan korunmakta ve krediye yeniden erişimde en önemli engel olan kredi olumsuz sicil listesine diğer bir deyişle kara listeye girmemektedir.
Kredi kefalet kooperatifleri küçük işletmenin krediye erişimindeki engelleri kaldırmakta, faiz indirimli kredilere ulaşmasını sağlamaktadır.
4) Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkarın kullanacağı kredi için eşin rızası istenir mi?
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 584’üncü maddesi, 28/03/2013 tarihli ve 6455 sayılı Kanunun 77’nci maddesiyle eklenen fıkra ile bazı istisnalar getirilmiştir. Buna göre, 6455 sayılı Kanunla Türk Borçlar Kanununa 584’üncü maddesine eklenen fıkra uyarınca; “…mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek kefaletlerde, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletlerde eşin rızası aranmamaktadır.
5) Kredi borcumu vadesinde ödeyemediğimde, kefilim Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi ile birlikte ne yapabilirim?
Kefil olan kooperatif, ortağının vadesinde ödeyemediği kredi taksitini faiziyle birlikte bankaya öder. Böylece, kredi siciliniz bozulmaz. Ancak, kooperatif diğer esnaf ve sanatkarlara ve de yeniden size kefil olabilmesi için kooperatifin takibine giren bu ödeme kadar parayı geciktirmeksizin bu defa sizin kooperatife vermeniz şarttır. Geri ödemediğiniz süre içerisinde söz konusu kooperatif alacağı için ayrıca gecikme faizi işlemeye başlayacaktır.
Kooperatif, bu alacağının tahsili için anasözleşmesinin 66’ncı maddesine dayanarak 90 güne kadar ek süre içerisinde tahsil edebileceği gibi derhal icra takibi de başlatabilir.
Ya da; yangın, deprem, sel, vb. gibi doğal afetlerden doğrudan zarar görenler ile olağanüstü hallerde ortakların bu borçları, ilgili bankanın muvafakati alınarak Genel Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde yönetim kurulu kararı ile yenileme yoluyla ertelenebilmektedir.
Kooperatifin takipli alacağını ertelemeyip icra takibi başlatırsa borçlu ortağın veya kefillerinin menkul veya gayrimenkul mallarını sattırabileceği gibi sattırmayıp kendisine rehin veya ipotek yapılmasını da isteyebilmekte, bu ortağın borcuna karşılık satılan malları kooperatifin üzerine geçmesi halinde kooperatif, sağladığı kolaylık olarak bu malları altı ay içinde başkasına satamamakta, bu süre içerisinde kooperatifin tahsil olunamayan alacakları ve masrafları borçlu ortak tarafından ödendiği takdirde mallar sahibine geri verilebilmektedir.
Ayrıca esnaf ve sanatkar, vadesinde ödeyemediği krediyi 90 günden daha fazla süre gecikmeli de olsa ödemek istediği tarihteki (bankanın yaptığı gibi daha yüksek orana sahip olan temerrüt faizi oranı üzerinden değil) gecikmesi 90 günü doldurmamış borç ödemelerine uygulanan “gecikme faiz oranı” uygulanmaktadır. Dolayısıyla, gecikmiş borçların tahsilinde kooperatifler bankaya göre daha düşük gecikme faizi tahsil etmektedir.
6) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerin türleri ve özellikleri nelerdir?
Kredi Kefalet Kooperatifleri kefaletiyle Halk Bankasından kullandırılan krediler Hazine’nin bütçesinden aktarılan ödeneklerle faiz indirimli kredilerdir. İkametgah veya işyerinizin en yakın olduğu Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ortağı iseniz, ihtiyacınız olan kredinizi kooperatif aracılığıyla başvurabilir ve böylece faiz indirimli uzun vadeli kredilere ulaşabilirsiniz.
İşletme Kredileri: hammadde, malzeme, işletme sermayesi ihtiyacı için kullanılır.
