OECD’NİN KURULUŞU VE AMACI

1948 yılında kurulan Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı’nın (OEEC) 14 Aralık 1960 tarihli OECD Konvansiyonu ile reforme edilmesi ile 30 Eylül 1961 tarihinde resmen kurulan OECD, tüm insanların iktisadi ve sosyal refahının sağlanmasına katkıda bulunacak politikaları geliştirmek amacıyla kamu politikalarının hemen her alanında teknik çalışmalar yürüten ve bu çalışmaların sonuçlarını başta hükümetler olmak üzere ilgili aktörler ile paylaşan bir hükümetler arası işbirliği teşkilatıdır.

OECD’nin merkezi Paris’tedir ve 38 üyesi bulunmaktadır. Ülkemizin de kurucuları arasında bulunduğu OECD, makroekonomik politikalar başta olmak üzere; ticaret, tarım, vergi, finans, rekabet, eğitim, sağlık, çevre, yatırım, sanayi, teknoloji, bilgi ve iletişim, ulaştırma, sektörel kalkınma, istihdam ve sosyal güvenlik gibi hükümetlerin politika oluşturdukları çok geniş bir sahada faaliyet göstermekte ve bu başlıklara ilişkin tartışmaların yapılabildiği bir forum olarak da işlev kazanmaktadır.
 
OECD’nin temel hedefi, yukarıda belirtilen alanlarda üyelerini en güncel veri ve analizler ışığında oluşturulan en iyi politika seçenekleriyle donatmak; bu kapsamda küresel sorunlar için gereken küresel çözümleri üretmektir. Bu itibarla, OECD aynı zamanda analitik kapasitesi yüksek bir düşünce kuruluşu olarak da tanımlanmaktadır. Tarafsızlık, açıklık, cesaret, öncülük ve etiklik OECD’nin temel değerleri arasında bulunmaktadır.
 
OECD’NİN KURUMSAL YAPISI VE İŞLEYİŞİ
 
OECD, çalışmalarını yılda bir bakanlar seviyesinde toplanan Genel Konsey ile çeşitli başlıklara ilişkin olarak faaliyet gösteren komiteler ve çalışma grupları vasıtasıyla yürütmektedir. OECD’nin günlük işleyişini sağlamak amacıyla Genel Sekreter başkanlığında bir Sekretarya çalışmakta; ayrıca Uluslararası Enerji Ajansı gibi özel organlar ile de konu bazlı çalışmalar yürütülmektedir. Mevcut OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann’dır. 6. OECD Genel Sekreteri olan Cormann’ın 5 yıllık görev süresi Haziran 2021 tarihinde başlamıştır. Mathias Cormann, 2025 yılı içinde, 2031 yılına kadar ikinci kez Genel Sekreter olarak belirlenmiştir.
 
Çalışma alanlarındaki çeşitliliğin bir sonucu olarak, OECD tarafından yürütülen faaliyetler ülkemizde birçok farklı kurum ve kuruluş tarafından takip edilmektedir. Bakanlığımız, OECD Ticaret Komitesi’nin, Çelik Komitesi’nin ve Tüketici Politikaları Komitesi’nin çalışmalarında “Ulusal Eşgüdüm Birimi” olarak görev yapmaktadır.
 
Ülkemiz ile OECD arasındaki daha sıkı bir işbirliğinin temin edilebilmesi için Ulusal Eşgüdüm Birimleri arasında koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Bu çerçevede, Dışişleri Bakanlığı’nın koordinasyonunda, her yıl Ankara’da tüm ulusal koordinasyon birimlerinin katıldığı bir eşgüdüm toplantısı gerçekleştirilmekte ve yıl içinde OECD’ye ilişkin olarak yürütülen ve yürütülecek faaliyetler ele alınmaktadır.
  
OECD İSTANBUL MERKEZİ
 
Ülkemiz ile OECD arasında 31 Mayıs 2018 tarihinde Paris’te “OECD İstanbul Merkezi’nin açılmasına ilişkin Mutabakat Zaptı” imzalanmıştır.
 
