T.C. Ticaret Bakanlığı

Soru: Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulamasına ilişkin daha geniş bilgi/belgeye nerden ulaşabilirim?
Cevap: https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/yetkilendirilmis-yukumlu-statusu linkinden ulaşılabilmektedir.

Soru: Onaylanmış kişi statüsü ile yetkilendirilmiş yükümlü arasındaki farklar nelerdir?

Cevap:

Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü onaylanmış kişi statüsüne göre daha fazla izin ve yetki sağlayan bir statüdür. Yetkilendirilmiş yükümlülerin taşıt üstü yeşil hat, ihracatta yerinde gümrükleme, ithalatta yerinde gümrükleme ve izinli alıcı gibi yetkilerden faydalanmaları mümkündür.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası süresiz olarak düzenlenmekte olup koşulların karşılanmaya devam edip etmediği periyodik kontrollerle incelenirken, onaylanmış kişi statü belgesinin geçerlilik süresi 2 yıldır ve süre sonunda güncellenmesi gerekir.
Onaylanmış kişi statüsüne sahip olabilmek için gümrük kurallarına uyum ve mali yeterlilik şatı aranırken, yetkilendirilmiş yükümlü olabilmek için ayrıca düzgün ve izlenebilir bir kayıt düzeni ile emniyet ve güvenlik standartlarına sahip olunması gerekir.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü bir uluslararası bir uygulama olup bu statü için aranan koşullar global nitelikte olup, onaylanmış kişi statüsü daha yerel bir uygulamadır.
Onaylanmış kişiler sahip oldukları kolaylıkları yalnızca ülkemizde kullanabilmelerine karşılık yetkilendirilmiş yükümlüler sahip oldukları kolaylıkları imzalanacak karşılıklı tanıma anlaşmaları çerçevesinde ticaret yaptıkları diğer ülkelerde de kullanabilirler.
Yetkilendirilmiş yükümlüler, güvenilirliği tasdik edilmiş firmalar olduklarını kullanabilecekleri özel bir logo ile ilan edebilirlerken, onaylanmış kişilerin kullanabilecekleri bir logo bulunmamaktadır.

Soru: Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü kapsamında hangi izin ve yetkilerden faydalanılabilir?

Cevap: Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri ayrıca bir talebe gerek kalmaksızın aşağıdaki izin/yetkileri tamamından faydalanabilirler:

Eksik beyan,
Kısmi Teminat,
Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verme,
Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usul (taşıt üstü)
Yeşil hat
İthalat ve ihracat beyannamelerine belge eklememe,
Beyannamenin belge kontrollerine tabi tutulması halinde kontrollerinin öncelikli olarak yapılması,
Beyanname kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması halinde muayenenin öncelikli olarak yapılmasıdır.

Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahibi aşağıdaki izin ve yetkilerden ise talep etmeleri ve ilgili ek koşul veya koşulları sağlamaları halinde yararlanılabilirler:

Götürü teminat,
İhracatta yerinde gümrükleme izni,
İthalatta yerinde gümrükleme izni,
Basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR Dolaşım Belgesi Düzenleme ve Vize Etme İzni
Eşyanın kıymetine bakılmaksızın fatura beyanı veya EUR. MED fatura beyanı düzenleyebilme izni,
İzinli alıcı yetkisi

Soru: İhracatta yerinde gümrükleme nedir ve kimler hangi koşullarla bu izne sahip olabilmektedir?

Cevap: İhracatta yerinde gümrükleme eşyanın ihracata yönelik gümrük işlemlerinin; firmanın kendi tesislerinden yapılarak, ihracat eşyasının ihracat (iç) gümrük müdürlüğüne getirilmeden, aracın firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan çıkış (sınır) gümrük idaresine sevk edilmesi esasına dayanır.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış ve başvuru yılından bir önceki yıl ve bizzat kendisi asgari 5 Milyon Dolar tutarında fiili ihracat yapmış olan ihracatçı firmalar ihracatta yerinde gümrükleme iznine sahip olabilir. Başvuru sahibi şirketin dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları gibi aracı kuruluşlar üzerinden yaptığı ihracat tutarları bu koşulun sağlanmasında dikkate alınmaz.

