Avrupa Komisyonu tarafından 25 Eylül 2023 tarihinde çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla ürünlere kasıtlı olarak eklenen mikroplastiklerin kısıtlanmasına yönelik tedbirler kabul edilmiştir. Kısıtlama, AB’nin kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlamasına ilişkin REACH Tüzüğü’nün Ek-17’sinde yapılan değişikliğe dayanmaktadır.

Yapılan açıklamada, AB’de her yıl ürünlere kasıtlı olarak eklenen 42,000 ton mikroplastiğin çevreye salındığı, yeni kurallar ile yaklaşık yarım milyon ton mikroplastiğin çevreye salınmasının önleneceği belirtilmektedir.

Kısıtlamada kullanılan mikroplastik tanımı organik, çözünmeyen ve biyolojik olarak bozunmaya dirençli beş milimetreden daha küçük olan tüm sentetik polimer parçacıkları kapsamakta olup, yeni tedbirler ile kasıtlı olarak eklenen mikroplastikler ile mikroplastik salınımına neden olan ürünlerin satışı yasaklanacaktır.

Yasaklanacak ürünler arasında;

• Kasıtlı mikroplastik salınımının en büyük kaynağı olan yapay spor yüzeylerinde kullanılan granüler dolgu malzemeleri,
• Mikroplastiklerin,cildi ölü hücrelerden arındırma amacıyla kullanıldığı mikro boncuk içeren kozmetikler veya belirli bir doku, koku veya renk elde etmek için birden fazla amaç için kullanılan kozmetikler,
• Kasıtlı mikroplastik kullanılan deterjanlar, yumuşatıcılar, simler, gübreler, bitki koruma ürünleri, oyuncaklar, ilaçlar ve tıbbi cihazlar,

gibi ürünler yer almaktadır.

Diğer taraftan, sanayi bölgelerinde kullanılan ürünler; kullanımı sırasında mikroplastik salmayan ürünler veya halihazırda diğer AB mevzuatları tarafından düzenlenen (tıbbi ürünler, gıda ve yem gibi) ürünler satış yasağının dışında tutulmakla birlikte, bu ürünlerin üreticilerinin de mikroplastik emisyonunu önlemek için ürünün nasıl kullanılacağı ve imha edileceğine dair yönergeler sağlamaları ve tahmini mikroplastik emisyonlarını her yıl Avrupa Kimyasallar Ajansı’na (AKA) raporlamaları gerekecektir. Ayrıca, mikroplastiklerin bilerek eklenmediği ancak kasıtsız olarak mevcut olduğu çamur, kompost gibi ürünler de kısıtlama kapsamında olmayacaktır.

İlk tedbirler kısıtlamanın yürürlüğe girmesinden 20 gün sonra uygulanmaya başlayacak olmasına rağmen, paydaşların yeni kurallara uyum sağlamaları ve alternatifleri belirlemeleri amacıyla satış yasağı 12 yıla kadar uzun bir geçiş döneminden sonra uygulanacaktır.

Yasaklar, mikro boncuklar ve plastik parıltı içeren kozmetik ürünlerine hemen uygulanacak olup, diğer kozmetik ürünlerinde ürünün yeniden formülasyon ihtiyacına ve uygun alternatiflerinin bulunmasına bağlı olarak 4-12 yıl sonra uygulanacaktır. Spor sahası dolgu malzemelerine ilişkin yasak, saha sahiplerine ve yöneticilerine alternatiflere geçme zamanı vermek ve mevcut spor sahalarının ömrünün sonuna gelmesine olanak tanımak amacıyla 8 yıl sonra uygulanacaktır.