OECD İstanbul Merkezi, çalışmaları çerçevesinde rekabetçilik, girişimcilik, ticaret, kamu yönetişimi, inovasyon, beşeri sermayenin harekete geçirilmesi, bağlantılılık ve altyapının geliştirilmesi, iktisadi direncin artırılması ve yeşil büyüme alanlarına odaklanmakta, paydaşlar arasında diyalog ortamı sağlayarak bu alanlarda politikalar geliştirmektedir. Bunun yanı sıra, OECD İstanbul Merkezi, OECD araçlarının, emsal değerlendirmelerinin ve en iyi uygulamalarının paylaşılması gibi yöntemlerinin ülkemize aktarılmasını da sağlamaktadır.
 
Bu amaçları gerçekleştirebilmek için Merkez, farklı düzeylerde toplantılar, çalıştaylar ve seminerler düzenlemektedir. Bu kapsamda, OECD Yükselen Pazarlar Forumu, 10 Nisan 2025 tarihinde Bakanlğımız ve OECD İstanbul Merkezi işbirliğinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe OECD üyesi ülkeler ve partner ülkelerden çok sayıda üst düzey temsilci iştirak etmiştir.
 
Forumun açılışı Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat, OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu ve Mısır Yatırım ve Yatırım için Dış Ticaret Bakan Yardımcısı Ghada Nour tarafından gerçekleştirilen konuşmalar ile yapılmıştır.
 
Forum vesilesi ile Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat ile OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann bir ikili görüşme gerçekleştirmiştir. Görüşme neticesinde "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Arasında OECD İstanbul Merkezi Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptının Yenilenmesine İlişkin Protokol" imzalanmıştır.

OECD İstanbul Merkezi OECD’nin özellikle Balkanlar, Orta Doğu ve Kuzey Afrika odaklı bölgesel bir merkezi konumundadır. Bu nedenle Merkezin çalışmalarının çıktılarından sadece ülkemiz değil;  başta Balkanlar, Orta Doğu ve Kuzey Afrika olmak üzere ülkemizin yakın coğrafyası da fayda sağlamaktadır.
 
OECD BAKANLAR KONSEYİ TOPLANTILARI
 
OECD’nin temel karar organı olan OECD Bakanlar Konseyi dünya gündemini ilgilendiren ekonomik ve sosyal açılardan önem taşıyan konuları tartışmak ve OECD’nin önceliklerini belirlemek üzere üye ülkelerden bakanların katılımı ile her yıl toplanmaktadır.

OECD Bakanlar Konseyi son toplantısı, 3-4 Haziran 2025 tarihlerinde Paris’te gerçekleştirilmiş olup Toplantıya Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat tarafından katılım sağlanmıştır.
 
OECD TİCARET KOMİTESİ
 
OECD Ticaret Komitesi, OECD üyesi ülkelerin temelde ticaret ilişkilerini ve politikalarını ele aldıkları ve OECD’nin bu konuya ilişkin gündemini belirledikleri bir organdır. OECD Ticaret Komitesi’nde yapılan tartışmaların Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve G20 gündemine önemli yansımaları olmaktadır.  
 
OECD ÇELİK KOMİTESİ
 
OECD Çelik Komitesi, küresel çelik sektörünün karşılaştığı zorlukların tartışıldığı ve bunlara karşı düzeltici politika önerilerinin geliştirildiği bir platform görevi görmektedir. Tartışmalar, çelik sektörünün daha açık, şeffaf ve sürdürülebilir bir hale getirilmesi ekseninde yapılmaktadır.

OECD Çelik Komitesi’nde, çelik piyasalarındaki güncel gelişmeler, küresel kapasite fazlası, çevresel performans, çelik sektörü ile ilgili ticaret, sektörel rekabet, ham madde ve çelik sektöründe devlet destekleri başlıkları ele alınmaktadır.

OECD TÜKETİCİ POLİTİKALARI KOMİTESİ
 
Küresel ekonominin bir dönüşüm içinde olduğu, tüketim kanallarının ve alışkanlıklarının değiştiği günümüzde, tüketicilerin korunması başta olmak üzere tüketicilerle ilgili politikaların geliştirilmesi eskisinden daha önemli bir şekilde ortaya çıkmaktadır. OECD Tüketici Politikaları Komitesi, tüketicilerin haklarının günümüz piyasa koşullarında korunmasının temini amacıyla politikalar geliştirmektedir.