DTÖ E-TİCARET MÜZAKERELERİ

GİRİŞ:
11-13 Aralık 2017 tarihlerinde Buenos Aires’te düzenlenen DTÖ 11. Bakanlar Konferansında ülkemizin de aralarında bulunduğu 71 ülke tarafından “E-ticaret Ortak Bildirisi” imzalanmıştır. Söz konusu bildiride, e-ticaretin DTÖ’nün ilgili organlarında fırsat ve tehditleri ile detaylı bir şekilde analiz edilmesi ve istikşafi çalışmalara başlanması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda, konunun yeterince tartışıldığını düşünen bazı DTÖ üye ülkeleri 2019 yılı başından itibaren metin üzerinden müzakerelere başlamak istediklerini belirtmişler ve 22-25 Ocak 2019 tarihlerinde Davos’ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısı marjında yapılan DTÖ Gayrıresmi Bakanlar Toplantısında Ticaret Bakanlarını imzaladığı bir bildiri yayımlamışlardır. Söz konusu bildiride, e-ticaretin ticaret ile ilgili tüm yönlerinin müzakere edileceği belirtilerek, tüm DTÖ üyeleri e-ticaret alanında müzakerelere davet edilmektedir. 
Bu kapsamda, e-ticaret alanında bir anlaşma yapılması için görüşmeler Avustralya, Japonya ve Singapur Büyükelçileri eş başkanlığında 2019 yılında başlamıştır. Şu ana kadar inisiyatife taraf ülke sayısı 86’ya ulaşmış, böylece dünya ticaretinin yüzde 90’nı ile dünyanın çeşitli kalkınma seviyeleri ve coğrafi bölgelerinden ülkeler müzakerelerde temsil edilir hale gelmiştir. Müzakerelerde başı çeken ülkeler, ABD, AB, Kanada, Avustralya, Çin, Singapur, Rusya ve Japonya’dır.

KAPSAM:
Görüşmeler, 6 odak grubu ve 64 alt başlık çerçevesinde yürütülmektedir. Bu çerçevede,  Elektronik Ticaretin Etkinleştirilmesi/Mümkün Kılınması, Açıklık ve Elektronik Ticaret, Güven ve Elektronik Ticaret,  Ortak/Kesişen Konular, Telekomünikasyon, Pazara Giriş ile Kapsam ve Genel Hükümler müzakerelerde tartışılan ana başlıkları oluşturmaktadır. Müzakere edilen konular ise, elektronik ticarette birçok konuyu içeren çok geniş bir alan sunmaktadır. Bu kapsamda, elektronik ticarette maliyetlerin düşürülmesine amaçlayan kağıtsız ticaret, e-kontrat, e-imza, e-kimlik doğrulama, elektronik ödeme sistemleri, e-fatura, gümrük prosedürleri gibi e-ticaretin kolaylaştırılması konuları, kişisel ve kişisel olmayan verinin serbest transferi, veri yerelleştirilmesinin önlenmesi, tüketicinin çevrimiçi korunması ve sınır-ötesi e-ticarette tüketicinin korunmasına yönelik taraf ülkelerde bir başvuru mekanizmasının sağlanması, istenmeyen ticari elektronik mesajlar, açık devlet verisi, açık internet erişimi, kaynak kodu, elektronik iletimlerde gümrük vergisi, telekomünikasyon ve pazara giriş konuları ana müzakere başlıkları olarak öne çıkmaktadır.
Diğer taraftan, müzakereler hem genel toplantılarda hem de bazı madde önerileri için belirtilen küçük müzakere gruplarında yürütülmektedir. Ülkeler tarafından getirilen madde önerileri hem ana toplantılarda hem de küçük gruplarda tartışılmakta ve alternatifli metinler bu küçük gruplarda şekillendirilmektedir. Her bir küçük gruba toplantıları organize etmek ve metinlerin şekillendirmesini koordine etmek üzere bir/birkaç koordinatör (facilitator) atanmıştır.

HEDEF:
2020 yılında şekillendirilen müzakere metni ile 2021 yılında müzakerelerin yürütülmesi ve  XII. Bakanlar Konferansında imzalanmak üzere bir anlaşma metninde uzlaşılması hedeflenmektedir.