Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye'de 113 ticaret borsasının faaliyet gösterdiğini, bunların toplam 50 bin 481 üyesinin bulunduğunu, bu üyeliklerin 37 bin 853'ünün faal, 12 bin 628'inin ise askıda olduğunu bildirdi.
Yazıcı, TOBB'da düzenlenen Ticaret Borsaları Konsey Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, ticaret borsalarının üstlendikleri işlevler ile piyasa ekonomisinin vazgeçilmez temel taşlarını oluşturduğunu söyledi.
Bakan Yazıcı, ticaret borsalarının temel işlevinin; tarımsal mahsullerin fiyatlarında zaman ve mekan gibi faktörlere bağlı olarak oluşan farklılıkların kısmen telafi edilmesi, karşılıklı pazarlık usulü ile belirlenen istikrarlı bir ürün fiyatının teşekkülü ve oluşan bu fiyatın tespit, tescil ve ilan edilmesi olduğunu kaydetti. Borsaların söz konusu işlevi yerine getirmedeki başarısı arttıkça, ürünlerin tüketiciye reel değeri ile yansıyacağını vurgulayan Yazıcı, bu sayede tüketicilerin fahiş fiyatlarla karşı karşıya kalmayacaklarını belirtti.
Yazıcı, ticaret borsalarının tüccara sağladığı en önemli faydanın da ihtiyaç duyduğu malı serbest piyasa ekonomisi ilişkileri ve kuralları çerçevesinde, karşılıklı pazarlık usulü ile satın alabilme imkanı getirmesi olduğunu kaydetti.
Türkiye'de 113 ticaret borsası faaliyet gösteriyor
Ticaret borsalarının başta üreticiler, tüccarlar, ihracatçılar, sanayiciler ve tüketiciler gibi ekonomik hayatın bütün aktörleriyle ilgili çalışmalar yaptığını ifade eden Yazıcı, Türkiye'de bu kapsamda 113 ticaret borsasının faaliyet gösterdiğini anlattı.
Söz konusu ticaret borsalarının toplam 50 bin 481 üyesinin bulunduğuna işaret eden Yazıcı, bu üyeliklerin 37 bin 853'ünün faal, 12 bin 628'inin ise askıda olduğunu anlattı.
Tarım sektörünün, Gayri Safi Milli Hasıla içindeki payının sürekli azalan bir eğilim göstermesine rağmen sosyal-iktisadi hayattaki önemini ve ağırlığını koruduğunu ifade eden Yazıcı, küresel ısınma, erozyon, toprak kalitesinin gerilemesi, nüfus artışına rağmen üretim alanlarının sınırlı olmasının bir sonucu olarak, tarımsal üretimin ve bağlantılı endüstrilerin önümüzdeki süreçte dünya gündeminde daha fazla yer tutacağını söyledi.
Ticaret borsalarının ekonomideki kilit rolü yerine getirebilmesi için alıcıyla satıcıyı bir araya getirebileceği bir mekana, yani borsa yerine sahip olması gerektiğini anlatan Yazıcı, oysa Türkiye'de faaliyet gösteren toplam 113 ticaret borsasının ancak üçte birinde borsa yeri bulunduğunu söyledi.
Borsa yeri olanlarda ise kotasyon listelerinde yer alan onlarca maddeden yalnızca birkaç çeşidinin buralarda işlem görmek suretiyle fiyatlarının tespit edildiğini anlatan Yazıcı, ayrıca çok önemli bir husus olan ürün bazında ihtisaslaşmanın sağlanması, ulusal, bölgesel ve uluslararası nitelikte borsaların kurulmasının borsaların işleyişine yeni bir bakış açısı getireceğini kaydetti.
İhtisas borsaları
İhtisas borsalarının kurulmasıyla ürün kalitesinin artırılması, standardizasyonun sağlanması süreçlerine geçilebileceğini belirten Yazıcı, ''Ürün test laboratuvarlarının yaygınlaştırılması sayesinde de ürünlerle ilgili sübjektif tasarruflar ortadan kaldırılacak, tekelcilik ve spekülatif hareketlilikler engellenecek ve standardizasyonun sağlanması suretiyle tam rekabet koşulları egemen olacak'' diye konuştu.
İhtisas borsacılığının gelişmesinin en önemli unsurlarından birisinin de lisanslı depoculuk olduğunu vurgulayan Yazıcı, ''Türkiye'de ilk kez lisanslı depoculuğu 2011 yılı sonunda Polatlı'da hayata geçirdik. Hedefimiz lisanslı depoculuğu Türkiye'de 19-20 milyon ton civarında olan hububat üretiminin en az 2 milyon tonunu lisanslı depoculuk yoluyla depolayacak kapasiteye erişimini sağlamaktır'' dedi.
Lisanslı depoculuğa 6 başvuru daha oldu
Yazıcı, lisanslı depoculukla ilgili olarak Polatlı'nın dışında dün itibariyle 6 lisanslı depoculuk başvurusu bulunduğunu, bunlara ön izinlerin verildiğini, inceleme süreçlerinin devam ettiğini söyledi. Bu başvuruların Adana, Ankara, İzmir, Mersin, Gaziantep ve Bursa illerinden yapıldığını anlatan Yazıcı, bu şirketlerin öngörülen toplam depo kapasitelerinin 437 bin 500 ton olduğunu bildirdi.
Ürün ihtisas borsalarının da önemine işaret eden Yazıcı, ''Bu borsaların kurulmasıyla ilgili olarak süreçler devam ediyor. Sadece ürün ihtisas borsasında, borsayı oluşturan ortakların paylarıyla ilgili bir ihtilaf var. Yani kim ne kadar paydaş olacak? İnşallah bunu da yakın zamanda çözeceğiz. Çünkü bu konuda gecikmemiz lisanslı borsacılığa yönelik beklentileri de zayıflatır'' diye konuştu.