G20

Amaç ve İşleyiş

Uluslararası ekonomik işbirliği kapsamında temel platform olarak kabul edilen G20’nin oluşturulması, 25 Eylül 1999 tarihinde Vaşington’da gerçekleştirilen G-7 Maliye Bakanları ve Merkez Başkanları Toplantısında kararlaştırılmıştır.

1994’te yaşanan Meksika Peso krizi, 1997’deki Asya krizi ve 1998’deki Rusya krizinin ardından, uluslararası sistemde önemi ve ağırlığı gitgide artan “yükselmekte olan piyasa ekonomileri”nin (emerging market economies) küresel ekonomik yönetişimde daha fazla temsil edilmesi ve küresel ekonomik ve mali istikrarın sağlanması ve teşvik edilmesi için gayri resmi bir tartışma ve görüş alış verişi ortamı sağlanması G20’nin kuruluş amacı olarak ortaya çıkmaktadır.

Ülkemizin, kuruluşundan bu yana üyesi olduğu “yükselen piyasa ekonomileri” ile gelişmiş ülkelerin bir araya geldiği G20 platformu, ABD, Almanya, Arjantin, Avrupa Birliği, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan ve Türkiye’den oluşmaktadır.  

Küresel ekonomik ve finansal sistem açısından büyük önem taşıyan G20 ülkeleri, küresel gayrisafi hasılanın yaklaşık %80’inden; küresel ticaretin %75’inden fazlasını ve dünya nüfusunun % 60’ını temsil etmektedir.

Bir daimi sekretaryası bulunmayan G20, dönem başkanlığı ve genel sekretaryanın kurulması görevleri her sene Gruba dâhil farklı bir bölgeden bir üye ülke tarafından üstlenilecek şekilde faaliyet göstermektedir. Bu çerçevede başkanlık, bir önceki yılın, içinde bulunulan yılın ve bir sonraki yılın dönem başkanlarının oluşturduğu bir “troyka” tarafından yürütülmektedir. Ülkemiz 2015 yılında G20 dönem başkanlığını yürütmüştür.

2007 Temmuz ayında ABD’de baş gösteren ve daha sonra pek çok ülkeye sirayet eden finansal piyasa çalkantılarının küresel ekonomiyi tehdit eder bir boyuta ulaşması sebebiyle konunun, 2008 yılında G20 ülkelerinin liderleri düzeyinde ele alınmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede, ilk G20 Liderler Zirvesi 2008 yılı Kasım ayında Vaşington’da düzenlenmiştir. 2021 yılı G20 Liderler Zirvesi  30-31 Ekim 2021 tarihlerinde Roma’da gerçekleştirilmiştir.

2022 Endonezya Dönem Başkanlığı Ticaret ve Yatırım Gündemi

Endonezya, G20 Dönem Başkanlığı’nı 1 Aralık 2021 tarihinde İtalya’dan devralmıştır. Endonezya, Dönem Başkanlığı ana temasını “Birlikte Daha Güçlü Toparlanmak” olarak belirlemiştir. “Küresel Sağlık Mimarisi”, “Dijital Dönüşüm” ve “Sürdürülebilir Enerjiye Geçiş” hususları Endonezya Dönem Başkanlığı’nın önceliklerini oluşturmaktadır. Endonezya bu üç husus aracılığıyla, COVID-19 aşılarına eşit erişimin sağlanmasında, Mikro-KOBİ’ler ve dijital ekonomi vasıtasıyla sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik kalkınmanın sağlanmasında öncü rol oynamayı hedeflemektedir.
 
Endonezya Dönem Başkanlığı, G20 çalışmalarının sanayi sektöründeki çalışmalarının güçlendirilmesi amacıyla G20 Ticaret ve Yatırım Çalışma Grubu’nun kapsamını genişleterek, G20 Ticaret, Yatırım ve Sanayi Çalışma Grubu’nun (Trade, Investment and Industry Working Group-TIIWG) kurulmasına karar vermiştir.
 
