Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Akaryakıt Kaçakçılığı Kanun Tasarısı ile ilgili olarak, ''Akaryakıt tanımının kapsamı, akaryakıt olarak kullanılan hiçbir ürünü dışarıda bırakmayacak. İleride karşılaşılabilecek olası suistimalleri de engelleyecek şekilde genişletildi'' dedi.



Bakan Yazıcı, TOBB Sosyal Tesislerinde Akaryakıt kaçakçılığı başta olmak üzere bazı kaçakçılık türleriyle etkin mücadelede alınacak önlemlere ilişkin basın toplantısında, Türkiye ekonomisinin, özellikle son yıllarda dünya ortalamasının üzerinde bir büyüme performansı sergilediğini söyledi.
Dünyada 2030'a kadar enerji talebinin yüzde 40 artması öngörülürken, Türkiye'de ise bu rakamın yüzde 146 oranında artacağını vurgulayan Yazıcı, ''Türkiye, enerji talebinin artış oranı bakımından dünyada Çin'den sonra ikinci sırada geliyor'' dedi.



-Petrol ve doğalgazın payı yüzde 13-
Yazıcı, Ekonomideki büyümeye paralel olarak petrol ürünlerinin konu olduğu her türlü işlem hacminin de arttığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
''Enerjinin ülkemiz için bu kadar önemli olduğu bir noktada akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelemizi daha etkin hale getirmek için çalışmalarımızı etkin biçimde sürdürüyoruz. Kamu gelirlerimiz açısından petrol ve petrol ürünlerinin büyük önemi bulunmakta. Devletimizin petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde ettiği dolaylı vergilerin toplam vergi gelirlerimiz içindeki payı yüzde 13'tür. Akaryakıt kaçakçılığı, pek çok yönden ülkemize zarar veren bir sorun.''
Bakanlık olarak tüm kolluk birimleriyle işbirliği içinde akaryakıt kaçakçılığı ile mücadeleye yönelik başarılı operasyonlar yürüttüklerini dile getiren Yazıcı, 2010'da 32 bin, 2011'de 37 bin, 2012 yılının ilk 11 aylık döneminde ise 34 bin ton kaçak akaryakıt yakalandığını bildirdi.
Bakan Yazıcı, Akaryakıt Kaçakçılığı Kanun Tasarısı ile ilgili olarak da ''Akaryakıt tanımının kapsamı, akaryakıt olarak kullanılan hiçbir ürünü dışarıda bırakmayacak. İleride karşılaşılabilecek olası suistimalleri de engelleyecek şekilde genişletildi'' açıklamasında bulundu.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, deniz araçlarına ÖTV'siz sağlanan akaryakıtın kaçak olarak piyasaya sürüldüğü iddialarıyla ilgili olarak, ''Bu imkanlardan faydalanmak suretiyle kaçakçılık fiilini icra edenler olabilir. Benim kanaatim o yolla da bir miktar kaçakçılık yapıldığı yönünde. Bu bilgi değil, kanaat. Bu alan üzerinde ilgili bakanlıklarla çalışma yürüteceğiz'' dedi.
Bakan Yazıcı, TOBB Sosyal Tesislerinde Akaryakıt kaçakçılığı başta olmak üzere bazı kaçakçılık türleriyle etkin mücadelede alınacak önlemlere ilişkin düzenlediği basın toplantısında, akaryakıt kaçakçılığıyla mücadelenin etkin şekilde yürütülmesi ve uygulamadaki sıkıntıların ortadan kaldırılması amacıyla, görevli tüm Bakanlıkların ve kurumların çalışmasıyla kanun tasarısı hazırladıklarını anımsattı.
''Gümrük Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı''nı 24 Aralık Pazartesi günü Başbakan'a sunduklarını belirten Yazıcı, tasarının hedefleriyle ilgili şu açıklamalarda bulundu:
''Bu tasarı ile hedeflerimiz tek fiile iki ayrı ceza verilmesinin ortadan kaldırılması, fiziki şartları uygun olmayan kapıların 'Yap-İşlet-Devret Modeli' ile yenilenmesi, kaçak eşyanın veya terk edilmiş eşyanın tasfiye sürecinin hızlandırılması, kaçakçılık fiilleri ile alakalı müdahil idare konusundaki yetki karmaşasının önlenmesi, müdahil idarenin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olması ve davaların takibinin kolaylaştırılması, etkin sonuç alınması, uygulayıcı birimlerin ve adli makamların çalışmalarının kolaylaştırılması, kaçakçılık faaliyetlerine yönelik caydırıcılığın artırılması, petrol piyasasının daha kapsamlı şekilde düzenlenmesi, akaryakıt kaçakçılığı ile topyekün ve etkili mücadele edilmesi.''
Bakan Yazıcı, kanun tasarısındaki değişiklikleri de özetleyerek, tasarıda akaryakıt tanımının kapsamının, akaryakıt olarak kullanılan hiçbir ürünü dışarıda bırakmayacak ve ileride karşılaşılabilecek olası suistimalleri de engelleyecek şekilde genişletildiğini bildirdi.
-Kaçakçılara lisans yolu kapandı-
Tasarıyla kaçakçılık fiillerinden dolayı kesinleşmiş mahkumiyet kararı olan gerçek veya tüzel kişilere lisans verilmesinin yolunun tamamen kapatıldığına da dikkati çeken Hayati Yazıcı, sektörde faaliyet gösteren ve kaçakçılık fiilini işleyen kişinin, bir kez daha benzer suçu işlemesi ihtimalini ortadan kaldırmayı hedeflediklerini vurguladı.
