Türkiye'nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Karar

31.12.1995 tarih ve 22510 sayılı Resmi Gazete

Amaç ve Kapsam

Madde 1-Bu Karar, uluslararası yükümlülük ve prosedürlere, özellikle Dünya Ticaret Örgütü çerçevesinde öngörülenlere, uygun olması şartıyla Türkiye pazarını etkileyen ticari engellere, bu engellerden doğan zararın veya diğer ülke pazarlarında etkisi olan ticari engellerin neden olduğu olumsuz ticari etkilerin giderilmesine yönelik olarak karşılık vermek amacıyla izlenecek ticari politika prosedürleri çerçevesinde alınabilecek ticari önlemleri ve bu hususlarda gerekli değerlendirmeyi yapmak, uygulamaya ilişkin karar almak veya öneride bulunmak üzere bir Kurul oluşturulmasını ve bu Kurulun görevlerini kapsar.

Bu Karar, ticaret politikası alanındaki uluslararası uyuşmazlıkların çözümü prosedürlerinin başlatılması, yürütülmesi ve sonuçlandırılmasına yönelik olarak uygulanacaktır.

Tanımlar

Madde 2- Bu Kararda geçen deyimlerden;

• Uluslararası Ticaret Kuralları: Dünya Ticaret Örgütü ile getirilen ve Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmasının Türkiye'nin taraf olduğu eklerinde yer alan kuralları, bunun yanısıra Türkiye'nin taraf olduğu ve Türkiye ile diğer ülkeler arasındaki ticarete uygulanabilir anlaşmalarhükümlerini,
• Türkiye'nin Hakları : Türkiye'nin uluslararası ticaret kuralları çerçevesinde sahip olduğu uluslararası ticari hakları,
• Hizmet : Hizmet ticareti alanında Türkiye'nin Dünya Ticaret Örgütü'ne vermiş olduğu taahhüt listesi kapsamındaki hizmetleri,
• Ticari engel : Diğer ülkeler tarafından uygulamaya konulan ve devam ettirilen ve uygulanması nedeniyle uluslararası ticaret kurallarının bir karşılık verme hakkı tanıdığı her türlü ticari uygulamayı,
• Zarar : Herhangi bir ürün veya hizmet açısından bir ticari engelin neden olduğu veya neden olma tehdidinde bulunduğu, Türk sanayii üzerindeki maddi zararı,
• Olumsuz Ticari Etki : Diğer bir ülke pazarında uygulamaya konulan bir ticari engelin, herhangi bir ürün veya hizmet açısından, Türk müteşebbisleri üzerinde neden olduğu veya neden olma tehdidinde bulunduğu ve Türk ekonomisi veya bir sektörün ekonomik faaliyetleri üzerinde maddi etkisi bulunan olumsuz etkileri,
• Ön İnceleme : Türkiye'nin ticari haklarının korunmasını teminen bir inceleme yapılmasının gerekip gerekmediğini belirlemek amacıyla Dış Ticaret Müsteşarlığınca (Genel Müdürlük) yürütülen işlemleri,
• İnceleme : Türkiye'nin ticari haklarının korunmasını teminen ticari önlemlere başvurulmasının gerekli olup olmadığını belirlemek amacıyla Dış Ticaret Müsteşarlığınca (Genel Müdürlük) yürütülen işlemleri,
• Bakanlık : Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığı,
• Müsteşarlık : Dış Ticaret Müsteşarlığını,
• Genel Müdürlük : Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğünü,
• Kurul : Türkiye'nin Ticari Haklarını Değerlendirme Kurulunu,

ifade eder.

Yetki

Madde 3- Bu Kararda yer alan ticari önlemleri önermeye, uygulamaya, izlemeye ve ilgili mevzuat çerçevesinde uluslararası düzeyde görüşmeler yapmaya ve uzlaşma metinlerini hazırlamaya, usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan bu metinleri uygulamaya ve bu Karar çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlara talimat vermeye, Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilidir.