-60 aya kadar vadeli (aylık, 3 aylık ve 6 aylık ödemeli)
-Ortağı olunan ESKKK’nin risk grubuna göre 650.000.-TL- 550.000.-TL- 475.000.-TL- ve 450.000.TL limitli kredilerdir. Kooperatifiniz hangi limit grubunda ise esnaf ve sanatkar bu limit dahilinde krediler için başvurabilir. Banka bu üst limitler dahilinde esnaf ve sanatkarların ekonomik faaliyet kodları (NACE) bazında ek limit düzenlemeleri yapabilmektedir.
Yatırım Kredileri: yeni işyeri veya ticari taşıt edinmek için ya da makine yenileme ihtiyaçları için kullandırılır. 1.500.000.-TL’ye kadar limitli kredilerdir. Taşıt kredilerinde vade 84 aya, İş yeri edindirme kredilerinde ise vade 120 aya kadar belirlenebilmektedir.
7) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi takibinde birikmiş kredi borcum var, bu borcum nasıl yeniden yapılandırabilirim?
Kooperatifler Kanununda ESKKK takibinde bulunan kredilerin yeniden yapılandırılmasına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmamakladır.
Söz konusu yapılandırmaya ilişkin olarak örnek anasözleşmenin 44’üncü maddesinde düzenleme bulunmakta olup, buna göre "Merkez Birliğince belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif takibindeki borçların yapılandırılmasına ilişkin işlemleri yürütmek yönetim kurulunun görev ve yetkileri arasındadır.
Sonuç olarak kooperatif takibindeki birikmiş borçlarınız, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği'nce (TESKOMB) belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif tarafından yapılandırılabilmektedir.
8) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifin yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler ne şekilde belirlenir?
Kooperatifler Kanununun 56. maddesinin son fıkrasında; yönetim kurulu üyelerine genel kurul tarafından belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Örnek Anasözleşmesinin “Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri” başlıklı 49’uncu maddesinde bu hükme paralel olarak;
-Yönetim kurulu başkan, başkan vekili ve üyelerine bu sıfatla yapacakları hizmet karşılığında ödenecek aylık ücret veya huzur hakkı ile yollukların miktarı ve ödeme şeklinin bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından belirleneceği,
-Yönetim kurulu üyelerine aylık ücret yerine katıldıkları toplantı başına huzur hakkı ödenmesinin kararlaştırılması durumunda, aylık en çok dört oturum üzerinden huzur hakkı ödenebileceği,
-Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca kararlaştırılan bu ödemelerin dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı,
- Kooperatif yönetim kurulu üyelerinin, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi yalnızca bir ücret veya huzur hakkı alabileceği
belirtilmektedir. Buna göre yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler sadece kooperatifin genel kurulunda belirlenebilmekte ve bu konudaki genel kurul yetkisi başka bir kooperatif organına ya da başka bir kuruluşa devredilememektedir.
9) 2002 yılından itibaren esnaf ve sanatkarlara kullandırılan faiz indirimli kredilere yönelik yapılan iyileştirmeler nelerdir?
-2002 yılsonu itibariyle 402 kredi kefalet kooperatifi küçük işletmeye kefalet verebilmekte iken 31.12.2023 tarihi itibariyle yaklaşık bin kooperatif kefalet verebilecek seviyeye, mali ve idari yeterliliğe kavuşmuştur.
-2002-2023 döneminde esnaf ve sanatkarımızın kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla kullandığı faiz indirimli kredi adedi 4 milyonu aşmıştır.
-2002 yıl sonu itibariyle kredisi bulunan esnaf ve sanatkar sayısı 63 bin 520 iken, 31.12.2023 tarihi itibariyle 842.092'dir.
-2002 yılsonunda 5.000 TL olan şahıs üst limiti, halıhazırda işletme kredisinde alt limit 450.000 TL ve üst limit 650.000 TL'ye; yatırım kredisinde ise 1.500.000 TL’ye yükseltilmiştir.
-ESKKK kefaletiyle kullandırılan kredilerde faiz sübvansiyon oranı 2002'de %20 iken halihazırda kredi türüne göre %50 ve %100 olarak uygulanmaktadır.