Yazıcı, bu çerçevede lisans sahibinin tüzel kişi olması durumunda söz konusu tüzel kişilikte suçun işlendiği tarih itibariyle yüzde 10'dan fazla paya sahip ortaklar ile görevden ayrılmış olan ve halen görevdeki yönetim kurulu başkan ve üyelerine, temsil ve ilzama yetkili olanlara lisans verilmesini engellediklerini söyledi.
Tasarı ile ''lisans sahiplerinin yükümlülükleri''nin de yeniden düzenlendiğini dile getiren Yazıcı, ''Bugüne kadar bazı akaryakıt istasyonlarında yapılan denetimlerde, yerleşim planına aykırı olacak şekilde kaçak ve kayıt dışı satış yapılmak maksadıyla röle, kumanda, kumanda alıcısı gibi düzenekler ile gizli tank ve boru hatları bulundurulduğu tespit edildi. Ancak 5015 sayılı yasada, yasal olmayan bu düzenekleri 'bulundurmama yükümlülüğü' ile ilgili bir husus düzenlenmiyor. Bu tür sahte düzeneklerin akaryakıt kaçakçılığında kullanılmasını önlemek için 'lisans sahiplerinin yükümlülükleri' arasına 'kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde inşaat ruhsatı ve eklerinde yer alan mimari, tesisat ve benzeri projelerine aykırı sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipmanı bulundurmamak' hususu da eklendi'' diye konuştu.
-Cezalar 2 katına çıkarıldı-
Bakan Yazıcı, kanun tasarısında rafinerici lisansı sahiplerine tüm akaryakıt ve akaryakıt harici ürün tanklarını lisanslarına işletme ve bu tanklarda belirtilen ürünler dışında ürün bulundurmama yükümlülüğü getirildiğini belirterek, kaçakçılık fiillerinin sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman kullanılarak gerçekleştirilmesi halinde, verilecek cezaların iki kat yükseltildiğini açıkladı.
Dağıtıcı lisansı sahiplerine, bayilerinde kaçak akaryakıt satışının yapılmasını önleyen teknolojik yöntemleri de içeren bir denetim sistemi kurma ve uygulama yükümlülüğü getirildiğini vurgulayan Yazıcı, oluşturulacak sisteme EPDK ve diğer tüm mücadeleci birimlere görevlerinin gerektirdiği ölçüde erişim imkanının sağlanacağını bildirdi.
Yazıcı, dağıtıcı firmalara yükümlülük getirilmesiyle, mücadele faaliyetlerinin daha etkin bir şekilde sürdürülmesinin mümkün olacağını söyledi.
-Bağımsız gözetimciler geliyor-
Mevcut kanunda ulusal markerın, sadece rafineri çıkışı veya gümrük girişinde, rafinerici ve dağıtıcıların gözetiminde eklendiğini anımsatan Bakan Yazıcı, ''Marker ekleme işlemlerinin daha etkin denetimi için, 'bağımsız gözetim firmaları nezaretinde yapılacağı' şeklinde düzenleme yapıldı'' dedi.
Marker ekleme işlemlerinde meydana gelecek usulsüzlüklerden, lisans sahibi ile birlikte bağımsız gözetim firmalarının da müştereken sorumlu tutulduğunu ifade eden Yazıcı, mevcut kanunda akaryakıt kaçakçılığı için öngörülen idari para cezalarının da yetersiz kaldığını, daha etkin mücadele için yapılan düzenleme ile idari para cezalarının hem miktar olarak arttırıldığını hem de kapsamının genişletildiğini bildirdi.
Hayati Yazıcı, kaçakçılıkla mücadelede denetimlerin etkinliğini azaltan unsurlardan birinin de, akaryakıt kaçakçılığına karıştığı için lisansı iptal edilen tesislerin farklı isimlerle yeniden lisans alarak yasa dışı faaliyetleri sürdürmeleri olduğuna dikkati çekti.
Mevcut düzenlemede kaçak akaryakıt satışının yapıldığı tespit edilen tesislerde yalnızca satışın yapıldığı akaryakıt pompası veya tabancasının mühürlendiğini hatırlatan Bakan Yazıcı, bu durumu ortadan kaldırmak için, kaçakçılık fiillerinin işlendiği tespit edilen rafineri hariç her türlü tesiste, lisansa tabi tüm faaliyetlerin takipsizlik veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar EPDK tarafından geçici olarak durdurulması ve kaçakçılık fiili işleyen bu gibi yerlerin kamuoyuna teşhir edilmesinin öngörüldüğünü vurguladı.
-ÖTV'siz yakıtta yeni düzenleme yolda-
Bir basın mensubunun, deniz araçlarına ÖTV'siz sağlanan akaryakıtın bazı kişilerce kaçak olarak kullanıma sokulduğu iddialarıyla ilgili sorusu üzerine Bakan Yazıcı, Akaryakıt Kaçakçılığı Kanun Tasarısı konuşulurken deniz araçlarına yakıtın ÖTV'siz verilmesinin de gündeme geldiğini söyledi.
Bu iddiaların spekülasyon da gerçek de olabileceğini ifade eden Yazıcı, ''Bu konuda bir çalışma yapacağız. Bu spekülasyon da olabilir, gerçekte. Bu imkanlardan faydalanmak suretiyle kaçakçılık fiilini icra edenler olabilir. Benim kanaatim o yolla da bir miktar kaçakçılık yapıldığı yönünde. Bu bilgi değil, kanaat. Bu alan üzerinde ilgili bakanlıklarla çalışma yürüteceğiz'' dedi.