Özbekistan, ABD’ye gümrüksüz mal satma hakkını korudu

04 Kasım 2020

30 Ekim tarihinde, ABD Ticaret Temsilcisi (USTR) R.Lighthaser, Özbekistan ile ilgili Genel Tercihler Sistemi (GSP) uygulamasının işçi haklarının sağlanması kriterine göre gözden geçirilmesi prosedürünün sonlandırılması kararıyla ilgili olarak Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı’na bir mektup gönderdi. Bu kararla ABD Ticaret Temsilcisi, Özbekistan’ın ABD’nin gümrüksüz ticaret rejimini kullanma hakkını elinde tuttuğunu ve böylece ‘zorla çalıştırma’ konusundan kaynaklı 12 yıllık sürecin kapatıldığını bildirdi. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi, 1974 Ticaret Yasası uyarınca oluşturulmuş olup Amerika Birleşik Devletleri’ne mal girişi için gelişmekte olan ülkelerden gümrüksüz ithalat rejimini ifade etmektedir. Özbekistan, Ağustos 1994’te GSP yararlanıcısı statüsünü (ABD'ye gümrüksüz mal tedarik etme hakkı) almıştı. ABD Ticaret Temsilcisinin mektubunda, bu kararın alınmasındaki temel faktörlerin, Özbekistan Hükümeti tarafından işçi haklarının korunmasını iyileştirmek için alınan önlemler olduğu belirtildi. Özellikle, Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından yapılan izleme sonuçlarına atıfla, Özbekistan'da çocuk işçiliğinin sistematik kullanımının ortadan kaldırılması ve hükümet tarafından alınan tedbirler ve yasal değişiklikler sonucunda arka arkaya beş yıldır zorla çalıştırmada önemli bir azalma olduğu kabul edilmektedir. ABD Ticaret Temsilcisi, Özbekistan’ın diğer önemli başarılarının yanı sıra, pamuk toplama için zorunlu kotaların kaldırılmasını ve zorla çalıştırma sorununun azalmasında önem arz eden pamuk toplayıcılara yönelik ücret seviyesinde önemli bir artış olduğunu belirtti. Ekim 2019’da, ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi, fikri mülkiyet haklarının korunmasını sağlama kriterine dayanarak, Özbekistan aleyhine 1999 yılında başlayan uygulamayı sonlandırma kararı almıştı. Bu yılın 3 Kasım’ında, ABD Ticaret Temsilcisi’nin resmi web sitesinde, Özbekistan da dahil olmak üzere bir kaç ülkeyle ilgili olarak GSP’lerin uygulanmasının gözden geçirilmesi prosedürünün durdurulması kararına ilişkin bilgiler içeren resmi bir açıklama yayımlanmıştır. (Uzdaily.uz)