Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye'de ilk defa kooperatifçilik strateji belgesini hazırladıklarını belirterek, ''Önümüzdeki günlerde resmi gazetede yayınlanacak ve kooperatifçiliğe yeni bir bakış açısı getirilecek'' dedi.
Yazıcı, Vodafone Türkiye sponsorluğunda, Capital ve Ekonomist Dergilerinin düzenlediği CEO Club toplantısında yaptığı konuşmada, yönetim anlayışlarına göre devleti insanların var ettiğini ifade ederek, devletin görevinin onu oluşturan halkına hizmet etmek, engelleri kaldırmak ve yol göstermek olduğunu söyledi.
Milletin menfaatinin korunduğunu anlatan Yazıcı, şunları aktardı: ''En kaliteli ve seri hizmet üretmeyi nasıl gerçekleştiririzi düşündüğümüzde seçimlerden önce çıkarttığımız kanun hükmünde kararname ile bakanlıkları yeniden yapılandırdık. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı da böyle oluştu. Bazen bunu eleştirenler oldu. Genel hatlar itibariyle Ekonomi Bakanlığı'nın mali vergilerle ilgili aldığı kararları gümrükler uygular. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nda 9 tane genel müdürlük var. Bütün bunlara baktığınızda 2011 yılı itibariyle Türkiye'nin dış ticareti 375 milyar dolardır. Bunun giriş ve çıkış yaptığı gümrüklerin bütün sorumluluğu Bakanlığımızdadır. Muhafaza olarak baktığınızda hem ürün bazında hem de kaçakçılığın takibi bakanlığın üzerinde bulunuyor. Risk yönetimi de Bakanlığımız tarafından yapılıyor. Gümrüklerde yakalanan ürünlerin tasfiyesini de bizim Bakanlığımız sağlıyor. Van'da gördüğüm manzara hiç iç açıcı değildi. Çok kısa süre içerisinde satışın tasfiyesinde o ürünü satalım, ürün bekleyeceğine para beklesin.''
Yazıcı, Türkiye'de var olan 75 milyon vatandaşın hepsinin tüketici olduğunu ve tüketicinin korunmasının Bakanlığının görev alanı içerisinde bulunduğunu belirterek, ''Tüketicinin korunması kapsamında reklam kurulu var. Yanıltıcı reklamlar, bu birim tarafından takip ediliyor. Bu alanla ilgili bir düzenleme yapıyoruz. Daha işlevsel hale getirmeyi amaçlıyoruz. Tüketici alanı, giderek önem kazanıyor'' diye konuştu.
-Kooperatifçiliğe yeni bir bakış açısı-
Bakan Yazıcı, Birleşmiş Milletler'in (BM) bu seneyi ''Dünya Kooperatifçilik Yılı'' olarak ilan ettiğini anımsatarak, ''Türkiye'de ilk defa kooperatifçilik stratejik belgesini hazırladık. Önümüzdeki günlerde resmi gazetede yayınlanacak ve kooperatifçiliğe yeni bir bakış açısı getirilecek'' dedi.
Yeni Türk Ticaret Kanun, bu yıl 1 Temmuz'da yürürlüğe gireceğini ve zaman açısından kesinlikle bir değişikliğin olmayacağını ifade eden Yazıcı, ''11 yıl Türk Ticaret Kanunu hazırlanmak için çalışma yapıldı. TBMM'de grubu bulunan partilerle 1535 maddeden oluşan kanun meclisten geçti. Kanun teknik ayrıntıları içeren bir kanundur. Kanunun herhangi bir maddesinde bir değişiklik önerisinin verilmesi kanun bütünü bozardı'' diye konuştu.
