AB Biyoçeşitlilik Stratejisi

AB Biyoçeşitlilik Stratejisi, Avrupa Komisyonu tarafından 20 Mayıs 2020 tarihinde açıklanmıştır. Açıklanan stratejiyle doğanın korunması ve doğa üzerinde oluşturulan tahribatın giderilmesi hedeflenmektedir. Doğanın ve biyoçeşitliliğin korunmasının tarımsal üretimin sürekliliğini ve güvenliğini sağlayacağına ve Covid-19 krizinden sonra ekonomik toparlanmaya katkı sunacağına değinilen strateji 2030 yılı için somut hedefler belirlemektedir.

2030 Yılına Kadar Doğanın Korunması İçin Belirlenen Hedefler

  1.  AB'nin kara ve deniz alanlarının asgaride % 30'unun yasal olarak korunması ve ekolojik koridorların birbirine bağlanması,
  2.  Başlıca ve bakir ormanlar da dahil olmak üzere, AB'de korunan alanlarının en az üçte birinin daha sıkı bir şekilde korunması,
  3. Tüm korunan alanların etkili bir şekilde yönetilmesi, açık koruma hedeflerinin ve önlemlerinin tanımlanması ve denetlenmesi.

AB Doğa Restorasyon Planı: 2030'a Kadar Temel Taahhütler

  1. Bir etki değerlendirmesine tabi olarak, 2021 yılında yasal olarak bağlayıcı olan AB doğa restorasyon hedeflerinin teklif edilmesi ve 2030 yılına kadar önemli ölçüde bozulmuş ve karbonca zengin ekosistem alanlarının restore edilmesi; habitatların ve türlerin üzerindeki koruma trendinin ve statülerinin bozulmadan devam etmesi ve en az % 30'unun uygun koruma statüsüne erişmesi veya güçlü bir olumlu eğilim göstermesi),
  2. Tozlaştırıcılardaki düşüşün tersine çevrilmesi,
  3. Kimyasal pestisitlerin riskinin ve kullanımının %50 azaltılması, daha tehlikeli pestisitlerin kullanımın %50 azaltılması,
  4. Tarım alanlarının en az %10'unun yüksek biyoçeşitliliğe sahip doğal alanlar olması,
  5. Tarım arazilerinin en az % 25'inde organik tarım yapılması, agroekolojik uygulamaların kullanımın önemli ölçüde artırılması,
  6. AB'de en az üç milyar yeni ağaç dikilmesi,
  7. Kirlenmiş toprak alanlarının iyileştirilmesinde önemli ilerlemeler kaydedilmesi,
  8. En az 25.000 km uzunluğunda serbest akışlı nehirlerin restore edilmesi,
  9. İstilacı yabancı türler tarafından tehdit edilen Kırmızı Liste türlerinin sayısında % 50 oranında azalmanın sağlanması,
  10. Gübrelerden kaynaklanan besin kaybının %50 azaltılması ve gübre kullanımının en az %20 oranında azaltılması,
  11. En az 20.000 nüfusu olan şehirlerde iddialı bir Kentsel Yeşillendirme Planı oluşturulması,
  12. AB kentsel yeşil alanları gibi hassas alanlarda hiçbir kimyasal pestisit kullanılmaması,
  13. Balıkçılık ve ekstraksiyon faaliyetleri yoluyla deniz yatağı da dahil olmak üzere hassas türler ve habitatlar üzerindeki olumsuz etkilerin önemli ölçüde azaltılması,
  14. Ana avlanma faaliyeti yanında yakalanan hassas türlerin yakalanmasının engellenmesi veya azaltılması.

Biyoçeşitlilik Stratejisinin Ticaret Politikasıyla Desteklenmesi

AB’nin ticaret politikasının, ekolojik geçişi aktif olarak destekleyeceği ve geçişin bir parçası olacağı; Komisyon’un bunun için AB Ticaret Uygulama Yetkilisi de dahil olmak üzere tüm mekanizmalarla ticaret anlaşmalarına dahil edilen biyoçeşitlilik hükümlerinin tam olarak uygulanmasını sağlayacağı, ticari anlaşmaların biyoçeşitlilik üzerindeki etkisini daha fazla değerlendireceği ve mevcut ile yeni anlaşmaların biyoçeşitlilik hükümlerini güçlendirmek için çalışacağı belirtilmiştir Komisyon tarafından ormansızlaştırmadan arındırılmış tedarik zincirlerine ilişkin olarak hazırlanan Ormansızlaşmanın Önlenmesi Tüzüğü Taslağı hakkında Aralık 2022’de Avrupa Parlamentosu ile AB Konseyi arasında ön mutabakat sağlamıştır. Üzerinde çalışılan Tüzüğe göre, özellikle hurma yağı, sığır, soya, kahve, kakao, kereste ve kauçuk ve türev ürünler (sığır eti, mobilya veya çikolata gibi) ürünlerde AB pazarına girişte izlenebilirliğin ön şart olarak ortaya konulması,  mevzuat kapsamındaki ürünlerin AB pazarına girişi için ormansızlaşmaya sebep olmadıklarının ve ilgili ülke mevzuatına uygun üretildiklerinin gösterilmesi ve ürünlerin ormansızlaşmaya sebep olmayacak şekilde üretildiğini göstermeye yönelik özen yükümlülüğünün (due diligence) yerine getirilmesinin sağlanması hedeflenmektedir.

Komisyon’un ayrıca AB’nin partnerlerinin biyolojik çeşitlilik dostu ticaretin faydalarından yararlanmasını sağlamak için onlara yardımlar yapacağı, koordineli ve adil bir geçişi sağlamak için partner ülkelerle işbirliğini sürdüreceği ifade edilmiştir. Uluslararası işbirliğinde AB’nin, dünya ormanlarını korumak ve restore etmek için sürdürülebilir tarım ve balıkçılık uygulamalarını ve eylemlerini destekleyeceği, sürdürülebilir su kaynakları yönetimine, bozulmuş arazilerin restorasyonuna ve biyolojik çeşitliliğin korunması ile restorasyonuna da özellikle dikkat edeceği ifade edilmiştir. AB’nin Batı Balkanları ve AB Komşuluk Politikası ülkelerini de biyoçeşitliliği koruma çabalarında destekleyeceği belirtilmiştir.

Son olarak Komisyon, Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyini bu stratejiyi onaylamaya davet etmiş olup, bu kapsamdaki ilerlemeyi ve stratejinin hedeflerine ulaşmak için ilave tedbirlere gerek olup olmadığını değerlendirmek için stratejiyi 2024 yılına kadar gözden geçireceğini belirtmiştir