- 2002 'den 2023 sonuna kadar faiz sübvansiyonu için ayrılan bütçe toplamı 50 milyar liraya yaklaşmıştır.
10) Mevcut durumda üst birliğe ortak olmayan kredi ve kefalet kooperatifleri kefaleti kabul ediliyor mu?
Bakanlar Kurulunun 27Aralık 2016 tarihli ve 2016/6999 sayılı son Kararı (BKK) uyarınca; Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliğine (TESKOMB) bağlı birlik ortağı olmayan Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti Halk Bankasınca kabul edilememektedir.
11) Kefalet kooperatifleri ortağına neden kefalet veremez?
Kredi Kefalet Kooperatifleri;
-Üst Birliğe ortak değilse,
-Krediyi kullandıran bankanın her ay yaptığı derecelendirme esaslarına göre belirlediği en düşük grup olan 7’nci gruba girebilecek teminat fonlarına ve mali yapıya sahip değilse,
-Kefil olduğu kredilerin büyük bir kısmı vadesinde ödenmeyip icra takibine girdiği için takip oranları yüksek ise,
-Bankanın verdiği kefalet limitini doldurmuşsa,
Ortağına kefalet veremeyebilecektir.
12) Kredi ve kefalet kooperatifleri, esnaf ve sanatkar odasından farklı mıdır? Oda başkanı aynı zamanda kefalet kooperatifinin de başkanı mıdır? Bu kooperatifler hangi kuruma bağlıdır?
Esnaf ve Sanatkar Odaları ve üst birlikleri, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulan ve faaliyet gösteren kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarıdır.
Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ise, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulur ve faaliyet gösterir. Bu kooperatifler, 6102 Türk Ticaret Kanunu uyarınca özel hukuk tüzel kişiliğini haiz ticaret şirketleridir. Kamu kurumu veya kuruluşuna bağlı değildir. En az 7 adet Kredi ve Kefalet Kooperatifi, ESKKK Birliğini; bu birlikler de, yine bir ticaret şirketi olan TESKOMB’a ortaktır.
Esnaf ve Sanatkar Odası başkanı veya yönetim kurulu üyesi, Odanın genel kurulunda seçilir ve yönetim kurulunun aldığı kararlar ilgili Odayı bağlar.
Oda başkanları varsa ortak oldukları esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatiflerinin genel kurulları tarafından kooperatif yönetim kurulu başkanı olarak da seçilebilir. Ancak oda başkanı kefalet kooperatifinin de doğal başkanı yahut yönetim kurulu üyesi değildir.
Kefalet Kooperatiflerinin yönetim kurulu üyeleri kendi genel kurulunda seçildikten sonra, seçilenler kendi arasında başkan ve yardımcıları sıfatıyla kooperatifi temsil ve ilzam edecekleri seçer. Burada alınan kararlar kooperatifi bağlar.
Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi (ESKKK) Örnek Anasözleşmesinin “Ortaklık Şartları” başlıklı 10. maddesinde; ESKKK’ya ortaklık için müracaat edenler ile mevcut ortaklarda aranan nitelik ve şartlar düzenlenmiştir.
Buna göre; medeni hakları kullanma yetkisini haiz, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş meslek odasına kayıtlı, başka bir ESKKK'ya ortaklığı bulunmayan, iş veya ikamet yeri kooperatifin çalışma bölgesi içinde yer alan ve kooperatifte aynı zamanda personel olmayan esnaf ve sanatkarlar yazılı olarak başvurdukları kooperatifin yönetim kurulunca verilecek kararla kooperatife ortak olabilmektedir. Anasözleşmenin 11. maddesinin 4'ncü fıkrası uyarınca yönetim kurulu bu şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamaz.
2) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerden yapılan kesintiler nelerdir?
ESKKK Örnek Anasözleşmesinin 11’inci, 21’inci, 62’nci ve 72’nci maddelerinde; kooperatif kefaletiyle kullandırılan kredilerden yapılabilecek kesintilerin usul ve esasları açıklanmıştır.
