AB ile Üyelik Müzakereleri

2012 İlerleme Raporu’nda Yer Alan Bakanlığımız ile İlgili Fasıllar

1-Malların Serbest Dolaşımı Faslı

6-Şirketler Hukuku Faslı

7-Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı

24-Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Faslı

28-Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Faslı

29-Gümrük Birliği Faslı

30-Dış İlişkiler Faslı

 

05.03.2010 günü Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Sn Egemen BAĞIŞ başkanlığında Avrupa Birliği Genel Sekreterliğinde 4’üncüsü yapılan “AB Daimi Temas Noktaları” koordinasyon toplantısında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Gümrük Birliği Faslında Dışişleri Bakanlığı  ile birlikte “Koordinatör” kurum olarak belirlenmiştir.    

Ülkemiz, 3 Ekim 2005 tarihi itibariyle Avrupa Birliği ile tam üyeliğe yönelik müzakere sürecine girmiş olup, söz konusu sürecin ilk aşaması olan ve müzakerelere yön vermesi itibariyle büyük önem taşıyan “tarama çalışmaları” 13 Ekim 2006 tarihinde sonuçlandırılmıştır. Bu çalışmalar esnasında, toplam 35 AB Müktesebatı faslı kapsamında AB mevzuatı ve uygulamaları ile Türk mevzuatı ve uygulamaları arasında karşılaştırma yapılmış ve uyum sağlanması gereken alanlar ile uyum takviminin tespitine çalışılmıştır. Her bir müzakere faslının taraması bittikten sonra, Komisyon’un tarama raporu sunması gerekmektedir. Komisyon bu raporlarda, ayrıntılı tarama sırasında ülkemizce verilen bilgilere dayanarak ülkemizin müzakerelere hazır olup olmadığını değerlendirmekte ve sonuç kısmında ya faslın müzakereye açılmasını önermekte; ya da bunun için tamamlanması gereken ön-şartları (benchmarks) ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, ülkemizin müzakere sürecinde 35 fasıla ilişkin mevcut durumu aşağıda gösterilmiştir:

 

Müzakeresi Açılan ve Geçici Olarak Kapatılan Fasıllar:

25) Bilim ve Araştırma

Müzakeresi Açılan Fasıllar:

4) Sermayenin Serbest Dolaşımı

6) Şirketler Hukuku

7) Fikri Mülkiyet Hukuku

10) Bilgi Toplumu ve Medya

18) İstatistik

20) İşletme ve Sanayi Politikası

21) Trans-Avrupa Şebekeleri

28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması

32) Mali Kontrol

 

Müzakere Pozisyonunu Vermeye Davet Edildiğimiz ve Müzakere Pozisyonlarını Sunduğumuz Fasıllar:

17) Ekonomik ve Parasal Politika

26) Eğitim ve Kültür

 

AB Konseyi'nde Onaylanıp Açılış Kriteri Belirlenen Fasıllar:

1) Malların Serbest Dolaşımı

3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi

5) Kamu Alımları

8) Rekabet Politikası

9) Mali Hizmetler

11) Tarım ve Kırsal Kalkınma

12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı

16) Vergilendirme

19) Sosyal Politika ve İstihdam

27) Çevre

29) Gümrük Birliği

 

AB Konseyi'nde Görüşülmesi Süren Fasıllar:

2) İşçilerin Serbest Dolaşımı

13) Balıkçılık

14) Taşımacılık Politikası

15) Enerji

22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu

23) Yargı ve Temel Haklar

24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik

30) Dış İlişkiler

33) Mali ve Bütçesel Hükümler

 

Avrupa Komisyonunda Görüşülmesi Süren Fasıllar:

31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları

 

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müzakere Süreci Kurumsal Yapılanması:
Tarama ve müzakere çalışmaları Bakanlığımız bünyesinde tesis edilen “Tarama ve Çalışma Grupları” eliyle yürütülmüştür.
İlk aşamada, Bakanlık Makamının 2 Ocak 2006 tarih ve 01 sayılı Onayı ile 7 fasıl için tarama ve çalışma grubu tesis edilmiştir. Bu 7 faslın Bakanlığımızın tüm görev ve yetki sahasını kapsamadığı düşünülmüş ve Bakanlık Makamının 27 Nisan 2006 tarih ve 100 sayılı Onayı ile belirlenen 9 fasılda daha tarama ve çalışma grubu kurulmuştur.  Tarama ve Çalışma grupları; ulusal plan hazırlıkları dahil, müzakere süresince bilgi akışının daha sağlıklı bir şekilde sağlanabilmesi, kurumsal hafızanın oluşabilmesi ve etkin bir koordinasyonun temin edilebilmesi için müzakereler ile ilgili gerek kurum içi gerek kurum dışı gerçekleştirilecek tüm çalışmalar hakkında Grup koordinatörleri gözetiminde faaliyet raporları düzenlemekten ve bu raporların örneklerini AB ve Dış İlişikler Genel Müdürlüğüne göndermekten sorumludur.

Çalışma gruplarının oluşturulmasında ilgili birimlerin tümünün yer almasına dikkat edilmiş ve her bir çalışma grubu için koordinatör belirlenerek, çalışmaların koordinatör gözetiminde gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Tarama ve Çalışma Grubu kurulan fasıllar aşağıda gösterilmiştir:
1-Malların serbest dolaşımı,

7-Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı,

10- Bilgi Toplumu ve Medya,

12- Gıda Güvenliği, Veterinerlik, ve Bitki Sağlığı,

13-Balıkçılık,

14- Taşımacılık Politikası,

16-Vergilendirme,

18-İstatistik,

20- Şirketler ve Sanayi Politikası,

21-Trans-Avrupa Şebekeleri,

24- Adalet Özgürlük ve Güvenlik,

27- Çevre,

29-Gümrük Birliği,

30- Dış İlişkiler,

32-Mali Kontrol,

33- Mali ve Bütçesel Hükümler.

