COVID-19

Sağlık Bakanlığı verilerine göre 05.06.2020 tarihi itibarıyla Meksika’da son 24 saat içinde 635 kişi hayatını kaybetmiş ve 4.346 yeni vaka kaydedilmiştir. Çalışılan 324.897 vaka içinde toplam pozitif vaka sayısı 110.026, toplam ölüm 13.170, şüpheli vaka sayısı 48.822 ve negatif vaka sayısı 166.049’dur.

Meksika halihazırda dünyada COVID-19 sebebiyle ölümlerde 7’nci, vaka sayısı açısından ise 14’üncü sıradadır. Ölüm oranının bu denli fazla olmasında, Meksika’da nüfusun %13’ünün diyabet hastası ve %73’ünün obez veya fazla kilolu olmasının etkili olabileceği uzmanlarca değerlendirilmektedir. Meksika aynı zamanda Latin Amerika’da en fazla obez nüfusa sahip ülkedir.

Sağlık Bakanlığı, “trafik ışığı” sistemine göre 8-15 Haziran 2020 haftasında daha önce turuncu renkte olan Zacatecas eyaleti dahil ülkenin tüm eyaletlerinin kırmızı (yani en yüksek) bulaşma riski altında olduğunu ve yalnızca zorunlu faaliyetlere devam edileceğini açıklanmıştır. Halihazırda COVID-19 eğrisinde Meksika’da tepe noktaya dahi ulaşılamamış olup, 27.05.2020 tarihinde günlük ölüm sayısı 500’ün üzerine çıkmıştır. Guadalajara ve Monterrey şehirlerinde ancak Ekim ayında riskin azalacağı tahmin edilmektedir. 

Eyaletler

Jalisco, Nuevo León, Colima, Michoacán, Tamaulipas, Coahuila, Durango ve Guanajuato Eyaletlerinin Valileri, ortak bir ekonomik canlanma gündemi üzerinde çalışacaklarını, Covid-19 salgınının yayılımını ölçmek için kendi trafik ışığı sistemine sahip olacaklarını açıklamıştır.

Meksika Şehri eyaleti, federal ve yerel bütçedeki azalmayı göz önünde bulundurarak iç giderlerde 20 milyon peso değerinde kesintiye gidileceğini; kamu yatırımları, eğitim, sağlık ve sosyal konularda kesinti yapılmayacağını; çalışanların işten çıkarılmayacağını veya maaşlarının kesilmeyeceğini; bazı hizmetlerin dijitalleştirilmesi ile kağıt, toner ve malzeme giderlerinin kısılacağını ve eyaletteki kamu çalışanlarına cep telefonu verilmesi uygulamasından vazgeçileceğini açıklamıştır.

Krizin Ekonomik Etkileri

Ulusal İstatistik ve Coğrafya Enstitüsü (INEGI) verilerine göre Meksika’da brüt sabit yatırımlar 2020 yılının Mart ayında önceki yılın aynı dönemine kıyasla %11,1 (aylık bazda %3,1) azalarak 2008 yılından bu yana en düşük seviyede gerçekleşmiştir. İthal makine ve ekipman alımları yıllık bazda %19,6 (aylık %8,8) azalırken, yerli makine ve ekipman alımındaki azalma %15,6 olarak gerçekleşmiştir. Anılan dönemde inşaat yatırımları %6,9 oranında (konutta %3,1, konut-dışı %11) gerilemiştir. Aylık bazda azalma ise %2,7’dir.

Meksika Devlet Başkanı, Meksika Şehri Uluslararası Havaalanı (AICM) üçüncü terminal inşaatına devam edildiğini ve Santa Lucia Felipe Ángeles Havaalanı ile aynı zamanda (21 Mart 2022 tarihinde) tamamlanacağını, AICM ikinci terminalinin iyileştirme çalışmalarının da devam ettiğini ve çökme probleminin çözüleceğini belirtmiştir. Dos Bocas rafinerisinin ise 1 Haziran 2022 tarihinde faaliyete geçeceği açıklanmıştır.

Cari açık yılın ilk çeyreğinde 982 milyon dolar (GSYİH’nin %0,4’ü) düzeyinde gerçekleşmiş ve geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %3,6 azalmıştır. Ulusal Nüfus Konseyi, 2020 yılının ilk çeyreğinde reel kişi başı GSYİH’nin 2014 yılının son çeyreğinden bu yana en düşük seviyeye (yıllık 142.616 peso=yaklaşık 6.482 dolar) gerilediğini açıklamıştır. Mayıs ayının ilk yarısında enflasyon oranı %0,3 oranında yükselmiş, yıllık değişim ise %2,83 olarak gerçekleşmiştir.

Merkez Bankası (Banxico) 2020 yılı ekonomik küçülme tahminini yılın başından bu yana dördüncü kez güncelleyerek %4,6-8,8 arasında olarak açıklamıştır. Meksika’da 2020 yılında 800bin ila 1,4 milyon kişinin işini kaybedeceği tahmin edilmektedir. Cari açık 3,1-15,1 milyar dolar aralığında, enflasyon ise %3,5 olarak öngörülmektedir. Maliye ve Kamu Kredileri Bakanlığı’nın yıllık küçülme tahmini %3,9 küçülme ila %0,1 büyüme aralığındadır.

Monex, kapatma önlemleri, azalan hareketlilik ve tüketim alışkanlıklarındaki değişim nedeniyle 2020 yılında Meksika ekonomisi için %6,5 olan küçülme tahminini %9,2 küçülme olarak güncellemiştir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) %8,7, Fitch %7,4, Goldman Sachs %8,5, Bank of America %10, Citibanamex %7,8 küçülme tahminlerini açıklamıştır. Revize verilere göre yılın ilk çeyreğinde Meksika ekonomisi %2,2 küçülmüştür.

UNDP, Hükümete tasarruf tedbirleri ve mevcut mikro-kredilere ilave olarak yoksullara ve aşırı yoksullara verilen doğrudan desteklerin iki katına çıkarılmasını, şirketlere vergi muafiyeti sağlanmasını, kayıtlı ve kayıt dışı sektörlerdeki işsizlere doğrudan transferler yapılmasını, tarım ve balıkçılık gibi sektörlere sübvansiyon sağlanmasını önermiştir. Uluslararası Ticaret Odası (ICC), Bank of America, JP Morgan ve Morgan Stanley gibi kuruluşlar uygulanan kamu politikaları nedeniyle yatırımların kaybedilmesi riskinin mevcut olduğu konusunda Meksika’yı uyarmıştır.

Meksika Merkez Bankası’nın 2020 yılının ikinci çeyrek dönemine ilişkin GSYİH tahminlerini içeren Özel Sektör Beklenti Anketi Nisan ayı sonuçları, GSYİH’de ikinci çeyrekte son 25 yılın en yüksek düşüşü olan %5-33 arasında (ortalama %14,3) küçülmeye işaret etmektedir. Yıllık küçülme tahmini ise %7,1’dir. Otomotiv, havacılık (yıl sonu tahmini %30 üretim düşüşü), inşaat (yıllık %13 düşüş), turizm (ilk çeyrekte uluslararası ziyaretçi sayısında %22 düşüş, yıl sonu tahmini %60-80 düşüş), tekstil, hazır giyim ve ayakkabı (satışlarda %80 azalma) pandemiden en fazla etkilenen sektörlerdir.

Vergi İdaresi Hizmetleri (SAT) pandemiye rağmen Ocak-Mayıs 2020 döneminde reel vergi gelirlerinin yıllık %2 arttığını ve 255 milyar Meksika pesosu (yaklaşık 11,6 milyar ABD doları) vergi toplandığını açıklamıştır. Maliye ve Kamu Kredileri Bakanlığı verileri Ocak-Nisan 2020 döneminde petrol gelirlerinin %41,9 (aylık %73,8) azaldığını, kamu bütçe gelirlerinin ise 1,87 trilyon Meksika pesosu (yaklaşık 85 milyar ABD doları) seviyesinde kaydedildiğini göstermektedir. Petrol fiyatlarındaki düşüş, pandemi ve döviz kurunun yükselmesi neticesinde kamu borçları Nisan 2020 itibarıyla %13,1 reel artışla 12,09 trilyon pesoya (%41’i dövizle, %30,3 artış) ulaşmıştır. Yıl sonunda kamu borçlarının GSYİH’ye oranının %52,1’e yükselmesi beklenmektedir.   

“Tax Foundation” kuruluşunun araştırmasına göre Meksika Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri içinde çalışan gelirleri üzerindeki marjinal vergi oranının etkinliği açısından %42 oranla sondan ikinci sırada yer almaktadır. İlk sırada yer alan İsveç’te bu oran %76 olup, zenginler daha fazla vergi ödemektedir.

Mayıs ayında Meksika Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı 350.000 çalışanın işini kaybedeceği öngörülmekte olup, Mart ayında 130.590 kişi, Nisan ayında ise 555.3000 kayıtlı çalışan işsiz kalmıştır. Yılın ilk çeyreğinde eksik istihdam son 5 yılın en yüksek seviyesi olan toplam istihdamın %8,7’sine yükselmiştir. Mart ayı verilerine göre inşaat, imalat, ticaret ve finans dışı özel hizmetler sektöründe istihdam yıllık bazda %1,1 (aylık %0,3) oranında azalmış (2010 yılından bu yana kaydedilen en sert düşüş), Ekonomik Sektörlerde İstihdam Edilen Personel Küresel Endeksi (IGPOSE) son 10 yıldır en düşük seviyeye gerilemiştir. 

Nisan ayında yurt dışı işçi dövizleri toplamı Mart ayına kıyasla %2,6 düşüşle 2,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. İşlem sayısı Nisan ayında yıllık bazda %4,7 azalırken, işlem başına ortalama tutar %2,2 artmıştır. 2020 yılının Ocak-Nisan dönemi toplamında ise yurt dışı işçi döviz geliri önceki yılın aynı dönemine kıyasla %12,7 artışla 12,16 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Mayıs ayı İş Güven Endeksi (ICE) verilerine göre, Meksika’daki şirketlerin inşaat sektörüne güveni 13.6 puan düşüşle 36.2 puan (verilerin toplandığı Haziran 2012’den bu yana en düşük seviye), imalat sanayine güveni 17.69 puan gerileme ile 35.2 puan (Son 11 aydır gerilemekte olup, Şubat 2009’dan bu yana en düşük seviyedir) ve ticarete güveni 15.4 puan gerileme ile 36.8 puan seviyesinde (verilerin toplandığı Haziran 2012’den bu yana en düşük seviye) gerçekleşmiş olup, rakamlar baz puan olan 50’nin hayli gerisindedir.

İmalat Siparişleri Göstergesi (IPM) Mayıs ayında 13 puan gerileme ile 39.56 puan seviyesinde (verilerin tutulmaya başlandığı 2004 yılından bu yana en düşük seviye) gerçekleşmiştir. Son 11 aydır gerileyen endeks, üst üste dördüncü kez 50 baz puanın altında seyretmiştir. Mayıs ayında beş kategorinin dördünde düşüş gerçekleşmiştir. Ayrıca Mart ayı itibarıyla ulusal sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %4,91 azalmıştır.

Vestiga Consultores araştırma şirketi tarafından 789 Meksikalı şirketin üst düzey yöneticileri ve hissedarları ile 14-22 Mayıs 2020 tarihleri arasında yapılan araştırmada, şirketlerin %57’si 2022 yılı ve sonrasında, %33’ü 2021 yılında ve %8’i bu yıl içinde pandeminin yarattığı ekonomik kriz sonrası iyileşme beklediğini açıklamıştır. Şirketlerin %21’i yatırımlarını yarı yarıya azaltacaklarını, %14’ü %50-75 arasında azaltacağını, %9’u %25 oranında azaltacağını, %4’ü değişiklik olmayacağını, %5’i artıracağını belirtmiştir. Yatırım planlarına devam edilmesi konusunda ise şirketlerin %40’ı 2022 yılında, %35’i 2021 yılında, %14’ü 2023 yılında, %7’si bu yıl için planlama yapmakta, %2’si ise yatırım yapmayacağını belirtmektedir. Özetle, şirketlerin %48’i ülkenin ekonomik durumunun pandemi önceki seviyeye ancak 2022 yılında dönebileceğini, %24’ü 2021 yılında ve %15’i 2023 yılında dönebileceğini beklemektedir.

İnşaat

Son 12 aydır negatif seyreden inşaat sektörü üretim değeri Mart ayında yıllık bazda %17,1 (aylık %2) azalarak 2006 yılından bu yana en yüksek düşüşünü yaşamıştır.
İnşaat Şirketleri Ulusal Araştırması (ENEC) verilerine göre Şubat ayında inşaat üretimi değeri 21 aylık negatif seyrini devam ettirmiş ve yıllık bazda %15,48 gerilemiştir. Üretim değerindeki azalmadan en fazla etkilenen sektörler, elektrik ve telekomünikasyon işleri olup, üretimlerinin değerinde aylık %6,7 daralma meydana gelmiştir. Mart ayında inşaat işleri (konut, ticari ve endüstriyel komplekslerin inşası) %2,4, ulaşım ve altyapı işleri ise %2,3 azalmıştır.

Mart ayında inşaat sektöründe çalışılan saatler yıllık bazda %13,82 (verilerin tutulduğu tarihten bu yana en yüksek düşüş) azalmış, son 23 aydır azalma seyri devam etmiştir. Sektördeki istihdam yıllık bazda %10,7 ve aylık %2,2 azalmış (verilerin tutulduğu tarihten bu yana en yüksek düşüş), son 20 aydır azalma seyri devam etmiştir. Ortalama ücretler %1 artmış ve son 3 ayda iyileşme kaydetmiştir. Özel sektör katılımının %63,2 olduğu bina inşaat projelerinin üretim değeri Mart ayında %9,5 azalmış, kamu sektörü katılımının %73,9 olduğu sivil mimari işlerinin üretim değeri %24,5 azalmıştır. Özel sektör katılımının %13,5 olduğu özel inşaat işlerinin üretim değeri ise %18,3 azalmıştır.

Datoz şirketinin verilerine göre Mart ve Nisan aylarında Meksika’da endüstriyel depo inşaatları önceki yılın aynı dönemine kıyasla %40,19 azalmıştır. Anılan dönemde ülkenin 5 şehrinde toplam 267.959 m² net alan inşaatına başlanmıştır. Meksika Şehri (169.738 m², %367 artış) ve Juárez şehrindeki (29.072 m², %45,7 artış), artışlara rağmen Guadalajara, Guanajuato, Querétaro, Monterrey ve Tijuana şehirlerindeki %40-100 arasındaki azalma ulusal verilere negatif etki etmiştir. Ocak ayında yeni inşaatlarda hafif bir artış yaşanmış, Şubat ayında ise %34,27 düşüş kaydedilmiştir. Mart ayında 186.226 m² (%33,1 düşüş), Nisan ayında 81.733 m² (%51,8 düşüş) endüstriyel depo inşaatına başlanmıştır. Vesta ve Fibra Terrafina gibi sınai mülklerin geliştiricileri, salgının neden olduğu ekonomik kriz esnasında likiditeyi korumak için spekülatif proje yatırımlarını durdurmuştur.

Meksika’da endüstriyel emlak pazarı Merkez (Mexico City, Hidalgo, Puebla), Batı Bajío (Aguascalientes, Guadalajara, Guanajuato, Querétaro, San Luis Potosí), Kuzeydoğu (La Laguna, Matamoros, Monterrey, Nuevo Laredo, Reynosa ve Saltillo), Kuzeybatı (Chihuahua, Ciudad Juárez, Hermosillo, Mexicali, Nogales ve Tijuana) ve Güneydoğu (Mérida) bölgelerinde yoğunlaşmaktadır.

Otomotiv

INEGI Mayıs ayında Meksika’da yalnızca 22.119 araç üretildiğini, otomotiv üretiminin %93,7 düşüşle tarihin en yüksek düşüşünü kaydettiğini açıklamıştır. Audi ve Volkswagen Mayıs ayında hiç üretim yapmazken, General Motors 8.970 birim, Fiat Chrysler ise 3.291 birim araç üretmiştir. Sektörün ihracatı Mayıs ayında önceki yılın aynı dönemine kıyasla %95 azalarak 15.888 birim olarak kaydedilmiştir. Nissan 3.401 birim, Toyota 2.772 birim ve Ford 2.347 birim ihracat gerçekleştirmiştir. İlk 5 ay toplamında ise; son 10 yıldır en düşük miktarda araç üretilmiş (934.234 adet, %43,2 düşüş), ihracat ise %42,4 düşüşle 822.246 adet seviyesinde gerçekleşmiştir. Araç satışları Mayıs ayında 1998 yılından bu yana en yüksek düşüş ile (%58,9) 42.028 adete gerilemiştir. İlk 5 ay toplamında ise %30 düşüşle 373.6008 araç satılmıştır.

Ulusal Otobüs, Kamyon ve Traktör Üreticileri Birliği (ANPACT) Mayıs ayında ülkede toplam 677 adet (yıllık %85,5 düşüş) toptan ağır vasıta satışı ve 1.282 adet (yıllık %67,5 düşüş) perakende ağır vasıta satışı yapıldığını açıklamıştır. Yılın ilk 5 aylık döneminde ise toptan ağır vasıta satışı 7.172 adet (%58,3 düşüş) ve perakende ağır vasıta satışı 9.326 adet (%47,6 düşüş) olarak gerçekleşmiştir.

Meksika Otomotiv Endüstrisi Birliği (AMIA) Eski Başkanı Eduardo Solís, ülkede 1 milyon kişiye doğrudan ve 5 milyon kişiye dolaylı istihdam sağlayan otomotiv sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin %70’inin 1 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni NAFTA (T-MEC) bölge içerik değeri şartını sağlayamayacağını ve bölge ülkelerine ihracatta %2,5 vergi ödemek zorunda kalacağını belirtmiştir.

Diğer Sektörler

Meksika Madencilik Odası (CAMIMEX), ülkede madencilik üretiminin pandemi nedeniyle 2020 yılında %17, ihracatının ise %10 azalmasının beklendiğini ifade etmiştir. 
Ülkedeki tarım üreticilerinin %80’ini kapsayan Ulusal Tarım Konseyi (CNA) verilerine göre kırsal alandaki güvenlik koşulları, kargo hırsızlığı vakaları, maliyetlerdeki artış ve fiyat düşüşleri nedeniyle tarıma dayalı gıda sektöründe bu yıl %20 iş kaybı yaşanması beklenmektedir.

Meksika’da 1 Haziran 2020 tarihinde yürürlüğe giren Dijital Hizmet Vergisi kapsamında Meksika’da ofisi olmasa dahi dijital mal ve hizmet sağlayan şirketlere (dijital içerik ödemeleri, resim, oyun, video, metin, film, müzik, çevrimiçi haberler, dating uygulamaları, uzaktan eğitim, çevrimiçi kulüpler, çevrimiçi kumar faaliyetleri dahil geniş bir vergi tabanına) değişken oranda stopaj uygulanacaktır. Anılan sektörde ilk yıl toplam 4,39 milyar peso değerinde vergi elde edilmesi hedeflenmektedir.

Ulaştırma

Meksika Ulaştırma Enstitüsü (IMT)’nün araştırmasına göre, Meksika limanlarında petrol dışı ticari kargo hareketleri yılın ilk çeyreğinde %5,1 azalmıştır. Avrupa, Güney Amerika’nın doğu kıyıları ve ABD’nin Körfez kıyıları ile ticarette kullanılan ve pandeminin etkilerinin Mart ayı sonunda hissedilmeye başlandığı Meksika Körfezi’ndeki limanlardaki işlem hacmi %4,1 büyürken, pandemi ile daha erken tanışan Uzak Doğu bölgesi ile ticarette kullanılan Pasifik kıyısındaki limanlar %11,8 küçülmüştür. Her iki kıyıdaki limanlarda en fazla hacmi artan yük tipi tarım ürünleri (%10 artış) olurken, genel konteynerlenmemiş yük hacmi özellikle Pasifik kıyılarındaki limanlarda %2,6 artmıştır. Konteynerlenmiş yük hacmi ise Pasifik kıyısında %10,1 ve Körfez’de %3,6 azalmıştır. Pasifik limanlarında taşınan petrol dışı sıvı yük hacmi %16,1, Körfez’de ise %4,6 azalmıştır. Madencilik yükü Körfez’de %17,3 artarken, Pasifik’te %18,4 azalmıştır.

Çin menşeli bir küresel nakliye şirketi olan Eternity Group tarafından açıklanan EAX Index verilerine göre, Nisan ayında uluslararası mal taşımacılığındaki azalmanın ve talepteki düşüşün etkisiyle Asya ülkelerinden Meksika’ya 40’lık konteynerin taşıma ücreti %20,68 azalarak 1.378 dolardan 1.093 dolara gerilemiştir. Ocak ayında anılan fiyat 2.002 dolar ve Şubat ayında 1.677 dolardır.

Tüketim

Ekonomik kriz nedeniyle Nisan ayı itibarıyla Tüketici Güven Endeksi (ICC-ETCO) aylık 9,9 puan ve yıllık 13.3 puan düşüşle son 20 yıldır en düşük üçüncü seviye olan 32.2 puana gerilemiştir. Mobilya, televizyon, çamaşır makinesi ve diğer ev aletleri sektörü 14.5 puana, ülkenin bir yıl öncesine kıyasla bugünkü ekonomik durumu 28.9 puana, aile üyelerinin mevcut ekonomik durumu 34.1 puana, aile üyelerinin gelecek sene ekonomik durumu 44.1 puana, ülkenin gelecek sene ekonomik durumu 39.5 puana gerilemiştir.

Özel tüketim Mart ayında yıllık bazda %2,8 (aylık bazda %2,4) azalmış ve Ekim 2009’dan bu yana en yüksek düşüş kaydedilmiştir. Konut ve değerli eşya hariç ithal ve yerli tüketim malı ve hizmetleri harcamalarını kapsayan İç Piyasa Aylık Özel Tüketim Göstergesi (IMCPMI), 2020 yılının Mart ayında ithal ürün tüketiminin %8,58 azaldığını; ithal yarı dayanıklı mal alımlarının %7,1 ve ithal dayanıklı mal alımlarının %8,6 düştüğünü, ithal dayanıksız mal alımlarının ise %8,2 arttığını göstermektedir. Yerli ürün tüketimi %2,29 azalmış; yarı dayanıklı tüketim malları %8,6 daha az, dayanıksız tüketim malları %2,6 ve dayanıklı tüketim malları %0,6 daha fazla tüketilmiştir. Son 6 aydır düşüş yaşanan hizmetler sektöründe ise talep %5,7 gerilemiştir.

Iberoamericana Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, Mayıs ayının ilk yarısı itibarıyla Meksikalılar’ın %61,3’ünün ekonomik gelirlerinin pandemi öncesi döneme göre azaldığı, her 10 kişiden 4’ünün gelirlerinin en az %50 azaldığı, ancak üçte birinin bu yıl ekonomide iyileşme beklediği ortaya çıkmıştır. 18 yaş üstü toplam 6 ila 8,9 milyon kişi ya işini kaybetmiş ya da ücretsiz izne çıkarılmıştır. Araştırılan kişilerin yarısı pandemiden endişelenmekte, %78’i sosyal mesafe önlemlerine uyabilmekte, yarısı çalışmak zorunda kaldığı için uyamamaktadır. Nisan ayı başında işini kaybedenlerin çoğu 30 yaşın altında iken, Mayıs ayında 35 yaş üstü kişilerin de işini kaybetmeye başladığı belirtilmektedir.

Sosyal Kalkınma Politikalarının Değerlendirilmesi Ulusal Konseyi (CONEVAL), Meksika’da GSYİH’deki %5,3’lük bir düşüşün 10,7 milyon kişiyi aşırı yoksulluğa sürükleyeceğini; Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu (ECLAC) tahmini olan %6,5’lik küçülmede bu rakama 7,7 milyon kişinin, BBVA tahmini olan %7’lik küçülmede 12,3 milyon kişinin, %12’lik küçülmede ise 18 milyon kişinin ilave edileceğini tahmin etmiştir.

INEGI verilerine göre pandemi öncesinde Meksika’da her 10 kişiden 7’si (38 milyon kişi) düşük ve düşük-orta sınıf gelir grubundadır. 1990’larda ve 2008’deki kriz sonrasında gıda yoksulluğu ve yoksulluk ancak 8 yıl içinde eski seviyelere yeniden gelebilmiştir. 2018 yılı itibarıyla 25,5 milyon Meksikalı gıda yoksulluğu yaşamaktadır. CONEVAL tahminine göre 2018 yılında %48 seviyesindeki gelir yoksulluğu 2020 yılında %56-57 seviyesine yükselecek ve 8,9-9,8 milyon kişi gelir yoksulluğuna eklenecektir. 2018 yılında %16,8 seviyesindeki aşırı yoksulluğun ise 2020 yılında %21,7-25,3 seviyesine yükseleceği ve 6,1-10,7 milyon kişinin gelir yoksulluğuna ekleneceği öngörülmektedir.
Nielsen şirketinin araştırmasına göre Soriana, Walmart ve Chedraui gibi süpermarketler Mayıs ayının ilk haftasında satışlarını yıllık bazda %29 artırmış, tüketicilerin %65’i güvenli olması sebebiyle alışverişlerini büyük marketlerden gerçekleştirmeyi tercih etmiştir. Gıda alışverişi artarken; süt ürünleri, kişisel bakım ile şekerli mamul alımı azalmıştır. 26 Nisan-2 Mayıs haftası önceki yılın aynı haftası ile kıyaslandığında paketlenmiş tatlıların satışı %62 ve toz halindeki çeşnilerin satışı %50 artmıştır. En fazla büyüme böcek ilacı (%47), yumurta (%34), peynir (%34), kahve (%33), kurabiye (%26) ve sıvı temizleyici (%19) kategorilerinde gerçekleşmiştir. Toptan mağaza satışları %16, eczane satışları %14, Sam's Club veya Costco gibi indirim marketlerinin satışı ise %19 artmıştır.

EY şirketi tarafından 9-23 Nisan 2020 tarihlerinde gerçekleştirilen bir araştırma, karantina sürecinde Meksikalı tüketicilerin şekerli atıştırmalık ürünler, bisküvi, alkollü ve alkolsüz içecekler ve tütün gibi ürünlerden ziyade temel ürünlere yöneldiğini; tüketicilerin %30-55’inin ucuz markaları tercih ettiğini; Meksikalılar’ın %91’inin gelirinin olumsuz etkilendiğini, %58’inin gelirinin en az %60 azaldığını, düşük sosyoekonomik seviyedeki tüketicilerin %65’inin azalan gelirleri sebebiyle zorunlu tüketimlerini dahi azaltmak zorunda kaldığını ve %72’sinin az sayıda temel ürünü tüketebildiğini ortaya koymuştur. Bu dönemde en fazla satın alınan ürünler tuvalet kağıdı, süt, ambalajlı ekmek, konserve gıda ve ton balığı, ofis sandalyesi, regülatör, klima ve masa oyunlarıdır. Tüketicilerin %91’i hazır giyim ve kozmetik tüketimini azaltmış, %8-19’u eve teslimatı tercih etmiş, hareketlilik %58 azalmıştır. Walmart (%55 pay) ve Chedraui (%13) süpermarket zincirlerinin eve teslimatı tercih edilmiştir. Meksikalılar ilerleyen dönemde zorunlu harcamalarında %45 ve zorunlu olmayan harcamalarında %89 oranında tasarrufa devam edeceğini belirtmiştir. 

Kantar araştırma şirketi tarafından yapılan bir araştırmada, Meksika’da Coca Cola markasının en fazla tüketilen marka olduğu, Bimbo’nun ise en fazla sayıda aileye (%98,9) ulaşan marka olduğu ortaya çıkmıştır. Bimbo tüketim açısından Meksika’da ikinci, Latin Amerika genelinde ise üçüncü markadır. Sekiz yıldır yürütülen araştırmada en fazla tercih edilen ilk 10 markanın hep gıda ve içecek sektöründe faaliyet gösteren markalar olduğu belirtilmiştir. Başkent Meksika Şehri’nde Bimbo, Coca-Cola, Alpura, La Moderna, Lala, Nutri Leche, Jarrito, Red Cola, Knorr ve Bonafont en fazla tüketilen markalar iken; Monterrey şehrinde Coca-Cola, Pepsi, Lala, Nutri Leche, Bimbo, Yemina (makarna), Cloralex, La Costeña, Del Monte ve Colgate; Guadalajara şehrinde ise Coca-Cola, Red Label, Los 19 Hermanos (süt), Bimbo, La Moderna, Lala, E-pura, Nescafé, Knorr ve Pepsi markaları daha fazla tüketilmiştir.



Euromonitor International firmasının tahminlerine göre Meksika’da pandemi nedeniyle lüks tüketim yılın ilk çeyreğinde %10-20 azalmış olup, ikinci çeyrekte %18 azalacaktır. Sektörün orta vadede ancak toparlanabileceği öngörülmektedir. Kantar ise, küresel düzeyde online lüks ürün aramalarının %76 azaldığını açıklamıştır. Çin başta olmak üzere lüks tüketim sektörünü besleyen başlıca ekonomilerdeki gerileme, turizmin ve uçuşların azalması, mağazaların ve AVM’lerin kapatılması lüks markaların satışını etkilemiştir. Lüks sektöründe mağaza satışlarının ağırlıklı olduğu ve dijital satışların yüksek olmadığı Latin Amerika ülkeleri için öngörülen %5-7 arasındaki ekonomik küçülme, sektörün satışlarını da etkileyecektir. Örneğin Meksika’da 30.03.2020 tarihinde karantina önlemleri gereği kapanan El Palacio de Hierro AVM satışları ilk çeyrekte %10,4 azalarak 6,49 milyar peso seviyesinde gerçekleşmiştir. Ulusal Self-Servis, Çok Katlı ve Özel Mağazalar Birliği (ANTAD) verilerine göre Liverpool, Sears ve Sanborns AVM’lerinin Nisan ayı satışlarında %72,7 düşüş meydana gelmiştir. Liverpool’un satışları ilk çeyrekte %4, Suburbia’nın satışları ise %11,3 azalmıştır.

Yayımlayan: Meksiko Ticaret Müşavirliği