Yayım tarihi: 18/10/1996 tarih ve 22791 sayılı Resmi Gazete

 

Amaç, Kapsam, Dayanak

Madde1- Bu Yönetmelik, İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin 25.1.1995 tarih ve 95/7616 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, uluslararası anlaşmaların hükümlerine uygun şekilde tek taraflı olarak veya ikili ya da çok taraflı tercihli ticaret anlaşmalarına dayanılarak alınacak önlemler çerçevesinde;

a) İhracatta uygulanabilecek kotalar ve bu kotaların idaresini düzenleyen kurallara,

b) Türkiye'den yapılan ihracatta uygulanabilecek tarife kontenjanlarına ve bu kontenjanların kullanımına,

c) Diğer ülkelerin Türkiye'den yaptıkları ithalata kota (halihazırda ABD ve Kanada'ya yönelik tekstil ve konfeksiyon

ihracatında uygulananlar hariç) veya tarife kontenjanı uygulamaları ve sözkonusu kota ve tarife kontenjanlarının dağıtımının Türkiye'ye bırakılması halinde bunların dağıtımına,ilişkin usul ve esasları kapsar.

Tanımlar

Madde 2- Bu Yönetmelik'te geçen;

a) Bakanlık: Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığı,

b) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,

c) Genel Müdürlük: Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğünü,

d) İhracatçı Birliği: Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerini,

e) Kota Uygunluk Belgesi: Karar kapsamında kotaya tabi malların ihracı için İhracatçı Birliklerince verilen belgeyi,

f) Fiili İhraç: İhraç Yönetmeliğinde yapılan fiili ihraç tanımında belirtilen durumları,

g) Referans Dönemi: Kota dağıtımında geleneksel ticaret akışı yöntemi kullanılması halinde Tebliğ ile belirlenecek

dönemleri,

h) Geleneksel İhracatçılar: Referans dönemi içinde kota konusu malları ihraç eden ihracatçıları,

ı) Tarife kontenjanı: Bir üçüncü ülke tarafından Türkiye'den ithal edilen mal ya da mal grubunun gümrük vergisi

oranlarındabelirli bir miktar veya değer için indirim yapılması ya da muafiyet sağlanmasını veya Türkiye'nin bir mal veya mal grubunun ihracatında belli bir oranda vergi veya eşetkili tedbir uygulaması halinde bu oranlarda belli bir miktar veya değer için indirim yapılması veya muafiyet sağlanmasını,

j) Kota: İhracatta miktar ve/veya değer kısıtlaması uygulaması halinde, bir takvim yılı içinde veya muayyen bir dönem itibariyle yapılmasına izin verilen ihracatın miktar ve/veya değerini, ifade eder.

Kota Dağıtım Usul ve Esasları:

Madde 3- Kota miktarı ve/veya değerleri, kotaların dağıtım tarih ve kriterleri, talep edilebilecek asgari ve azami miktar ve/veya değerler başvuru usul ve esasları Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) belirlenerek Resmi Gazete'de yayımlanır.

Kota Dağıtım Yöntemleri

Madde 4- Genel Müdürlük kota dağıtımında aşağıdaki yöntemlerden belirleyeceği bir veya birkaçını birarada uygulayabilir.

A- Geleneksel ticaret Akışı Yöntemi

a) Bu yönteme göre kota tahsisi yapılması halinde, kotanın bir bölümü geleneksel ihracatçılara, kalan kısmı ise diğer ihracatçılara ayrılır.

b) Geleneksel ihracatçılar, referans dönemi olarak belirlenen dönemde gerçekleştirdikleri ihracat miktarı ve değerini kanıtlayan gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerince onaylı bir örneğini kota tahsis başvurularına ekleyeceklerdir.

c) Gelenekel ihracatçılara aşağıdaki kriterler çerçevesinde kota tahsisi yapılabilir:

1) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değer, geleneksel ihracatçılar için ayrılan paya eşit veya daha az ise , talepler tam olarak karşılanır.

2) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerin geleneksel ihracatçılara ayrılan paydan fazla olması durumunda, kota dağıtımı, her başvuru sahibinin referans dönemde gerçekleştirdiği ihracat miktar ve/veya değeri gözönüne alınarak oransal hesaplama yöntemi ile yapılır.

d) Geleneksel ihracatçılar ayrılan pay için yeterli başvuru olmaması durumunda, başvuruda bulunan diğer ihracatçılar artan miktar ve/veya değerden Genel Müdürlüğün belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılırlar.

B- Başvuru Sırasına Göre Eşit Oranda Kota Tahsis Yöntemi

Başvuru sırasına göre eşit oranda kota tahsis yönteminde İhracatçı Birliği, toplam kota miktar ve/veya değerini veya bir kısmını, ürünün yapısını ve ekonomik miktarını dikkate alarak belirleyeceği eşit oranlarda başvuru sahiplerine, başvuru sıralarını dikkate alarak dağıtır.

