Brezilya’da ilk Covid-19 vakası, 25 Şubat 2020 tarihinde São Paulo’da tespit edilmiş olup, söz konusu tarihten bu yana vaka sayısında hızlı bir artış gözlenmiş, 1 Nisan 2020 tarihi itibariyle Covid-19 vakaları 5.923’e ulaşmıştır. Virüs nedeniyle 136’sı São Paulo’da olmak üzere 206 kişi hayatını kaybetmiştir. En fazla sayıda Covid-19 vakası São Paulo (2.339), Rio de Janeiro (708) ve Distrito Federal (354) eyaletlerinde görülmüş olup halihazırda salgının görülmediği bir eyalet bulunmamaktadır. Söz konusu gelişmeler, Brezilya’da borsayı olumsuz etkilemiş ve Real’de önemli değer kayıplarına sebep olmuştur.

​26 Şubat 2020 tarihinde ABD Doları, Brezilya Reali karşısında %1,08 değer kazanarak 4,44 Reale ulaşmış; Ibovespa borsası ise, 18 Mayıs 2017 tarihindeki ülke içi krizden bu yana yaşanan en büyük değişimle %7 oranında düşmüştür. Söz konusu tarihten bu yana ABD Doları ilk kez 18 Mart 2020 tarihinde 5,2 seviyesine çıkmış olup, 23 Mart 2020 tarihinde 5,13’ten işlem görmektedir. Ibovespa borsası da 26 Şubat 2020 tarihinden itibaren düşüşe geçmiş, en büyük kaybı 18 Mart 2020 tarihinde yaşamıştır (26 Şubat-18 Mart 2020 tarihleri arasında %36,7 düşüş). Virüsün turizm ve havayolu ulaşımı üzerindeki potansiyel etkileri ile ülkede hisse değeri en fazla düşen şirketler, havayolu firmaları olmuştur. Gol havayolu şirketi hisseleri %14,3 oranında değer kaybetmiştir. Öte yandan, 9 Mart 2020 tarihinde borsadaki en büyük düşüş, petrol fiyatlarındaki %30 azalma nedeniyle Petrobras şirketi hisselerinde görülmüştür. %24 oranında değer kaybeden Petrobras şirketi, 81 milyar dolar ile tarihteki en büyük kaybı yaşamıştır. 

Ülkenin 2020 yılı için büyüme tahmini %1,68'den %1,48'e, ortalama enflasyon oranı tahmini ise %3,10 seviyesinden %3,04’e çekilmiştir. 2021 yılında ortalama enflasyon oranının %3,6; 2022-2023 yıllarında ise %3,5 olması beklenmektedir. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (Copom) tarafından Selic gösterge faiz oranında 0,5 puan indirim yapılmış, Selic oranı %3,75 olmuştur. Söz konusu oranın 2020 yılının geri kalanında değişmesi beklenmemektedir. ​

Ülkedeki en düşük gelirli kesimin (aylık gelirleri 0 ila 2 asgari ücret arasında olan kesim), Covid-19’un ekonomi üzerindeki olumsuz etkisine diğer kesimlerden %20 daha fazla maruz kalacağı hesaplanmaktadır.

Öte yandan, salgının Brezilya dış ticareti üzerindeki en büyük etkilerinden biri lojistikte görülmüş; Çin'e ihracatta kullanılan ve geri dönemeyen konteynırlar nedeniyle ülkede konteynır sıkıntısı oluşmuştur. 2019 yılında Brezilya'nın ihracatının yaklaşık %30'u Çin'e yönelik gerçekleşmiş olup, bu ihracat temel olarak soya, demir cevheri ve petrolden oluşmuştur. Çin'in Brezilya'dan ithalatının düşmesiyle Brezilya'da Ocak ayı ortası itibariyle söz konusu ürünlerin fiyatları %78 oranında azalmıştır. 2019 yılında Brezilya’nın ithalatının %20’si Çin’den yapılmış olup, Çin’de üretimin durma noktasına gelmesinin Brezilya’nın ithalatı üzerinde de önemli etkileri olmuştur. Belirli sektörlerde söz konusu etki daha fazla hissedilmiştir. Brezilya Elektronik Üreticileri Birliği (ABINEE) verilerine göre, sektördeki şirketlerin %70’i Çin’den ithal edilen hammadde ve bileşenlerin tedariki ile ilgili sorun yaşamaktadır. Benzer şekilde, cep telefonu üreticileri, üretiminden sorumlu fabrikalarda parça eksikliği nedeniyle aktivitelerin azaltılmak zorunda kaldığı açıklanmış; çalışanlara zorunlu tatil uygulaması başlamıştır.

Covid-19 salgınının ayrıca Brezilya'nın hammade ve yarı madde ihracatını olumsuz etkileyeceği ve emtia fiyatlarında düşüşe yol açacağı düşünülmektedir. Virüsün küresel talep üzerinde yarattığı daralmanın, Brezilya'dan et talebinde de %20-30 azalmaya sebep olduğu hesaplanmaktadır. Brezilya'nın en büyük et üreticileri faaliyetlerini askıya almaya başlamıştır. Avrupa'dan daha önce yapılmış olan siparişlerin askıya alınması ya da ertelenmesi de sektörü zor durumda bırakmaktadır. Covid-19’dan en fazla sayıda insanın enfekte olduğu eyalet olan São Paulo'da, kesilmiş sığır etinin ortalama fiyatı, Şubat ayına göre Mart ayında % 2,1 azalmıştır. Söz konusu fiyat düşüşünün canlı hayvan ihracatına da yansıyacağı düşünülmektedir.

Diğer taraftan, Brezilya’nın Globo Rural isimli tarım dergisinde çıkan haberlere göre, Covid-19 salgınına bağlı olarak küresel fiyatların düşmesi nedeniyle Hindistan’ın 2019/20 mali yılında, önceki yıla kıyasla yaklaşık %20 düşüşle 4,5 milyon ton şeker ihraç etmesi beklenmektedir. Söz konusu düşüşün, dünyanın en büyük şeker kamışı ihracatçısı olan Brezilya tarafından ikame edilebileceği düşünülmektedir.

Yayımlayan: São Paulo Ticaret Ataşeliği