Esnaf ve sanatkarlara; ESKKK kefaletiyle Türkiye Halk Bankası A.Ş. kaynaklarından kullandırılan faiz indirimli “kooperatif kredileri”nden kooperatif adına aşağıdaki kesintiler yapılır:
-Bloke sermaye kesintisi (sonradan ortağa iade edilmektedir),
-Yıllık masraf karşılığı kesintisi,
-Risk fonu kesintisi,
-Üst kuruluş katılım payı kesintisi.
3) Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkara sağlayacağı faydalar nelerdir?
Uygulamada, Kredi ve Kefalet Kooperatifleri; küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın finansman kuruluşundan kredi kullanabilmeleri için kredilere karşılık Bankaya kefalet vermekte ve kredi kuruluşuna garanti sağlanmaktadır. Kredinin vadesinde ödenmemesi halinde kredi taksit tutarı faiziyle birlikte Bankaca doğrudan kefil olan kooperatifin Bankadaki blokeli hesaplarından kesilmektedir.
Böylece, küçük işletme doğrudan kredi kullanmak yerine kooperatifi kefil yaparak olumsuz sicil almaktan korunmakta ve krediye yeniden erişimde en önemli engel olan kredi olumsuz sicil listesine diğer bir deyişle kara listeye girmemektedir.
Kredi kefalet kooperatifleri küçük işletmenin krediye erişimindeki engelleri kaldırmakta, faiz indirimli kredilere ulaşmasını sağlamaktadır.
4) Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkarın kullanacağı kredi için eşin rızası istenir mi?
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 584’üncü maddesi, 28/03/2013 tarihli ve 6455 sayılı Kanunun 77’nci maddesiyle eklenen fıkra ile bazı istisnalar getirilmiştir. Buna göre, 6455 sayılı Kanunla Türk Borçlar Kanununa 584’üncü maddesine eklenen fıkra uyarınca; “…mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek kefaletlerde, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletlerde eşin rızası aranmamaktadır.
5) Kredi borcumu vadesinde ödeyemediğimde, kefilim Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi ile birlikte ne yapabilirim?
Kefil olan kooperatif, ortağının vadesinde ödeyemediği kredi taksitini faiziyle birlikte bankaya öder. Böylece, kredi siciliniz bozulmaz. Ancak, kooperatif diğer esnaf ve sanatkarlara ve de yeniden size kefil olabilmesi için kooperatifin takibine giren bu ödeme kadar parayı geciktirmeksizin bu defa sizin kooperatife vermeniz şarttır. Geri ödemediğiniz süre içerisinde söz konusu kooperatif alacağı için ayrıca gecikme faizi işlemeye başlayacaktır.
Kooperatif, bu alacağının tahsili için anasözleşmesinin 66’ncı maddesine dayanarak 90 güne kadar ek süre içerisinde tahsil edebileceği gibi derhal icra takibi de başlatabilir.
Ya da; yangın, deprem, sel, vb. gibi doğal afetlerden doğrudan zarar görenler ile olağanüstü hallerde ortakların bu borçları, ilgili bankanın muvafakati alınarak Genel Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde yönetim kurulu kararı ile yenileme yoluyla ertelenebilmektedir.
Kooperatifin takipli alacağını ertelemeyip icra takibi başlatırsa borçlu ortağın veya kefillerinin menkul veya gayrimenkul mallarını sattırabileceği gibi sattırmayıp kendisine rehin veya ipotek yapılmasını da isteyebilmekte, bu ortağın borcuna karşılık satılan malları kooperatifin üzerine geçmesi halinde kooperatif, sağladığı kolaylık olarak bu malları altı ay içinde başkasına satamamakta, bu süre içerisinde kooperatifin tahsil olunamayan alacakları ve masrafları borçlu ortak tarafından ödendiği takdirde mallar sahibine geri verilebilmektedir.
Ayrıca esnaf ve sanatkar, vadesinde ödeyemediği krediyi 90 günden daha fazla süre gecikmeli de olsa ödemek istediği tarihteki (bankanın yaptığı gibi daha yüksek orana sahip olan temerrüt faizi oranı üzerinden değil) gecikmesi 90 günü doldurmamış borç ödemelerine uygulanan “gecikme faiz oranı” uygulanmaktadır. Dolayısıyla, gecikmiş borçların tahsilinde kooperatifler bankaya göre daha düşük gecikme faizi tahsil etmektedir.
6) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerin türleri ve özellikleri nelerdir?
Kredi Kefalet Kooperatifleri kefaletiyle Halk Bankasından kullandırılan krediler Hazine’nin bütçesinden aktarılan ödeneklerle faiz indirimli kredilerdir. İkametgah veya işyerinizin en yakın olduğu Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ortağı iseniz, ihtiyacınız olan kredinizi kooperatif aracılığıyla başvurabilir ve böylece faiz indirimli uzun vadeli kredilere ulaşabilirsiniz.
İşletme Kredileri: hammadde, malzeme, işletme sermayesi ihtiyacı için kullanılır.
-60 aya kadar vadeli (aylık, 3 aylık ve 6 aylık ödemeli)
-Ortağı olunan ESKKK’nin risk grubuna göre 650.000.-TL- 550.000.-TL- 475.000.-TL- ve 450.000.TL limitli kredilerdir. Kooperatifiniz hangi limit grubunda ise esnaf ve sanatkar bu limit dahilinde krediler için başvurabilir. Banka bu üst limitler dahilinde esnaf ve sanatkarların ekonomik faaliyet kodları (NACE) bazında ek limit düzenlemeleri yapabilmektedir.
Yatırım Kredileri: yeni işyeri veya ticari taşıt edinmek için ya da makine yenileme ihtiyaçları için kullandırılır. 1.500.000.-TL’ye kadar limitli kredilerdir. Taşıt kredilerinde vade 84 aya, İş yeri edindirme kredilerinde ise vade 120 aya kadar belirlenebilmektedir.
7) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi takibinde birikmiş kredi borcum var, bu borcum nasıl yeniden yapılandırabilirim?
Kooperatifler Kanununda ESKKK takibinde bulunan kredilerin yeniden yapılandırılmasına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmamakladır.
Söz konusu yapılandırmaya ilişkin olarak örnek anasözleşmenin 44’üncü maddesinde düzenleme bulunmakta olup, buna göre "Merkez Birliğince belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif takibindeki borçların yapılandırılmasına ilişkin işlemleri yürütmek yönetim kurulunun görev ve yetkileri arasındadır.
Sonuç olarak kooperatif takibindeki birikmiş borçlarınız, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği'nce (TESKOMB) belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif tarafından yapılandırılabilmektedir.
8) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifin yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler ne şekilde belirlenir?
Kooperatifler Kanununun 56. maddesinin son fıkrasında; yönetim kurulu üyelerine genel kurul tarafından belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Örnek Anasözleşmesinin “Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri” başlıklı 49’uncu maddesinde bu hükme paralel olarak;
-Yönetim kurulu başkan, başkan vekili ve üyelerine bu sıfatla yapacakları hizmet karşılığında ödenecek aylık ücret veya huzur hakkı ile yollukların miktarı ve ödeme şeklinin bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından belirleneceği,
-Yönetim kurulu üyelerine aylık ücret yerine katıldıkları toplantı başına huzur hakkı ödenmesinin kararlaştırılması durumunda, aylık en çok dört oturum üzerinden huzur hakkı ödenebileceği,
-Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca kararlaştırılan bu ödemelerin dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı,
- Kooperatif yönetim kurulu üyelerinin, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi yalnızca bir ücret veya huzur hakkı alabileceği
belirtilmektedir. Buna göre yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler sadece kooperatifin genel kurulunda belirlenebilmekte ve bu konudaki genel kurul yetkisi başka bir kooperatif organına ya da başka bir kuruluşa devredilememektedir.
9) 2002 yılından itibaren esnaf ve sanatkarlara kullandırılan faiz indirimli kredilere yönelik yapılan iyileştirmeler nelerdir?