Soru: İhracatta yerinde gümrükleme uygulamasının faydaları nelerdir?

Cevap: Mevcut durumda ihracatçı firmaların ihraç etmek istedikleri eşya öncelikle iç gümrük idaresine getirilmekte, buradaki işlemler tamamlandıktan sonra ihracat eşyası ülkeden çıkış yapılacak sınır gümrük idaresine götürülmekte ve ihracat işlemleri tamamlanmaktadır.
İhracatta yerinde gümrükleme sayesinde ihracat eşyasının gümrük işlemleri, firmanın kendi tesislerinde yapılarak ihracat eşyası iç gümrüğe getirilmeden doğrudan sınır gümrük idaresine sevk edilebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.
Böylece izin sahibi firmaların izin kapsamındaki ihracatları daha hızlı ve daha az maliyetli bir şekilde gerçekleşecektir. Ayrıca, siparişlerin gecikmeksizin teslimi mümkün olacak ve bu yolla izin sahibi firmaların pazar payları artacaktır.

Soru: İzinli gönderici yetkisi nedir ve kimler hangi koşullarla bu izne sahip olabilmektedir?

Cevap: İzinli gönderici, eşyanın transitine yönelik gümrük işlemlerini kendi tesislerinde yapan, transit eşyasını hareket (iç) gümrük müdürlüğüne sunmaksızın, aracı kendi tesislerinde mühürleyerek doğrudan çıkış (sınır) gümrük idaresine sevk eden taşıyıcıdır.
Aşağıdaki koşulları karşılayan taşımacılar izinli gönderici olabilirler:

•Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme iznine sahip olan.
• Yönetim kurulu üyeleri ile şirket sermayesinin %10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişiler hakkında belirli suçlarla ilgili kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunmayan.
• Son üç takvim yılı boyunca her yıl ayrı ayrı değerlendirilmek üzere en az 5.500 transit beyanında rejim hak sahibi olan veya en az 500 transit beyanında taşıyıcı olan.
• Belirli ceza sayılarını geçmeyecek şekilde güvenilir olan,
• İlgili mevzuat ile belirlenmiş asgari şartlara sahip bir tesise sahip olan,
• Kayıtların güvenilir ve izlenebilir şekilde tutulduğu bir lojistik programı kullanan,
• Mali yeterliliği kanıtlayabilen ve kesinleşmiş ancak ödenmemiş herhangi bir vergi ve ceza borcu bulunmayan.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış olmayan kişiler de bu kolaylıktan faydalanmak üzere başvuru yapabilir.
Daha detaylı bilgi için: Gümrük Genel Tebliği (Transit Rejimi) (Seri No: 14)

Soru: İzinli gönderici yetkisinin faydaları nelerdir?

Cevap: İzinli gönderici uygulaması; eşyanın transitine yönelik gümrük işlemlerinin firmanın kendi tesislerinde yapılarak transit eşyasının hareket gümrük müdürlüğüne sunulmaksızın, doğrudan çıkış gümrük idaresine sevk edilmesidir.
Taşıyıcı firmalara tanınan izinli gönderici uygulamasında, transit edilecek ihracat eşyası iç gümrük idaresine getirilmeden, izin sahibi firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan sınır gümrük idaresine götürülebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.
Böylece, izinli gönderici uygulamasıyla hem izin sahibi firmalar için zaman ve maliyet tasarrufu sağlanacak, hem de gümrüklerdeki iş yoğunluğu hafifletilerek araç kuyrukları azaltılacaktır.

Soru: İhracatta yerinde gümrükleme izin sahibi ve izinli gönderici birlikte mi çalışmaları gerekir?

