“White Book”, Sırbistan’da 120’nin üzerinde önemli yabancı yatırımcının üyesi olduğu “Yabancı Yatırımcılar Konseyi” (FIC) tarafından 2003 yılından beri yayımlanan, özel sektörün Sırbistan'daki iş ortamına ilişkin değerlendirmelerini içeren bir bildiridir. FIC üyeleri, Konseyin kurulduğu 2002 yılından bugüne dek Sırbistan’da 35 milyar avronun üzerinde yatırım yapmıştır ve hâlihazırda 100.000’in üzerinde kişiye istihdam sağlamaktadır. Sırbistan iş dünyasındaki en prestijli etkinlikler arasında yer alan ve her yıl siyasetten ve bürokrasiden en üst düzey yetkililerin ve önemli paydaşların katılımıyla gerçekleşen “White Book” tanıtımı, bu sene COVID-19 pandemisi nedeniyle, 19 Kasım 2020 tarihinde sanal ortamda gerçekleşmiştir. Açılışa Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic ile Sırbistan Madencilik ve Enerji Bakanı Zorana Mihajlovic katılım sağlamıştır. Söz konusu çalışmanın İngilizce versiyonuna https://fic.org.rs/projects/white-book/white-book-publication/ internet adresinden ulaşılması mümkündür.

Bahsi geçen etkinlikte, FIC Yönetim Kurulu Başkanı Michael Michel tarafından yapılan açıklamaya göre, COVID-19 pandemisinin yarattığı belirsizlik nedeniyle Sırbistan’a gelen yabancı yatırımlarda bu yılın başından bu yana %30 oranında düşüş gerçekleşmiştir. FIC Yönetim Kurulu Başkanı Michel, 2021 yılında da Sırbistan’a daha az yabancı yatırımcı geleceğini, ancak hâlihazırdaki yabancı şirketlerin istihdam seviyesinin değişmeyeceğini öngörmektedir.

“White Book" genel yayın yönetmeni Miroljub Labus tarafından yapılan açıklamaya göre, yayının son baskısında Sırbistan’da faaliyet gösterilen 59 sektöre ilişkin 327 öneri/tavsiye karar sunulmaktadır. Bahsi geçen önerilerde, COVID-19 pandemisi nedeniyle Sırbistan'daki iş ortamını iyileştirmek için atılması gereken adımlara da atıfta bulunulmaktadır. Söz konusu öneriler arasında; vergi, işgücü, gıda güvenliği ve denetimi, altyapı ve emlak, sağlık hizmeti, iflas, dijitalizasyon, e-ticaret, vb. alanlar yer almaktadır. Kişisel verilerin korunması, ticaret, taşınmaz sahiplerinin merkezi kaydı, ipotek, kamu alımları, vb. alanlar ise öncelikle müdahale edilmesi gereken konular olarak görülmektedir. “White Book”a göre, Sırbistan’da, iş ortamında ılımlı ama aynı zamanda istikrarlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Ancak, artan bütçe açığın ve kamu borcu konusu dikkat çekmektedir. Bu nedenle, Hükümetin ekonomide yaşanan durgunluğun ortadan kaldırılması amacıyla gelecek dönemde sağlayabileceği olası teşvikler için imkânlar gitgide sınırlı hale gelmektedir. Sonuç olarak, Sırbistan’da sürdürülebilir büyümenin yakalanması ve istihdam seviyesinin korunması için kurumsal reformlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede, Avrupa Birliği katılım müzakerelerini hızlandırarak sürdürmek önem arz etmektedir.

Sırbistan AB Büyükelçisi Sem Fabrizi tarafından yapılan açıklamaya göre ise, Sırbistan ve hatta Balkan bölgesi ekonomisinin toparlanması, Avrupa Birliği üye ülkelerinin ekonomilerinin toparlanma hızına bağlı olacaktır. Öte yandan, AB tarafından, bölgeye destek olabilmek adına 2021 yılı yaz aylarına kadar yeni bir ekonomik tedbir paketi hazırlanacaktır. Fabrizi’nin açıklamasına göre, Sırbistan'daki yabancı yatırımların %70’i Avrupa Birliği ülkelerine aittir. Fabrizi açıklamasında ayrıca, Sırbistan ekonomisinde istenen toparlanmanın yakalanabilmesi için, dijitalizasyon, devlete ait firmalarda ihtiyaç duyulan reformların gerçekleştirilmesi, yolsuzlukla mücadele, hukukun üstünlüğü, kamu yönetimi, vb. alanlarda önlemler alınması gerektiğini vurgulamıştır.

Kaynak: Executive Newsletter Serbia and VIP Daily News Report
Yayımlayan: Belgrad Ticaret Müşavirliği