-2002 yılsonu itibariyle 402 kredi kefalet kooperatifi küçük işletmeye kefalet verebilmekte iken 31.12.2023 tarihi itibariyle yaklaşık bin kooperatif kefalet verebilecek seviyeye, mali ve idari yeterliliğe kavuşmuştur.
-2002-2023 döneminde esnaf ve sanatkarımızın kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla kullandığı faiz indirimli kredi adedi 4 milyonu aşmıştır.
-2002 yıl sonu itibariyle kredisi bulunan esnaf ve sanatkar sayısı 63 bin 520 iken, 31.12.2023 tarihi itibariyle 842.092'dir.
-2002 yılsonunda 5.000 TL olan şahıs üst limiti, halıhazırda işletme kredisinde alt limit 450.000 TL ve üst limit 650.000 TL'ye; yatırım kredisinde ise 1.500.000 TL’ye yükseltilmiştir.
-ESKKK kefaletiyle kullandırılan kredilerde faiz sübvansiyon oranı 2002'de %20 iken halihazırda kredi türüne göre %50 ve %100 olarak uygulanmaktadır.
- 2002 'den 2023 sonuna kadar faiz sübvansiyonu için ayrılan bütçe toplamı 50 milyar liraya yaklaşmıştır.
10) Mevcut durumda üst birliğe ortak olmayan kredi ve kefalet kooperatifleri kefaleti kabul ediliyor mu?
Bakanlar Kurulunun 27Aralık 2016 tarihli ve 2016/6999 sayılı son Kararı (BKK) uyarınca; Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliğine (TESKOMB) bağlı birlik ortağı olmayan Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti Halk Bankasınca kabul edilememektedir.
11) Kefalet kooperatifleri ortağına neden kefalet veremez?
Kredi Kefalet Kooperatifleri;
-Üst Birliğe ortak değilse,
-Krediyi kullandıran bankanın her ay yaptığı derecelendirme esaslarına göre belirlediği en düşük grup olan 7’nci gruba girebilecek teminat fonlarına ve mali yapıya sahip değilse,
-Kefil olduğu kredilerin büyük bir kısmı vadesinde ödenmeyip icra takibine girdiği için takip oranları yüksek ise,
-Bankanın verdiği kefalet limitini doldurmuşsa,
Ortağına kefalet veremeyebilecektir.
12) Kredi ve kefalet kooperatifleri, esnaf ve sanatkar odasından farklı mıdır? Oda başkanı aynı zamanda kefalet kooperatifinin de başkanı mıdır? Bu kooperatifler hangi kuruma bağlıdır?
Esnaf ve Sanatkar Odaları ve üst birlikleri, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulan ve faaliyet gösteren kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarıdır.
Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ise, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulur ve faaliyet gösterir. Bu kooperatifler, 6102 Türk Ticaret Kanunu uyarınca özel hukuk tüzel kişiliğini haiz ticaret şirketleridir. Kamu kurumu veya kuruluşuna bağlı değildir. En az 7 adet Kredi ve Kefalet Kooperatifi, ESKKK Birliğini; bu birlikler de, yine bir ticaret şirketi olan TESKOMB’a ortaktır.
Esnaf ve Sanatkar Odası başkanı veya yönetim kurulu üyesi, Odanın genel kurulunda seçilir ve yönetim kurulunun aldığı kararlar ilgili Odayı bağlar.
Oda başkanları varsa ortak oldukları esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatiflerinin genel kurulları tarafından kooperatif yönetim kurulu başkanı olarak da seçilebilir. Ancak oda başkanı kefalet kooperatifinin de doğal başkanı yahut yönetim kurulu üyesi değildir.
Kefalet Kooperatiflerinin yönetim kurulu üyeleri kendi genel kurulunda seçildikten sonra, seçilenler kendi arasında başkan ve yardımcıları sıfatıyla kooperatifi temsil ve ilzam edecekleri seçer. Burada alınan kararlar kooperatifi bağlar.