C- Talep Edilen Miktar ve/veya Değerle Orantılı Kota Tahsis Yöntemi

Müsteşarlıkça belirlenecek kota dağıtım tarihindeki;

a) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerlerin, dağıtılacak kota miktarı ve/veya değerine eşit ya da daha az olması halinde talepler tamamen karşılanır.

b) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerlerin dağıtıma konu kota miktarı ve/veya değerini aşması durumunda başvvurular, talep edilen miktar ve/veya değerler ile orantılı olarak karşılanır.

D- Müsteşarlıkça Ürünün Yapısı ve Ekonomik Miktarları Dikkate Alınarak Belirlenecek Yöntem.

Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü), gerekli gördüğü durumlarda ürünün yapısı ve ekonomik miktarını ve belirlenen kota miktarı ve/veya değerini dikkate alarak, farklı bir kota tahsis yöntemi belirleyebilir.

Kota Tahsis Başvurusu

Madde 5- Kota tahsis başvuruları;

a) İhracatçı firma ünvanı ve tam adresi (Telefon, Telefaks No ve İhracatçı Birliği Üye No.su dahil),

b) Teminat alınması halinde teminatın yetkili bankalara yatırıldığını gösteren banka dekontunun aslı,

c) Ürün tanımı

- malın "İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Gümrük Giriş Tarife Cetveli"ne uygun ticari tanımı,

- 12'li bazda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (G.T.İ.P),

- gerek duyulması halinde tip ve standardı

d) İthalatçı ülke (giriş ülkesi), alıcı firma ünvanı ve tam adresi (Telefon ve telefaks no dahil),

e) Talep edilen kota miktarı ve/veya değeri,

f) İhracat için öngörülen tarih veya tarihler ile yer veya yerler (liman, gümrük kapısı),

g) Daha önceki dönemlerde aynı mal içn kotadan pay alınıp alınmadığı, alınmış ise gerçekleştirilen ihracatın miktarı ve/veya değerine ilişkin bilgiler,

h) Başvuruda bulunan ihracatçının başvuru bilgilerini doğru olarak verdiğine ve ihracat uygunluk belgesinin kısmen  veya tamamen kullanılmaması halinde Müsteşarlığıkça belirlenecek süreler içerisinde ilgili İhracatçı birliğine iade edileceğine, aksi takdirde geciken herbir iş günü için müteakip kota taleplerinin belirlenecek oranlar dahilinde daha az karşılanacığının kabul edildiğine dair bir taahhütname (Ek: I), ile birlikte yazılı olarak belirlenen asgari ve azami miktar ve/veya değerler dikkate alınarak ilgili İhracatçı Birliğine yapılır. İhracatçı Birliğince gerekli görülmesi halinde ek bilgiler istenebilir.

Kota Tahsis Başvurularının Sonuçlandırılması

Madde 6- Kota tahsis başvuru tarihinin bitiminden önce usulüne uygun olarak yapılan kota tahsis başvurusu ilgili İhracatçı Birliğince 60 (altmış) günü aşmayacak bir süre içinde sonuçlandırılır. Kotadan pay verilmesi uygun görülen ihracatçılar için Kota Uygunluk Belgesi düzenlenir.

Kotaların Yeniden Dağıtımı

Madde 7- Kullanılmayan veya dağıtılamayan kotaların yeniden dağıtımına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) tarafından belirlenir.

Belirlenen yıl veya dönem içerisinde kullanılmayan kotalar ertesi yıla veya döneme aktarılamaz.

Kota Uygunluk Belgesi

Madde 8- Yukarıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kato tahsisi yapılan ihracatçılara, Kota Uygunluk Belgesi verilir.

Kota Uygunluk Belgesinin geçerlilik süresi ait olduğu kota dönemiyle sınırlıdır, bir sonraki kota dönemine ve/veya bir başka firmaya devredilemez. Kota Uygunluk Belgelerinin geçerlik süresinin bitiminden itibaren Müsteşarlıkça belirlenecek süreler içerisinde ilgili İhracatçı Birliğine iadesi zorunludur. Kota Uygunluk Belgesi aldığı halde, Belgenin geçerlilik süresi içerisinde ihracatını en az %80 oranında gerçekleştirmeyen belge sahiplerine aynı yıl içerisinde yeniden kota tahsisi yapılmaz (Mücbir sebep durumları hariç). Genel Müdürlük sözkonusu müteakip yılın kotalarından tahsis yapılmamasını da kararlaştırabilir.