''Bu kanunu okuyup da eleştiren çok az'' diyen Yazıcı, şunları kaydetti:
''Bu kanunun kayıt dışılığı esas almış olması, şirket sermayesinin korunmasına yönelik düzenlemeleri şeffaflığı ön görmesine ilişkin düzenlemelere yönelik kaygı ve eleştiriler var. Bağımsız denetim açısından eleştiriler var. Bu konuları, 2011 yılı sonuna kadar konuşan olmadı. 2012 başlarında bazı yazarlar eleştiri ortaya koyunca tartışmalar başladı, aslında iyi de oldu. TOBB ve yeminli müşavirlerin çatı örgütüyle birlikte bilgilendirme toplantıları yapıldı ve biz de katıldık. Baştan itibaren dinlemek istedik. Bugün geldiğimiz noktada birkaç maddede düzenleme yapılması konusunda doğru olacağı kanısındayım. Kanunu çıkaran Adalet Bakanlığı ama uygulama sorumluluğu bizim üzerimizde bulunuyor.''
Şirket ortaklarının borç alabilmesine yönelik eleştirilerin bulunduğunu ifade eden Yazıcı, ''Türkiye krizler yaşadı ve biz bunlardan deneyimler elde ettik. Bankalar neden battı? Para alınıyor oraya aktarılıyor, buraya aktarılıyor. Benim buna somut şahitliğim de var. Şirket yapılarını bugünün Ticaret Kanunu'nun öngördüğü gibi değil, gerçekliği esas alarak yapılaşma öngörüyoruz. Sembolik ortaklarla sayı tamamlanıyordu artık bu ortadan kalkıyor. Sermaye şirket sizin de olsa onu kullanmamanız lazım. Şirketten borçlanamayacaksınız ama bunun bir istisnası var. İkincil düzenlemeyi yapacağız. Kar payı avansına mahsuben ortaklara kar payı dağıtıp, dağıtılma zamanı gelmeden parasal bir ihtiyaç varsa o paya mahsuben onu alabilecek. Bu alanı çok fazla esnetmenin doğru olmayacağını düşünüyorum. Şirketin, vergi numarası, sicil numarası genel müdürlerinin ortaklarının sermayenin yer alması gibi düzenlemelerin çok gerek olmadığı kanısı içerisindeyiz. O alanda da bir düzenleme yapılması gerektiği kanısındayız.''
Dünyada çok çetin bir rekabet bulunduğunu ve Türk müteşebbislerin paylarını büyütebilmek için pazar edinemedikleri alanda pazar elde edebilmesi için şeffaf olması gerektiğini ifade eden Yazıcı, şunları söyledi:
''Yeni Türk Ticaret Kanunu Türk müteşebbisinin rekabet gücünü arttırmak, şirket yapılarını güçlendirmek, şirket sermayelerini korumak ve denetimleri gözetmek suretiyle sorumluluk yüklenmiş kişiler tarafından yapılıyor olmasını sağlamaktır. Devlet ya da hükümetin görevi, bu alanda hizmeti memnuniyet seviyesine getirmektir. Yasanın bir kaç maddesinde yapılmasını gerekli gördüğümüz düzeltmelerin bu açıdan değerlendirmesini istiyoruz. Geriye dönüş diye bir şey söz konusu değildir. 'Ekonomik suça ekonomik ceza' beylik bir söz. Bu yaptırıma nereden baktığınıza bağlıdır.''
Yazıcı, bu kanunun getirdiği kuralların hayata geçirilmesinde tedbirleri aldığını ve bu yaptırımların fiil ile uygun olması gerektiğini anlatarak, ''Kanun hükmünde kararname çıkartma yetkimiz kapsamında Kamu Gözetimi ve Muhasebe Standartları Üst Kurulu oluşturuldu. Sermaye şirketi yapılarının denetlenmesine ilişkin standartları düzenlemeyi bu kurul yapacak. Artık, 1 Ocak 2013'ten itibaren sermaye şirketlerinin denetim organı olmayacak. Şirketlerin denetimleri, bağımsız denetim kurumları ve elemanları tarafından yapılacak. İkincil düzenlemeler, şirketlerin sermaye büyüklüğüne göre sınıflandırılacak'' şeklinde konuştu.
