Moğolistan’da “Kovid-19” salgını sırasında ticari bankalar tarafından gerçekleştirilecek bazı faaliyetlere ilişkin yasa hakkında açıklama

04 Haziran 2020

Moğolistan’da “Kovid-19” salgını sırasında ticari bankalar tarafından gerçekleştirilecek bazı faaliyetlere ilişkin yasa hakkında açıklama


Tarih : 4 Haziran 2020

İşte Moğolistan Parlamentosu tarafından onaylanan Koronavirüs Enfeksiyonunun Sosyal ve Ekonomik Etkilerinin Önlenmesi, Kontrolü ve Azaltılması Hakkında Kanun'un bazı hükümleri.

Moğolistan Parlamentosu tarafından onaylanan “Koronavirüs Enfeksiyonunun (Kovid-19) önlenmesi, sosyal ve ekonomik etkilerinin azaltılması” hakkında kanunun nasıl uygulanacağı ile ilgili bilgiler aşağıda sunulmaktadır. 

Moğolistan Merkez Bankası'nın döviz düzenlemesi kapsamında kısa vadeli döviz kuru dalgalanmalarından kaynaklanan döviz gelirlerinin sınırlanması, ödemelerin ulusal para ile yapılmasına ilişkin yürürlüğe girmesi için “Banka Mevduat Hesapları Sigorta Kanunu”nun 7.1.1.4 maddesine “yabancı para mevduatları” tanımının, “Ulusal Para Birimlerinde Ödemelerin Yürütülmesi Hakkında Kanun”un 4.1. Maddesinde yer alan “fiyat belirleme” kelimesinin ardından “parasal ödeme yükümlülüğünü yerine getirmek” kelimelerini eklemeye ilişkin kanun teklifi Parlamento’ya sunulmuştur.

Ayrıca, bankalarındaki dışarıdan toplanan sermaye faizi kredi faiz oranının yaklaşık %65’ini oluşturduğundan bankaların mali kaynak maliyetini ve kredi faizini düşürmek için “Banka ve Tüzel Kişilerin Mevduat, Ödemeler ve Krediler Kanunu”nun 13.4.maddesine “Cari hesap üzerinden faiz hesaplanması yasaktır” ibaresinin ekleme teklifi de Parlamento’ya sunuldu. Bu öneriler, “Koronavirüs Enfeksiyonunun (Kovid-19) önlenmesi, sosyal ve ekonomik etkilerinin azaltılması hakkında” kanunun 10.4. maddesine yansıtılmıştır.

Bu nedenle, yukarıdaki kanunun 10.4. maddesindeki düzenleme ve onun gerekçeleri ve amaçları dikkate alınarak Medeni Kanunu’nun 217. maddesinde belirtilen “Para Ödeme Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesi Hakkında Kanun” ve “Ulusal Para Birimi ile Ödemelerin Yürütülmesi Hakkında Kanun” hükümleri ile ilişkili olarak uygulanır.

Banka hesabından faiz alınmaması hakkında

“Koronavirüs Enfeksiyonunun (Kovid-19) önlenmesi, sosyal ve ekonomik etkilerinin azaltılması hakkında” kanunun 19.1. maddesinde "Bu yasa kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer" denildiğinden 29 Nisan 2020 tarihi itibariyle son verilerek, cari hesapların kalan bakiyesi için faiz hesaplanmayacaktır. Başka bir deyişle, bankanın müşterilere sunduğu ödeme hizmeti sözleşmelerinin ve anlaşmalarının yasalara uygun olmasını sağlamak ve hükümsüzlük riskinden kaçınması gerekmektedir.

Bu nedenle, pandemiden dolayı mali aracılık hizmetinin kesintiye uğraması, erişiminin azalması risklerini önleyerek, kredi kaynak maliyetini artırmamak, sosyal ve ekonomik etkisini azaltarak kamu yararını korumak amacıyla onaylanan kanunun 3.1. maddesindeki “Pandemiyi önleme, mücadele etme, sosyal hayat ve ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılmasına yönelik faaliyetlerinin bu kanunla düzenlenmesi” hükmüne göre 10.4. maddesinde belirtilenlerin kanunun geçerlilik kazanmadan önceki ilişkisine aynı şekilde  dahil edilerek müşteri ile yapılan sözleşme açısından ilgili değişiklikler yapılmasını zorunlu kılmıştır.