İhracatçı Birliği tarafından, 5 (beş) nüsha olarak düzenlenen Kota Uygunluk Belgesinin 4 (dört) nüshası başvuru sahiplerine verilir. Üçüncü nüsha ihracat müsaadesini düzenleyen İhracatçı Birliğinde kalır. Başvuru sahipleri dördüncü nüshayı ilgili gümrük idaresine, beşinci nüshayı aracı bankaya tevdi eder. İhracatın gerçekleştirildiğine dair ilgili gümrük  idaresince onaylı birinci nüshayı ise, fiili ihraç tarihinden itibaren Müsteşarlık tarafından belirlenecek süre içerisinde ilgili İhracatçı Birliğine iade eder.

Kota Uygunluk Belgesinin Aranması

Madde 9- Kota Uygunluk Belgesi, gümrük beyannamesi düzenlenmesi aşamasında ilgili İhracatçı Birliğince, fiili ihraç sırasında ilgili Gümrük İdaresince aranır. Kota Uygunluk Belgesine istinaden düzenlenecek gümrük beyannamelerinin süresi, Kota Uygunluk Belgesinin geçerlilik süresinden fazla olamaz ve uzatılamaz.

Kota Uygunluk Belgesinde Değişiklik Yapılması

Madde 10- Miktar kotası uygulanması halinde fiili ihracat sırasında, malın birim fiyatının, toplam değerinin Kota Uygunluk Belgesinde kayıtlı birim fiyatını ve malın toplam değerini aşması ihracatın yapılmasını engellemez. Ancak, Kota Uygunluk Belgesinde kayıtlı kotadan fazla ihracat yapılamaz. İhracatçı Birliklerinde kayda aldırılan gümrük beyannamelerinde kayıttan sonra sadece lehte fiyayt değişikliği yapılabilecektir. Lehte fiyat değişikliği talepleri ilgili İhracatçı Birliğince sonuçlandırılır.

Kota Uygunluk Belgesinin Kaybedilmesi

Madde 11- Kota Uygunluk Belgesinin kaybedilmesi halinde, Belge sahibinin başvurusu üzerine, İhracatçı Birliğince üzerine "kaydından dolayı yeniden düzenlenmiştir" şeklinde şerh düşülerek, yeni Kota Uygunluk Belgesi düzenlenebilir. Bu durum, ilgili İhracatçı Birliğince Gümrük İdarelerine bildirilir ve Kota Uygunluk Belgesinin aslıyla işlem yapılmaz.

Tarife Kontenjanı

Madde 12- Tarife kontenjanı kullanım usul ve esasları Müsteşarlık tarafından yayımlanacak Tebliğ ile düzenlenir.

Türkiye'den ihraç edilen ürünlere üçüncü ülkeler tarafından uygulanan tercihli tarifeden yararlanan maddelere ilişkin tarife kontenjanlarının kullanımı Müsteşarlıkça kota düzenlemelerine tabi tutulabilir.

Kota ve Tarife Kontenjanı Tahsislerinin Teminata Bağlanması

Madde 13- 95/7616 sayılı Karar çerçevesinde yapılacak kota ve/veya tarife kontenjanı tahsislerinde ihracatçılar adına düzenlenecek belgeler teminata bağlanabilir. Teminata bağlamaya ve teminat oranına Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan'ın teklifi ile Bakanlar Kurulu'nca karar verilir.

Sair Durumlar

Madde 14- İhracatta kota ve tarife kontenjanına ilişkin olarak Bu Yönetmelikte belirlenen konular dışında kalan hususlar 95/7616 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde Müsetşarlıkça sonuçlandırılır.

Yönetmeliğin Uygulanması

Madde 15- Bu Yönetmelik'te yer alan hususlarla ilgili olarak uygulamaya yönelik Tebliğ çıkartmaya Müsteşarlık yetkilidir.

Uygulanacak Müeyyideler

Madde 16- Müsteşarlık Denetim Birimince;

a) Kota veya Tarife Kontenjanı konusu ihracat işlemlerine esas olan belgelerde tahrifat yapıldığının,

b) Sahte belge kullanıdığının,

c) Kota Uygunluk Belgesinin veya Tarife Kontenjanı tahsisisin üçüncü kişilere devredildiğinin,

d) Kota Uygunluk Belgesi'nde belirlenen miktarın ve/veya değerin veya Tarife Kontenjanı tahsisinin aşıldığının,

e) Verilen taahhütnamelere aykırı davranıldığının, belirlenmesi durumunda, İhracat Rejimi Kararı'nda öngörülen müeyyidelerden biri veya birkaçı uygulanabilir.

Uygulanan müeyyidelerden firmanın uyarılması dışındakiler Resmi Gazete'de yayımlanır.

Yürürlük

Madde 17- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 18- Bu Yönetmelik hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakan yürütür.

EK: Taahhütname