Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) Anlaşması İmzalandı

17 Kasım 2020

Dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması olan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Anlaşması (RCEP), Çin'in de aralarında bulunduğu Asya-Pasifik bölgesindeki 15 ülke tarafından 15 Kasım 2020 tarihinde imzalanmıştır. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) 37'inci Liderler Zirvesi’nde düzenlenen sanal törenle imzalanan anlaşma bünyesinde ASEAN üyeleri Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam ile birliğin diyalog ortakları Avustralya, Çin, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda yer almaktadır. Anlaşmada Trans Pasifik Ortaklığı’ndan (TPP) 2017’de çekilen ABD yer almamaktadır.
 
Anlaşma ticaret, hizmetler, yatırımlar, e-ticaret, telekomünikasyon, fikri mülkiyet hakları ve telif hakları gibi alanları kapsamaktadır. RCEP Anlaşması, 15 Asya-Pasifik ülkesi arasındaki gümrük vergilerinin gelecek yıllarda kademeli olarak azaltılması, belirlenecek ortak ticaret kuralları ile ticaretin kolaylaştırılması, tarife dışı engellerin kaldırılması, lojistik kolaylaştırmalar gibi uygulamalarla grup ülkeleri arasında ticaretin etkinleştirilmesini amaçlamaktadır.
 
RCEP ülkeleri, Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre 2,2 milyar insan ve 24,8 Miyar Dolar toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ile küresel hasılanın yaklaşık yüzde 30'unu oluşturmaktadır. Bu özelliği ile, dünyadaki en geniş kapsama alanı olan ticari birlik olma özelliğindedir.
 
Anlaşmanın yakın bir tarihte imzacı ülkelerde onaylanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Böylelikle Çin, Japonya ve Güney Kore, ilk kez aynı anda bir serbest ticaret anlaşmasının taraf olacaklardır.
 
Yeni serbest ticaret anlaşmasının, dünyanın en hızlı ekonomik büyümesine sahip olan bölgesinde Çin'in konumunu ve nüfuzunu güçlendirmesi beklenmektedir. Çin'in Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik hakimiyetini arttıracağı öngörülürken, ABD ve Avrupalı şirketleri serbest ticaret bölgesinin dışında bırakarak, dezavantajlı konuma getireceği düşünülmektedir.

Hindistan'ın da bu anlaşmaya katılması planlanmış ancak Hindistan, Çin ürünlerinin Hindistan'a ucuz fiyatlarla girmesinden endişe duyarak geçtiğimiz yıl RCEP müzakerelerinden çekilme kararı almıştır. RCEP ülkeleri katılmak istemesi halinde, Hindistan’ı birliğe daha sonra katılma seçeniğinin bulunduğunu belirtmişlerdir.
 
Malezya Ticaret Bakanı Mohamed Azmin Ali, sanal zirvenin öncesinde yaptığı açıklamada, “Kan, ter ve gözyaşı ile süren sekiz yıllık müzakerelerden sonra, nihayet RCEP anlaşmasını imzalama aşamasına ulaştık” ifadelerini kullanmıştır.
 
Azmin Ali, yerel pazarlarının kısıtlı olduğunu, mevcut pazarda büyümenin zorlaştığını, RCEP Anlaşması ile açılacak yeni pazarların Malezyalı şirketler için ticaret ve yatırım anlamında yeni açılım fırsatları yaratacağını ifade etmiştir. Anlaşmanın, tedarik zincirlerinin kesintiye uğramadan işlerliğini koruması ve ayrıca e-ticaret ve dijital ekonomi gibi yeni fırsatlara yönelik önemli kapı olmasını beklediklerini de eklemiştir.
 
Bakan ayrıca, anlaşmanın Covid-19 sonrası oluşan ekonomik durağanlığın kırılması ve piyasalarda hareketliliğin başlamasında etkili olacağını düşündüğünü belirtmiştir.