Bu önlem cari hesapların vadesiz mevduat hesaplarına dönüştürülmesinden kaçınarak bankalar karşılıklı anlayış ve ortak standartları uygulayacaktır.

Döviz mevduat hesaplarının zorunlu sigortadan çıkarılmasına ilişkin

“Koronavirüs Enfeksiyonunun (Kovid-19) önlenmesi, sosyal ve ekonomik etkilerinin azaltılması hakkında” kanunun 10.4. maddesine göre, yabancı para mevduatları mevduat sigortası kapsamında değildir veya sigorta konusu bir olay olması durumunda tazminat ödenmez. Ancak Banka Mevduat Sigortaları Kanunu'nun 13. maddesi halen geçerli bir şekilde yürürlükte olduğundan, yabancı para mevduatları mevduat sigortası primlerinden muaf değildir.

Vatandaşlarla tüzel kişiler arasındaki para transferlerinin ulusal para biriminde yapılmasına ilişkin

Medeni Kanunun 217.1. maddesinde “Parasal ödemeler Moğolistan ulusal para biriminde  yapılır”, 217.2. maddesinde “Kanunlar tarafından yasaklanmadığı sürece, taraflar döviz cinsinden ödeme yapabilirler”, Ulusal Para Birimi ile Ödemelerin Yürütülmesi Hakkında Kanunun 4.1. Bölümünde “Mallar, İş, Hizmetler Moğolistan sınırları içinde sadece ulusal para birimi cinsinden ifade edilir ve ona uygun şekilde ödemeler yapılacaktır” ve bunun 4.4. maddesinde belirtilenler dışında Moğolistan Merkez Bankası'nın resmi izni olmadan döviz cinsinden ve ödemeler biriminden fiyatların belirlenmesi, ödemelerin yapılması ve tanıtım, reklamının yapılması yasaktır”, 4.4. bölümde "Bankaların ve banka dışı finansal kuruluşların nakit mevduatlar, krediler, benzeri hizmetler ve finansal türevlerle ilgili sözleşmeleri ve yükümlülükleri döviz cinsinden ifade edilebilir ve bunların uygulaması döviz cinsinden temin edilebilir" denilmiştir.

“Koronavirüs Enfeksiyonunun (Kovid-19) önlenmesi, sosyal ve ekonomik etkilerinin azaltılması hakkında” kanunun 10.4. maddesinde belirtilen “vatandaşlar ve tüzel kişiler arasındaki işlemlerin ulusal para biriminde yapılacağı” hükmü Medeni Kanun ve Ödemelerin Ulusal Para Biriminde Yapılmasına İlişkin Kanunları ile birebir uyum sağlamakta ve yukarıdaki belirtilen özel izinle faaliyetleri dışında vatandaşların ve tüzel kişiler arasındaki havale işlemleri ulusal para birimi “Tugrik” ile yapılmasına ilişkin içeriğinde gerçekleştirilecektir. Başka bir deyişle, Moğolistan sınırları içinde vatandaşlar ile tüzel kişiler (vatandaşlar ile vatandaşlar arasında ve tüzel kişiler ile tüzel kişiler arasında) mal, iş ve hizmetlerin ödemeleri “Tugrik” ile yapılacaktır. Bununla birlikte, yasanın uygulanmasını sağlamak için bankanın işlemin amacını kontrol etmesi, Moğolistan topraklarındaki ulusal para biriminde mal ve hizmetler için ödeme yapmak için yasal yükümlülüğünü yerine getirmesi ve uygun önlemleri alması için müşteriyi bilgilendirmesi gerekir.

 
Kaynak: Moğolistan Merkez Bankası, https://www.mongolbank.mn/news.aspx?tid=1&id=2539
 
Yayınlayan: Ulanbator Ticaret Müşavirliği