Ticaret ve Yatırım Alanındaki Öncelikli Konular
 

• Sağlam Küresel Toparlanma için Daha Güçlü Çok Taraflı Ticaret Sistemi

• Çok taraflı ticaret sisteminin merkezi rolü;
• Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) küresel ekonomik toparlanmayı desteklemek için somut eylemler üretmelidir;
• Çok taraflı ticaret sistemi pandemi sonrası dönemde gelişen ticaret konularını da ele almalıdır;

• Dayanıklı, Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Ekonomik Toparlanma Yaratılması
• Küresel Ekonomik Toparlanmanın Hızlandırılması İçin Sürdürülebilir Yatırımın Teşvik Edilmesi
• Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Sanayileşmenin Desteklenmesi İçin Sanayi 4.0

 
Endonezya Dönem Başkanlığı’ndaki Ticaret, Yatırım ve Sanayi Bakanları Toplantısı’nın 21-23 Eylül 2022 tarihlerinde gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. G20 Liderler Zirvesi’nin ise 2022 yılı sonunda Bali’de düzenlenmesi beklenmektedir.


Çelik Sektöründe Fazla Kapasite Sorununa İlişkin Küresel Forum (Global Forum on Steel Excess Capacity)

Çelik Sektöründe Fazla Kapasite Sorununa İlişkin Küresel Forum (Global Forum on Steel Excess Capacity), 16 Aralık 2016 tarihinde G20 Almanya Dönem Başkanlığında kurulmuştur. Forum, 30 üyeden (Forum Üyesi OECD Ülkeleri: Avusturya, Belçika, Finlandiya, Yunanistan, Macaristan, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, İspanya, İsveç İsviçre. Forum Üyesi G20 Ülkeleri: Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada,  AB, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, Birleşik Krallık, ABD) oluşmaktadır. Üç yıllık bir dönem için (2016-2019) kurulan GFSEC’in görev süresi, 2019 yılında üç yıl daha uzatılmıştır.

Küresel Forum, nominal ham çelik kapasitesi gelişmelerine, ham çelik kapasitesi ile ham çelik piyasalarını etkileyen hükümet politikaları, uygulamaları ve önlemlerine ilişkin Forum üyeleri arasında bilgi/veri paylaşımının geliştirilmesini ve kapasite fazlasının azaltılmasına yönelik etkin adımlar atılmasını ve böylelikle çelik piyasalarının işleyişinin güçlendirilmesini hedeflemektedir.


G20 üyesi olan Çin ve Suudi Arabistan, GFSEC’in yeni döneminde Forum üyesi değildir. Hindistan ise 2020 yılından bu yana GFSEC çalışmalarına katılmamıştır. 2022 yılı G20 Dönem Başkanı Endonezya da 2021 yılında GFSEC çalışmalarından çekildiğini açıklamıştır.

Forumun yönetimi, en büyük sekiz çelik üreticisi ülkeden (AB, Japonya, Hindistan, ABD, Rusya, G. Kore, Brezilya ve Türkiye) oluşan Yönlendirme Komitesi ile G20 Dönem Başkanı olan ülke tarafından yürütülmektedir. Küresel Forum’un Başkanlığı, G20 Dönem Başkanı ülke ve diğer iki Forum üyesi ülke (eş başkanlar olarak) tarafından yürütülmektedir. G20 Dönem Başkanı Endonezya GFSEC’ten çekildiği için  Brezilya ve Almanya 2022 yılında GFSEC’in eşbaşkanlığını yürüteceklerdir. Almanya’nın Yönlendirme Komitesi üyesi olmaması  nedeniyle GFSEC Çalışma Usul ve Esasları Belgesi’nde değişiklik yapılmış ve Almanya’nın 2022 yılı sonuna kadar Yönlendirme Komitesi’ne katılması sağlanmıştır.
2022 yılında GFSEC çalışmalarında, fazla kapasite ile beraber çelik sektörünün karbonsuzlaştırılması hususunun da ele alınması beklenmektedir.