İstanbul Sanayi Odası (İSO), Balkanların potansiyel vadeden ekonomisine sahip olan Moldova’daki yatırım fırsatlarını değerlendirmek için Moldova Ülke Günü etkinliği düzenledi. İSO Yönetim Kurulu Üyesi Vehbi Canpolat’ın ev sahipliğinde, Odakule’de yapılan etkinliğe Moldova Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sergiu Harea ve Moldova’nın Ankara Büyükelçisi Igor Bolboceanu’nun yanı sıra çok sayıda sanayici ve iş insanı da katıldı.

İSO Yönetim Kurulu Üyesi Vehbi Canpolat, etkinliğin açılışında yaptığı konuşmada Türkiye’nin 2018 yılında Moldova’ya yönelik ihracatının 243 milyon dolar, Moldova’dan ithalatının ise yaklaşık 167 milyon dolar olarak olduğunu söyledi. İmzalanan serbest ticaret anlaşmasından sonra ticaret hacminin artsa da hala potansiyelin oldukça altında kaldığını belirten Canpolat, bu noktada, karşılıklı ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinin önem kazandığını aktardı.
Fiziki sınırları olmamasına rağmen, Moldova’yı komşu ülke olarak gördüklerini dile getiren Canpolat, iki ülkeyi birbirine bağlayan tarihsel bağlar olduğunu ve ortak paydaları olan Gagavuzya’nın varlığının ilişkileri daha özel kıldığını ifade etti. Canpolat, Moldova’nın asli unsurlarından olan Gagavuz Türklerinin, Moldova ile Türkiye arasındaki kan bağını oluşturduğunu belirtti.

2018 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Moldova’ya resmi ziyareti sırasında, iki ülke arasında stratejik iş birliği konusunda bir bildiri imzalandığını hatırlatan Canpolat, Türkiye’nin Moldova’nın stratejik ortağı olduğuna değindi. Canpolat, bu noktada kurumların iş birliğine giderek özellikle aynı konularda iş yapan firmaları bir araya getirecek faaliyetler içerisine girmesinin önemine işaret etti.

Türk yatırıcıların Moldova’daki faaliyetlerine de değinen Canpolat, “Türk yatırımcılar; özellikle Moldova'nın başkenti Kişinev ve civarında önemli projeler gerçekleştirmektedir. İşbirliklerin artarak devam etmesi ve özellikle tekstil, tarım, gıda işleme, paketleme ve depolama alanlarındaki potansiyellerin değerlendirilmesinde fayda vardır. Son 10 yıldır, ekonomisi büyüme trendinde olan dost ülke Moldova bizim için son derece önemlidir” şeklinde konuştu.

İSO’nun düzenlediği ülke için Türkiye’ye gelen Moldova Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sergiu Harea ise Moldova ekonomisi hakkında bilgiler verdi ve ülkelerinde hangi sektörlerin ve yatırım alanlarının öne çıktığını dinleyicilere aktardı. Coğrafi olarak birbirine yakın iki ülkenin ekonomik işbirliğinin önemli olduğuna değinen Harea, Türkiye’nin ülke olarak bağımsızlıklarını kazandıktan bu yana kendileri için çok önemli bir ekonomik partner olduğuna işaret etti. Harea, Moldova Ticaret ve Sanayi Odası ile ilgili de de bilgiler vererek eğitimli işgücüne sahip olduğunu belirttiği Moldova’ya iş insanlarını yatırıma davet etti.

Ardından konuşan Moldova’nın Ankara Büyükelçisi Igor Bolboceanu, etkinlik ile yatırım ve ekonomik işbirliğinin artmasını hedeflediklerini söyledi. Moldova’nın Avrupa Birliği üyeliği yolunda ilerlediğini belirten Bolboceanu, Avrupa ailesine katılabilmek için gerekli yapısal reformları tek tek yaptıklarını kaydetti. Bolboceanu bu reformların gerektirdiği yönetişim ve şeffaflık gibi ilkeleri önemsediklerini ekledi.

Türkiye’nin Moldova için çok özel bir partner olduğuna değinen Bolboceanu, iki ülkenin diyalogunun atması ile ekonomik işbirliğine yönelik yeni boyutlar ortaya koyacaklarını dile getirdi. Ekim 2018’de iki ülke arasında imzalanan stratejik işbirliği anlaşması ile ilişkilerin yakınlaştırılmasını hedeflediklerini ifade eden Bolboceanu, Moldova’nın yatırımcılar için gerekli zemini hukuki anlamda hazırlamak için çalışmalar yaptıklarını anlattı. Bolboceanu, bunun için Ticaret ve Ekonomik Bürosu kurduklarını ve yabancı yatırımcıları ülkeye davet etmek için çalıştıklarını belirtti. Türkiye’nin AB ve Rusya’dan sonra Moldova’nın üçüncü dış ticaret partneri olduğunu dile getiren Bolboceanu, Türk insanını ve Türk işçisini oldukça çalışkan olarak bilindiğini anlattı.

Ardından Türkiye-Moldova Ticaret, İşbirliği ve Yatırım Fırsatları başlıklı bir panel düzenlendi. Panelde Moldova Yatırım Ajansı Direktörü Rodica Verbeniuc, Moldova’nın AB, Türkiye, CEFTA, GUAM ve Bağımsız Devletler Topluluğu ile serbest ticaret anlaşmaları olduğunu söyledi. Verbeniuc, Türkiye’nin Moldova’nın ihracatında beşinci sıradaki ülke olduğunu, ithalatında ise yedinci sırada olduğunu kaydetti. Moldova’da kurumlar vergisinin yüzde 12 olduğu bilgisini vere Verbeniuc, girişimcilere yönelik teşvikleri anlattı. Her istihdam için 2.000 euro’luk destek verdiklerini dile getiren Verbeniuc, Moldova’nın şarap üretiminde oldukça iddialı bir ülke haline geldiğini ekledi.

Sonrasında moderatörlüğünü İSO Genel Sekreter Yardımcısı Burçin Değirmencioğlu’nun yaptığı Türk Firmaların Moldova Pazarındaki Deneyimleri başlıklı panelde ise DEİK Türkiye-Moldova İş Konseyi Başkanı ve Summa Turizm Yatırımcılığı Genel Müdürü Sinan Bora, Miltaş Beton Genel Müdürü Adem Genç, Onur Taahüt Tașımacılık Başkanı Onur Çetinceviz, Anadolu EFES Finansal Direktörü Nusret Orhun Köstem ve Diba Gıda Genel Müdürü Barış Oktay Ermihan, Moldova’daki yatırımları hakkındaki bilgi ve tecrübelerini dinleyicilere aktardı. Panelin ardından dinleyicilerden gelen sorular, panel katılımcıları tarafından yanıtlandı.

Kaynak: İstanbul Sanayi Odası

Yayımlayan: Kişinev Ticaret Müşavirliği