Cevap: Bu yetkilere sahip firmaların bir arada veya ayrı ayrı çalışmaları mümkündür.

Soru: İthalatta yerinde gümrükleme nedir ve kimler hangi koşullarda bu izne sahip olabilmektedir?

Cevap: İzin sahibi firmalar, eşyayı ithalat gümrük müdürlüğüne sunmaksızın ithal işlemlerini uygun bulunan tesislerinde gerçekleştirebilir.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişiler, aşağıdaki ek koşulları karşılamak şartıyla, bu izinden faydalanabilir.

YYS-I statüsüne sahip olan.
Bu izin kapsamında, gümrük idaresine beş yüz bin Avro tutarında nakit teminat veya teminat mektubu vermiş olan.
İzin kapsamı eşyanın depolanması, boşaltılması, muayenesi ve izin kapsamı eşyadan numune alınabilmesi için gerekli teçhizat ve donanıma sahip olan ve izin kapsamında işlem yapılacak tesislerde, gerektiğinde eşyanın tartımı için gerekli düzeneğe sahip olan.
Yetki kapsamında kullanılacak en az bir tesise sahip olan.

Soru: İthalatta yerinde gümrükleme uygulamasının faydaları nedir?

Cevap:

İzin sahibi firmalar, eşyayı ithalat gümrük müdürlüğüne sunmaksızın ithal işlemlerini tesislerinde gerçekleştirebilirler.

Bu kapsamda, eşyanın gümrük müdürlüğüne taşınmasına gerek kalmadığından, gümrükleme süreci hızlanır ve tedarik zincirindeki gecikmeler önlenir. Depolama, taşıma ve antrepo masraflarında tasarruf sağlanır. Gümrük işlemleri, ithalatçı firmanın kontrolü altında ve daha esnek bir şekilde yürütülür; firmanın süreç yönetimi ve lojistik planlaması kolaylaşır. Daha hızlı teslimat ve düşük maliyet avantajı, firmayı sektöründe rekabetçi bir konuma taşır. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne sahip bir firmanın ithalatta yerinde gümrükleme de yapabilmesi, ticaret partnerleri nezdinde güvenilirliğini artırır.

Soru: İzinli alıcı nedir ve kimler hangi koşullarda bu izne sahip olabilmektedir?

Cevap: Yetki sahibi taşımacı firmalar, eşyayı varış gümrük müdürlüğüne sunmaksızın transit işlemlerini kendi tesislerinde sonlandırabilir ve eşyanı ithalat işlemlerinin, alıcısı tarafından bu tesislerde gerçekleştirebilir.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü almaya hak kazanmış firmalar aşağıdaki ek koşulları sağlamaları halinde bu yetkiden faydalanabilir.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından alınmış uluslararası taşımacı yetki belgesi sahibi olan.
Başvuru yılından bir önceki yıl içerisinde en az beş yüz transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamında eşya transit etmiş olmak veya en az üç yüzü transit beyanı (TIR Karnesi dâhil) olmak kaydıyla, toplam beş yüz transit beyanı ve özet beyan kapsamında işlem yapmış olan.
Bu yetki kapsamında, gümrük idaresine bir milyon Avro tutarında nakit teminat veya teminat mektubu vermiş olan.
Yetki kapsamı eşyanın depolanması, boşaltılması, muayenesi ve yetki kapsamı eşyadan numune alınabilmesi için gerekli teçhizat ve donanıma sahip olan ve gerektiğinde eşya ve taşıma aracının tartımı için gerekli düzeneğe sahip olan.
Yetki kapsamında kullanılacak en az bir tesise sahip olan.

Soru: İzinli alıcı uygulamasının faydaları nedir?

Cevap:

YYS sahibi taşıyıcı firmaların faydalanabildiği izinli alıcı yetkisi kapsamında, eşyanın transit ve ithalat işlemlerinin eşyanın gümrük idaresine götürülmesine gerek kalmaksızın yetkisi tesiste tamamlanmasına olanak sağlanır.

