• COVID-19 krizi, Karadağ'ın mali tamponlarının sınırlarını ve dış şoklara karşı genel savunmasızlığını ortaya çıkarmıştır.
• Ekonominin, yirmi yılın en derin resesyonu olan 2020 yılında yaklaşık % 12 oranında azalacağı tahmin edilmektedir.
• Kriz, son istihdam kazanımlarını ve yoksulluğun azaltılmasını tersine çevirmiş, ancak ücret sübvansiyonları ve diğer kriz hafifletme önlemleri şimdiye kadar işsizliğin daha fazla artmasını önlemiştir.
• Gelir kaybının, mali açığının 2020'de GSYH'nin yaklaşık % 12'sine ulaşması beklenmektedir.
• Ekonominin 2021'de güçlü bir şekilde büyüyeceği beklenmekte, GSYİH'deki tam telafinin ise 2022 yılında geleceği tahmin edilmektedir.

Son Ekonomik Gelişmeler

Karadağ şimdi yirmi yıl içindeki en derin resesyonla başa çıkmak zorundadır. Ekonomik faaliyetin 2019'daki % 4,1'lik büyümeden yumuşaması bekleniyordu, ancak 2020'de COVID-19 krizi ekonomiyi %12,4 olarak tahmin edilen bir durgunluğa sürüklemiştir; en çok etkilenen sektör olan turizm, GSYİH'nın neredeyse % 25'ini oluşturmaktadır.
Kriz, son istihdam kazanımlarını silmiştir. Karadağ'daki işlerin %80'inden fazlası, krizden ciddi şekilde etkilenmiş olan hizmet sektöründedir. Tüm sektörler azalan istihdam kaydederken, krizden en çok turizm, perakende ve inşaat sektörleri etkilenmiştir
  Karadağ Hükümeti, krizin etkisini azaltmak için bir dizi önlem almıştır. Üç aylık vergi ve prim ertelemeleri, Karadağ Yatırım ve Kalkınma Fonu (IDF) kredileri ve kredi geri ödeme erteleme, ücret sübvansiyonları, turizm, tarım ve maddi durumu iyi olmayanlara ek nakit transferleri gibi.
Şiddetli talep şoku ve düşen petrol fiyatları ikinci çeyrekte (Q2) enflasyonu negatif bölgeye itmiştir. Enflasyonun Ağustos ayında ortalama % - 0,1 seviyesinde olmasına rağmen, talebin artması ve petrol fiyatlarının istikrar kazanmasıyla yıl sonuna kadar biraz toparlanması beklenmektedir.
Finans sektörü şu ana kadar dirençlidir. Karadağ Merkez Bankası (CBCG), kredi geri ödemeleri için başlangıçta genel olan ancak daha sonra yalnızca en çok etkilenen sektörleri kapsayan 90 günlük bir moratoryum yayınlamıştır.
İthalat hızla düşmektedir, ancak turizm gelirinin kaybı cari hesap açığını (CAD) genişletecektir. Kronik olarak yüksek olan ve GSYİH'nın % 20'sinin üzerindeki ticaret açığı genişleyecek; ithalattaki daralma, öncelikle turizmdeki çöküş nedeniyle ihracat kaybını telafi edemeyecektir.
Mali açığın GSYİH'nın % 11,7'sine genişlemesi beklenmektedir. Haziran ayında revize edilen Hükümet bütçesi % 7,2 olan açığı öngörmüş ancak en yoğun turizm sezonunun başlangıcı olan Haziran ortasından bu yana, daha güçlü olan ikinci COVID-19 salgını mali görünümü karartmıştır.
 
Kamu ve kamu garantili (PPG) borcunun GSYİH'nın tahmini % 97'sine yükselmesi muhtemeldir. Artan açığın mevduat çekilmeleri ve yeni borçlarla finanse edileceği varsayılmaktadır.
 
30 Ağustos'ta yapılan parlamento seçimlerinde muhalefet liderliğindeki koalisyonlar çoğunluğu kazanmıştır. Yeni hükümet, krizin ekonomik ve sosyal etkilerini hafifletme ve mali ve dış dengesizlikler yüksek ve hala yükselen bir ekonomik toparlanmayı kolaylaştırma gibi benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya kalacaktır.

Görünüm ve Riskler

Belirsizlik yüksektir ve Karadağ hem mali hem de dış risklerle karşı karşıyadır. Görünüm, büyük ölçüde COVID-19 salgınının gidişatına bağlıdır. Yeni salgınların yaklaşan kış ve ilkbaharla sınırlı olacağı varsayıldığında, Karadağ ekonomisinin, 2020'nin çok düşük tabanından turizm gelirlerinin toparlanmasına bağlı olarak tahmini yüzde 6,9 GSYİH büyümesi ile 2021'de hızlı bir şekilde toparlanması beklenmektedir. Otoyolun öncelikli bölümünün tamamlanmasının 2021'de yatırımı artırması, ancak 2022'de toplam yatırımı azaltması beklenmektedir.
 
Büyük mali açık muhtemelen 2021'de kamu borcunu yeni bir zirveye taşıyacak ve ardından düşüşe geçeceği tahmin edilmektedir. Kamu ve kamu garantili (PPG) borcunun 2021'de GSYİH'nın yüzde 98'i ile zirve yapacağı ve ardından yüzde 93'e gerileyeceği tahmin edilmektedir. Uzun süreli bir pandemi, daha fazla mali çalkantı ve kötüleşen küresel ve bölgesel ticaret gibi olumsuz riskler hakimdir. Otoyolun ikinci bölümüne geçmek, kamu borcunun sürdürülebilirliği için bir risk oluşturmaktadır. Risklerin çoğu olumsuz olsa da, yeni parlamento çoğunluğu tarafından açıklanan yönetişim ve ekonomik yönetim reformları, daha hızlı bir ekonomik iyileşme için olumlu bir ivme sağlayabilmektedir.
 
Karadağ'ın şoklara karşı daha dayanıklı hale gelmesi gerekmektedir. Sorumlu mali yönetimin yanı sıra, güçlü rekabet ve yolsuzlukla mücadele kuruluşları, bağımsız ve hesap verebilir kurumlar, bağımsız ve verimli bir yargı ve liyakate dayalı kamu sektörü yönetimi; kamu harcamaları için hesap verebilirliği sağlamak ve girişimciliği, yeniliği ve geniş tabanlı büyümeyi teşvik edecek özel sektör düzeyinde bir eşit şartlı faaliyet alanı alanı sağlamak için bir temeldir. Hukukun üstünlüğünü ve kamu hizmetlerinin etkinliğini güçlendirmeye yönelik çabaların yoğunlaştırılması, sadece özel sektör öncülüğündeki büyümeyi desteklemekle kalmayacak, aynı zamanda mali kırılganlıkları azaltacak ve gelecekteki şokları atlatmak için çok ihtiyaç duyulan mali alanın yaratılmasına yardımcı olacaktır.