Borsa Organları ve Görevleri

Ticaret Borsaları faaliyetlerini dört farklı organları aracılığıyla yürütmektedir. Bu organlar; Meslek Komiteleri, Meclis, Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu’dur.
 

Meslek Komiteleri
 
Borsa meslek komiteleri, meslek gruplarınca dört yıl için seçilen beş veya yedi kişiden; üye sayısı onbini aşan borsalarda beş, yedi, dokuz veya onbir kişiden oluşmaktadır. 
                                                               
Borsa Meslek Komitelerinin Görevleri:

a) Konuları dahilinde incelemeler yapmak, faaliyet alanları için yararlı ve gerekli gördükleri tedbirleri, kararlaştırılmak üzere yönetim kuruluna  teklif etmek.
b) Meslek komitesiyle ilgili olarak meclis gündeminde yer alan konularda başkan, başkan yardımcısı veya uygun görülen üyelerin, oy kullanmamak üzere meclis toplantısına katılmalarına karar vermek.
c) Faaliyet alanlarına ilişkin olarak, meclis veya yönetim kurulu tarafından bilgi istenmesi halinde, bu konuda araştırma yapmak ve istemi cevaplandırmak.
d)  İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
 

Meclis
 
Borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilen üyelerden oluşmakrtadır. Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilmektedir.
 
Borsa Meclisinin Görevleri:

a) Borsa yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek.
b) Kendi üyeleri arasından TOBB genel kurul delegelerini seçmek.
c) Yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak.
d) Çalışma alanları içindeki örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek.
e) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak.
f) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden  veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde  bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak.
g) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek  bilirkişi listesini onaylamak.
h) Borsa üyeleri hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezalara karar vermek.
ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak.
j) Taşınmaz alımına, satımına, inşa, ifraz, tevhit ve rehnine ve ödünç para alınmasına, kamulaştırma yapılmasına ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirketlere ortak olmaya karar vermek.
k) Borsa iç yönergesini kabul etmek ve TOBB’un onayına sunmak.
l) Borsaya dahil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek.
m) Yönetim kurulunca borsaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak.
n)  Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurmak.          
o) Yurt içi ve dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek.
p) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat anapara ve gecikme zammı borçlarının affı ve/veya  yeniden yapılandırılmaları ile   borsa veya üyeler  adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek.
r) Borsaya veya Türk ekonomi hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek.
s) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
 

Yönetim Kurulu
 
Borsa yönetim kurulu, dört yıl için seçilen, meclis üye sayısı yirmiden az olan borsalarda beş; yirmi ile yirmidokuz arasında olanlarda yedi; otuz ile otuzdokuz arasında olanlarda dokuz; kırk ve daha fazla olanlarda onbir kişiden oluşmaktadır.
 
Borsa Yönetim Kurulunun Görevleri:

a) Mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde borsa işlerini yürütmek.
b) Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak.                                                  
c)  Aylık hesap raporunu borsa meclisinin incelemesi ve onayına sunmak.
d) Borsa personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine usulüne uygun olarak karar vermek.
e) Borsa personelinin disiplin işlerini 5174 sayılı Kanunda ve ilgili mevzuatta düzenlenen  esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak.
f) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek.
g) 5174 sayılı Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak.
h) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden doğacak ihtilafları çözmekle görevli hakem kurulunu belirlemek. 
ı) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere  meclise sunmak.
j) 5174 sayılı Kanunda ve  ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek.       
k) Borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve bölgesinin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak.   
l) Hazırladığı iç yönergeyi meclise sunmak.
m) Borsaya ait her türlü incelemeyi yapmak, endeks ve istatistikleri tutmak ve başlıca maddelerin borsada oluşan fiyatlarını tespit etmek  ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek.
n) Yüksek düzeyde vergi ve tescil ücreti ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek.
o) Bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak.
p) 5174 sayılı Kanunla ve sair mevzuatla borsalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek.
 

Disiplin Kurulu
 
Borsa disiplin kurulu, meclis tarafından dört yıl için, borsaya kayıtlı olanlar arasından seçilen altı asıl ve altı yedek üyeden oluşmaktadır.
 
Borsa Disiplin Kurulunun Görevleri:

a) Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek.
b) Meclise, borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek.