T.C. Ticaret Bakanlığı

İsviçre Yatırım Bankası UBS’in ekonomik analiz birimi, Meksika’da 2020 yılının ikinci çeyreğinde 7 milyon iş kaybı yaşandığını, yoksulluğun yükseldiğini ve fiyat artışları ile birlikte alım gücünün azaldığını açıklamıştır.

Ulusal Sosyal Kalkınma Politikasını Değerlendirme Konseyi (CONEVAL) temel gıda sepetini karşılayacak yeterli işgücü gelirine sahip olmayan nüfusun Ocak-Mart aylarında %35,7 seviyesinde iken Mayıs ayında %54,9'a yükseldiğini; 2014 yılında bu oranın en fazla %43’e, 2009 ekonomik krizinde ise %40 seviyesine yükseldiğini ve bu denli büyük bir artışın ilk kez yaşandığını belirtmiştir. Ayrıca Nisan ve Mayıs ayları arasında reel işgücü gelirinde %6,2'lik bir düşüş yaşandığı, Nisan ayında işçilerin ortalama 1.516 peso kazanırken Mayıs ayında bu rakamın 1.422 pesoya gerilediği kaydedilmiştir.

CONEVAL, pandemi nedeniyle Meksika’da 2020 yılında orta düzeydeki gelir yoksulluğunun %7,2-7,9 arasında arttığını ve 9-10 milyon kişinin gelir yoksulu olarak 70 milyonluk yoksul ordusuna katıldığını; gelire bağlı aşırı yoksulluğun ise %4,9-8,5 artışla 6-10 milyon kişi daha arttığını ve aşırı yoksul oranının %25’e yükseldiğini tahmin etmektedir. Meksika’da 2018 yılı itibarıyla 0,48 seviyesinde (0'dan 1'e kadar bir ölçekte) olan Gini Katsayısının pandemi nedeniyle %5-5,9 artışla 0,50'ye yaklaşacağı da yapılan tahminler arasındadır.

Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu (ECLAC)'na göre, Meksika ekonomisi 2020 yılında %8,4 küçülecek; 9,6 milyon Meksikalı yoksullaşacak ve 3,4 milyon kişi aşırı yoksulluğa düşecek; yoksulluk oranı %49,5’e, aşırı yoksulluk ise %11,1’den %17,4’e yükselecektir. Yaşanılan krizin son 100 yılın en kötü ekonomik krizi olduğu ve Latin Amerika bölgesi genelinde 2010 yılındaki ekonomik seviyelere geri dönüldüğü belirtilmiştir.

Pandemi öncesinde Meksika’da %3 seviyesindeki resmi işsizlik oranı pandemiden sonra %4,2 (2 milyon kişi) olarak açıklanmakla birlikte; bu oranın yalnızca iş arayıp bulamayan kişilerin oranını yansıttığı, gerçekte bu oranın Mayıs ayında %33’e yükseldiği tahmin edilmektedir. Yoksulluğa Karşı Vatandaş Eylemi, ülkede ekonomik kriz nedeniyle 21 milyondan fazla kişinin istihdama ihtiyaç duyduğu ve 26 milyon kişinin ise bir işe sahip olmakla birlikte maaşının iki kişinin temel gıda sepetini karşılamadığını açıklamıştır.

Kayıtlı İstihdam Araştırmaları Merkezi (CEEF) verilerine göre Haziran ayında Meksika nüfusunun %36,9’unun 1 ila 2 asgari ücret tutarında (aylık 3.746-7.492 Meksika pesosu veya yaklaşık 170-340 ABD doları) gelir elde ettiği; ülkede çalışan yoksulluğunun giderek arttığı ve bu durumdan çıkışın 10 yıl sürecebileceği belirtilmektedir. Ülkede asgari ücret günlük 123,22 peso (aylık 3.697 peso), temel gıda sepetinin değeri ise 1.640 pesodur.

İkinci çeyrekte eksik istihdam edilen çalışan sayısı ise, ilk çeyreğe kıyasla 3 kat artışla 4,7 milyondan 11,2 milyona yükselmiştir.

Meksika Sosyal Güvenlik Kurumu (IMSS) verilerine göre COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan işgücü krizine paralel olarak Temmuz ayında ülke genelinde kaybedilen 3.907 işe karşın, ABD’ye ihracata yönelik üretimin yoğunlaştığı kuzeydeki eyaletlerde 36.309 (yaklaşık üçte biri Chihuahua eyaletinde), Bajio bölgesinde ise 3.861 kişiye iş sağlanmıştır. Güneyde 16.048, batıda 14.410 ve merkezde 13.619 iş kaybedilmiştir.

Ülkedeki kayıtlı çalışan sayısı 31 Temmuz 2020 tarihi itibarıyla 19,49 milyon olup, bu rakamın Şubat ayında 20,61 milyon seviyesinde olduğu görülmektedir.

Sokaktaki ticarette, ev işlerinde, inşaat, imalat ve tarım sektörlerinde yoğun olan kayıt dışılık oranı pandemiden sonra %56’dan %48’e gerilemiştir. Anılan düşüş, kayıtlı çalışanlardaki artıştan ziyade, sosyal ve ekonomik faaliyetlerdeki azalmadan kaynaklanmıştır.

İkinci çeyrek verileri itibarıyla Meksika’da pandemi nedeniyle işini kaybeden toplam 983.084 kayıtlı çalışanın %33,2’si hizmetler, %22,3’ü imalat, %13,4’ü inşaat ve %13,3’ü ticaret sektörlerindedir.

INEGI verilerine göre pandemi nedeniyle ülkedeki evlerin %30,4’ünde en az 1 hanehalkı üyesi işini kaybetmiş, %65'inin geliri olumsuz yönde etkilenirken, %34,9'u pandemi öncesi aldığı geliri korumuştur. Geliri azalan evlerin %37,4'ünde hanehalkı üyeleri mal satmak, borç para almak veya birikimlerine başvurmak zorunda kalmış; %62,6'sı ise desteksiz olarak harcamalarını kısmak zorunda kalmıştır.

Yayımlayan: Meksiko Ticaret Müşavirliği

Kaynaklar:

Meksika istihdam ve yoksulluk verileri