-''Kayıt dışılığın önlenmesi hedefleniyor''-
Bakan Yazıcı, ekonomik hayatın en önemli sorunun kayıt dışılık olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
''Kayıt dışılık ne kadar fazlaysa kayıtlı olanların yükü o kadar artıyor. Bu yasada kayıt dışılık önlenmesi hedefleniyor. Elektronik imkanlar ortaya çıkıyor. Küçük bir aletle dünyayı izliyorsunuz. Şirket genel kurullarının yönetim toplantılarına ortakların elektronik ortamda katılmalarını sağlıyoruz. Şirketlerin kurulmasına yönelik süreçler daha kısa sürede gerçekleşecek. Bugün şirketin ana sözleşmesinde ne ise şirket o alanda ticari faaliyette bulunabilir. Yeni Türk Ticaret Kanunu bu yasağı kaldırıyor. Şirket sözleşmesinde yazılı olmamakla birlikte, diyelim ki bir gayrimenkul ihalesi var, ileriye yönelik olarak taşınmazı satın alınabiliyor. Faaliyet alanını geniş tutmasına gerek kalmayacak. Uzun uzun sektörlerin isimlerini yazmak gereği kalmayacak. Ekonomik olarak değer ifade eden bütün hususlar şirket sermayesi olabilecek.''
Şirketin işleyişi, genel kurulları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın elemanlarının hazır bulunduğu ortamlarda yapılacağını belirten Yazıcı, özellikle yaptırımların uygulanması açısından Bakanlığın denetleyici elemanlarının son derece önemli olduğunu kaydetti.
Katılımcılardan birinin, ''İkincil düzenlemeler ne zaman yapılacak?'' sorusu üzerine Yazıcı, ''Bu çok teknik bir yasadır. Yapılacak bir değişiklik bütünü bozabilir. Yürürlüğe girmemiş yasada ikincil düzenleme nasıl çıkartacağız? Hazırlıklarımızı tamamlamış durumdayız''dedi.
Yazıcı, sektörün sorunlarını çözme konusunda duyarlı bir anlayışa sahip olduklarını belirterek, ''Ekonomimize bu kadar güveniyorsak, sizlerin önünü açacağız. Ekonomik hayatta aktivitesi sona ermiş, ama hukuken var gözüken şirket ve kooperatifler de var. Bu sorunu çözmek üzere metin hazırladık. Beyin ölümü gerçekleşmiş ama hala fişi çekilmemişlerin fişini o düzenlemede çekeceğiz'' diye konuştu.
Gümrüklerde bekleme sürelerinde çok mesafe aldıklarını ifade eden Yazıcı, bu süreleri minimize edeceklerini kaydetti.
Yazıcı, gümrük kapılarını modernize ettiklerini anlatarak, ''Ambarlı çok sıkışık, Büyükçekmece tarafında yerimiz belli. Küçük çaplı da olsa lojistik merkez yapacağız ve Ambarlı'yı oraya taşıyacağız'' dedi.
-S&P değerlendirmesi-
Bu ayın 15'inden itibaren 1000 kişi daha alacaklarını belirten Yazıcı, ''Taban puanın 70, ama başvuranlara baktığımızda 77 puanın üzerinde başvuran var. Tek pencere dediğimiz noktaya gelmek istiyoruz. Bunu iç gümrüklerde uygulayacağız. Gümrük kapılarında da tek durak noktası yapacağız. Tek pencere uygulaması için bir başbakanlık genelgesi yayınlandı. Bu noktada Bakanlığımız koordinatör durumunda yer alıyor'' şeklinde konuştu.
S&P'nin Türkiye değerlendirmesine ilişkin soruya da Yazıcı, ''O kuruluşla ilgili Türkiye ekonomisiyle ilgili ortaya koyduğu değerler noktasında Başbakanımız söyledi. Biz son derece iyi durumdayız. Dünyadaki ekonomik faaliyeti dikkate aldığınızda iyi durumdayız. Türkiye ile ilgili değerlendirme inandırıcı değil. Bizim durumumuz ile değerlendirme örtüşmüyor.''