 

Öte yandan, Bakanlığımız diğer ilgili kurumlarla birlikte toplam 14 fasılda tarama çalışmasına katılmış olup, 16 Ocak 2006 ile 4 Ekim 2006 tarihleri arasında muhtelif sayıda temsilciden oluşan toplam 28 heyet Brüksel’de görevlendirilmiştir. Tarama toplantılarına katılım sağlanmış olan fasıllar şunlardır:
1-Malların serbest dolaşımı,

7-Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı,

12- Gıda Güvenliği, Veterinerlik, ve Bitki Sağlığı,

13-Balıkçılık,

14- Taşımacılık-Ulaştırma Politikası,

16-Vergilendirme,

18-İstatistik,

21-Trans-Avrupa Şebekeleri,

24- Adalet Özgürlük ve Güvenlik,

27- Çevre,

29-Gümrük Birliği,

30- Dış İlişkiler,

32-Mali Kontrol,

33- Mali ve Bütçesel Hükümler.

 

Tarama ve Çalışma Grubu, yukarıdaki fasıllara ek olarak,

10-Bilgi Toplumu ve Medya ile

20-Şirketler ve Sanayi Politikası fasılları için de tesis edilmiş,

ancak Bakanlığımız temsilcileri bu iki fasılda tarama faaliyetine davet edilmemiştir.

 

22.01.2009 tarihinde AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Sn. Rıza M. KORKMAZ başkanlığında Tarama ve Çalışma Grupları koordinatörlerinin katılımı ile gerçekleştirilen,  tarama ve çalışma grup ve faaliyetlerinin ele alındığı toplantıda; 10 nolu “Bilgi Toplumu ve Medya” konulu fasılda tesis edilmiş olan Tarama ve Çalışma Grubunun, faslın Bakanlığımız ile ilgisi bulunmaması nedeniyle lağvedilmesine karar verilmiştir. 20 nolu “Şirketler ve Sanayi Politikası” başlıklı Tarama ve Çalışma Grubunun devamının gerekip gerekmediği ayrıca araştırılacaktır. Söz konusu toplantıda, Dışişleri Bakanı Sn. Ali BABACAN’ın yürüttüğü baş müzakerecilik görevinin Devlet Bakanı Sn. Egemen BAGIŞ’a verilmesinin ardından, Bakanlığımız bünyesinde AB müktesebatına uyum sürecinin hangi aşamada olduğunun tespiti; AB Komisyonu tarafından yayımlanan Tarama Raporu ve 2008 yılı Türkiye hakkında İlerleme Raporunda belirtilenler;  AB müktesebatının takibinden sorumlu Tarama ve Çalışma Grup faaliyetleri hakkında koordinatörlerin değerlendirmeleri;  bu bağlamda gerekli olmayan grupların lağvedilmesi, gerekli olanların ise daha etkin çalışabilmesi amacıyla revize edilmesi hususları ele alınmıştır.

Tarama ve Çalışma Grubu Koordinatörleri, katılım sağladıkları tarama süreci toplantıları ve ABGS bünyesinde fasıl başlıklarında devam eden Alt Komite Toplantıları kapsamında elde ettikleri görüş ve değerlendirmeler hakkında bilgi vermişlerdir. Ekli tablo (Ek 1), Bakanlığımızın tarama toplantısına katılım sağladığı fasıllar itibariyle koordinatörlerce verilen bilgiler ve fasıla ilişkin tarama raporlarından elde edilen bilgiler çerçevesinde hazırlanmıştır. Öte yandan, söz konusu toplantı sonrasında, görev değişiklikleri ve müzakere sürecindeki son gelişmeler gözetilerek tarama ve çalışma grupları revize edilmiştir.

Bakanlığımızın koordinasyonunda yürütülmemekle birlikte, çalışmaların tamamına yakınının Kurumumuzca yürütüldüğü Gümrük Birliği Faslına ilişkin gelişmelere Ek-2’de ayrıca detaylı olarak yer verilmiştir. Çeşitli platformlarda, anılan fasla ilişkin koordinasyon görevinin Bakanlığımızca tevdii de talep edilmiştir.

Gümrük Birliği Faslı kapsamındaki mevzuat uyum çalışmalarına ilişkin olarak son dönemde yaşanan en önemli gelişme, “Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 5911 sayılı Kanun”un 18 Haziran 2009 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek, 7 Temmuz 2009 tarihli ve 27281 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Böylelikle, Topluluk Gümrük Kodu’nu tesis eden 2913/92 sayılı Konsey Tüzüğü ve değişiklikleri ile fikri mülkiyet haklarını ihlal eder nitelikteki eşyaya dair gümrük idarelerince yapılacak işlemler ve söz konusu hakları ihlal ettiği tespit edilen eşyaya dair alınacak önlemlere ilişkin 1383/2003 sayılı Konsey Tüzüğü’ne uyum sağlanmıştır. İlgili ikincil mevzuat düzenlemeleri de (Gümrük Yönetmeliği, ilgili BKK, tebliğ ve diğer mevzuat) en kısa süre içerisinde yayımlanacaktır.