Türkiye'nin Ticari Haklarını Değerlendirme Kurulunun Oluşumu ve Görevleri

Madde 4- Bu Karar kapsamında değerlendirme yapmak, karar almak veya öneride bulunmak üzere Türkiye'nin Ticari Haklarını Değerlendirme Kurulu oluşturulmuştur.

Kurul, İthalat Genel Müdürünün veya görevlendireceği bir Genel Müdür Yardımcısının başkanlığında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü ile Müsteşarlık İhracat Genel Müdürlüğü, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünün birer yetkili temsilcisi ile İthalat Genel Müdürlüğünün ilgili Daire Başkanından oluşur.

Kurul Başkanı, konunun niteliğine göre danışma amacıyla ilgili uzmanları Kurul toplantılarına çağırabilir.

Kurulun sekreterya hizmetleri Müsteşarlık (Genel Müdürlük) tarafından yürütülür.

Kurulun görevleri şunlardır :

• Ön inceleme süresinin uzatılmasını ve ön incelemeye son verilmesini kararlaştırmak,
• İnceleme başlatılıp başlatılmamasına karar vermek,
• İnceleme başlatılmasına karar verilen hallerde Türkiye'nin öncelikle uluslararası danışma ve uyuşmazlıkların çözümü prosedürünü izlemesi gerekip gerekmediğini kararlaştırmak,
• Başlatılmış bir incelemenin süresinin uzatılmasına ve durdurulmasına karar vermek,
• İnceleme sonuçlarını değerlendirmek, incelemeye son verilmesine karar vermek ve inceleme neticesi bu Kararın 5.nci maddesinin (b) bendinde belirtilen önlemlerden birinin alınmasının gerekli görülmesi halinde, bu hususu karara bağlamak, mezkur maddenin (a) bendinde ifade edilen önlemlerin alınmasının uygun görülmesi halinde, bu konuda Bakanlar Kurulu kararı istihsali için öneride bulunmak,
• İnceleme prosedürü sonucunda veya daha önceki bir süreçte ve uluslararası uyuşmazlıkların çözümü prosedürü sırasında veya sonrasında diğer ülkelerden gelebilecek veya uluslararası görüşmeler neticesi olabilecek uzlaşma tekliflerini karara bağlamak.

Alınabilecek Ticari Önlemler

Madde 5 - Bu Karar kapsamında uluslararası yükümlülük ve prosedürlere aykırı olmamak kaydıyla alınabilecek ticari önlemler aşağıda belirtilmiştir:

• Ticari müzakereler çerçevesinde verilen tavizlerin askıya alınması veya geri çekilmesi,
• İlgili ülke veya ülkelere yönelik olarak miktar kısıtlamalarının, ithalat veya ihracat koşullarını değiştiren ya da ticareti etkileyen diğer önlemlerin alınması.

Uygulama Alanı

Madde 6 - Bu Karar, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi, İthalatta Gözetim ve Korunma Önlemleri ile Kota İdaresi ve Tarife Kontenjanı, Belirli Ülkeler Menşeli Malların İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri ile Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri ve İkili Anlaşmalar, Protokoller veya Diğer Düzenlemeler Kapsamı Dışında Belirli Ülkeler Menşeli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve ve Korunma Önlemlerine ilişkin mevzuatın kapsamında yer alan olaylara uygulanmaz.

Bu Karar, İthalat Rejimi Kararı ile İhracatın Düzenlenmesi ve Desteklenmesine İlişkin Kararın bu Karara aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasını engellemez.

Yönetmelik

Madde 7- Bu Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile Kurulun çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Yürürlük

Madde 8- Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 9- 30.4.1995 tarihli ve 1995/6817 sayılı Kararname ile eki "Türkiye'nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Karar" yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürütme

Madde 10 - Bu Kararı Başbakan yürütür.