Türkmenistan sanayileşme yolunda emin adımlar ile ilerlerken,
bu endüstrileşme stratejisinde tekstil sektörünün payı büyüktür.
Tekstil sektörünün kapsamlı bir şekilde geliştirilmesi için büyük
yatırımlara imza atıldı. Bugünkü günde bu sektörde üretilen
hazır ürünler, iplikler ve diğer ürünler dünya pazarına büyük
rağbet görmektedir.
Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen Birinci Hazar Ekonomik
Forumu kapsamında borsa seansları yapıldı. Borsa seanslarının
tekstil sektörüne yönelik işlemlerine başta Türkiye olmak üzere
ABD, Rusya, BAE ve diğer ülkeler katıldı. Sonuçta 6 milyon 308
bin dolar ve 96 bin 600 Manat tutarında 19 sözleşme imzalandı. Sektörün ürünleri Türkmen borsasında
en çok satılan ihracat kalemlerinin başında gelmektedir.
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE BÜYÜME RAKAMLARI: 214 MİLYON DOLARLIK İHRACAT
Ocak-Temmuz 2019 döneminde tekstil sektöründe önemli büyüme rakamları kazanıldı. Özellikle pamuk
ipliği üretimi yüzde 35,9, havlu kumaş dahil pamuklu kumaşlar yüzde 75,6, ham ipek yüzde 91,8, dikiş ve
triko ürünleri yüzde 47,9, halılar yüzde 16 oranında artmıştır.
Tekstil malzemeleri ihracatı değerindeki artış yüzde 38,8, ham ipek - yüzde 101,6, halı ve kilim - yüzde
53,8 olarak gerçekleşmiştir.
Ocak-Haziran 2019 döneminde 114 milyon dolar değerinde 39,3 bin ton pamuk ipliği, 61,8 milyon dolar
değerinde 60 milyon metrekarelik pamuklu kumaşlar ve 38,1 milyon dolar değerinde giysiler ve diğer
hazır tekstil ürünleri yurtdışı satışı gerçekleştirildi.
TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN DURUMU
Türkmenistan iklim şartlarına göre, orta ve ince lifli pamuk çeşitlerinin yetiştirilmesi için uygun bir
ülkedir. Bu nedenle ülkedeki pamuk üretimi tekstil sektörü için önemli bir hammaddedir. Bağımsızlık
yıllarında ülke genelinde inşa edilen modern tekstil fabrikaları sonucunda pamuk lifi işleme oranı yüzde
3'ten yüzde 51'e yükselmiştir.
Bugünkü gün Tekstil Bakanlığı bünyesinde 85 fabrika yer almaktadır. Bunların 63 üretim amaçlı, 15’si
ortak işletmeler. Bu işletmelerde yüksek kaliteli pamuk, iplik, kumaşlar, triko ve kot pantolon
üretilmektedir. Bakanlığıa bağlı Altyn Asır Ticaret Merkezi ve 11 mağaza bulunmaktadır. Genel olarak
sektör 30 bin kişiyi istihdam etmektedir.
Bütün fabrikalar, Türkiye, Japonya ve Avrupa ülkelerinin makineleri ve teçhizatları ile donatıldı.
Sektördeki işletmelerin ürünleri ISO 9001 “Üretim Yönetimi ve Kalite Kontrol Sistemi”, ISO 14001 “Çevre
Koruma”, OHSAS 18001 “İş Güvenliği ve Endüstriyel Güvenlik” sertifikasına sahiptir.
Halihazırda Ahal vilayetinin Kaka ve Babadayhan ilçelerinde yılda 5 bin ton ince elyaf pamuk işlenme
kapasiteli modern tekstil fabrikaları inşa edilmektedir. Sözkonusu fabrikalar 2 bni 650 kişiye istihdma
kapısı açacak.
5 Ekim 2017 tarihli Türkmenistan Devlet Başkanı Kararıyla Türkmenhalı Devlet Birliği Tekstil Bakanlığı’na
devredildi. Bu birliğinde halı işletmelerinde çeşitli halılar üretilmektedir.
Ayrıca, A,kabat tekstil kompleksinin temelinde, yılda 5 bin ton yenilenmiş elyaf kapasitesine sahip tekstil
atıklarının işlenmesi için bir atölye faaliyet göstermektedir. Bu da sektördeki atıkların yeniden üretime
kazandırılmasına imkan sağladı.
SEKTÖRÜN HEDEFLERİ
Türkmenistan’ın 2019-2025 Sosyo-Ekonomik Kalkınma Programı kapsamında Tekstil Bakanlığı tarafından
2019-2025 için uygun bir plan geliştirildi.
Bu plan çerçevesinde Bakanlık kaynaklarıyla 7 yıl içerisinde 38 fabrika yeniden düzenlenecek. 22 fabrika
bünyesinde yeni üretim üniteleri açılacak. Genel olarak, sektörde ek olarak 3 bin 150 iş alanı
oluşturulacak.
Yakın gelecekte tekstil ürün yelpazesi, kadife kumaş üretiminin, çeşitli dokuma olmayan malzemelerin
(spunbond, spunlace, hollofiber, perdelerin yanı sıra sentetik kışlık, halı) üretiminin kurulması nedeniyle
genişleyecektir. Bununla birlikte, suni deri ve tuhafiye ürünlerinin (dantel, fermuar, elastik lastik bantlar,
deri kayışlar) üretim teknolojisinin geliştirilmesi öngörülmektedir. Yumuşak çocuk oyuncakları, ıslak
mendil üretilmesi planlanmaktadır.
SEKTÖRDE ÖZELLEŞTİRME
Tekstil Bakanlığı’nda bir dizi özelleştirme çalışmaları sürdürülmektedir. Yenilenmesi gereken, eski ve
inşası tamamlanmayan bazı tesisler özelleştirmeye açıldı. Bakanlık tarafından özelleştirilmesi planlanan
29 tekstil işletmesinin 18’si özel sektöre devredildi. Türkmenhalı Birliği’nin 19 üretim işletmelerinden
10’su özelleştirildi.

Kaynak: Atavatan Türkmenistan