Bu kapsamda, eşyanın varış yerinde gümrük işlemlerinin hızla tamamlanarak zaman kaybının azaltılması ve lojistik maliyetlerinden tasarruf edilmesi mümkündür. İşlemlerin izinli alıcının tesislerinde ve mesai saatleri dışında da yapılabilmesiyle tedarik zinciri sürekliliği sağlanır ve bekleme süreleri minimuma iner. Ayrıca, işlemlerin elektronik ortamda tamamlanması iş süreçlerinde verimliliği arttırır. Maliyet ve hız avantajları sayesinde, yetki sahibi taşımacı firmaların rekabet gücü de artar.

Soru: YYS-I ve YYS-II nedir ve kimler hangi koşullarda bu izne sahip olabilmektedir?

Cevap:

YYS sahipleri, talep etmeleri ve gerekli koşulları sağlamaları şartıyla, söz konusu ek statülerden birine sahip olabilirler. Ancak bu statülerden herhangi birinin talep edilmesi zorunlu değildir; talepte bulunmayan firmalar yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olmaya devam eder.

Ek statülere başvuru yapmak isteyenler, Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin yirmi üçüncü fıkrasında sayılan belgeler ile dilekçe aracılığıyla ilgili Bölge Müdürlüğüne başvurularını gerçekleştirebilirler. Ayrıca, sertifika sahibi olmayan firmaların sertifika sahibi olmak için yapacakları ilk başvuruda söz konusu ek statülerin talep edilmesi halinde, başvuru sırasında talepte bulunmaları mümkündür.

Ek statülerin koşulları aşağıdaki gibidir:
YYS-I:
İmalatçı olmak, son 1 yılda 5 milyon USD fiili ihracat gerçekleştirmiş olmak ve son 1 yıl içerisinde ortalama 50 işçi çalıştırmış olmak
veya
İmalatçı olmak ve son 1 yılda 10 milyon USD fiili ihracat gerçekleştirmiş olmak

YYS-II:
İmalatçı olmak, son 1 yılda 1 milyon USD fiili ihracat gerçekleştirmiş olmak ve son 1 yıl içerisinde ortalama 30 işçi çalıştırmış olmak
veya
İmalatçı olmak ve son 1 yılda 5 milyon USD fiili ihracat gerçekleştirmiş olmak

Soru: YYS-I ve YYS-II uygulamalarının faydaları nedir?

Cevap:

YYS-I statüsüne sahip firmalar ithalatta yerinde gümrükleme kapsamında işlem yapabilir. İzinli alıcı yetkisi sahipleri de YYS-I ek statüsü sahiplerinin işlemlerini bu yetki kapsamında gerçekleştirebilir.

Ayrıca, YYS-I ve YYS-II statüleri sahiplerine ait gümrük beyannamesi kapsamı ithalat ve ihracat eşyası, bu statülere sahip olmayan sertifika sahiplerine göre daha az belge kontrolüne tabi tutulabilir.

Soru: Onaylanmış İhracatçı nedir?

Cevap: İhracatta yerinde gümrükleme, basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR dolaşım belgesi düzenleme ve vize etme, eşyanın kıymetine bakılmaksızın fatura beyanı/EUR.MED fatura beyanı düzenleme izinlerinden en az birine hak kazanmış kişilere onaylanmış ihracatçı denilmektedir

Soru: Karşılıklı tanıma anlaşmasının önemi nedir?

Cevap: Karşılıklı tanıma anlaşması Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü benzeri uygulamalara sahip ülkelerle imzalanacak olan ve anlaşmaya taraf ülkelerin birinin vermiş olduğu yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün diğer taraf ülkelerce de kabul edilmesine olanak sağlayan bir anlaşmadır. Bu sayede yetkilendirilmiş yükümlü statü belgesi sahibi firmalar, anlaşmaya taraf ülkelerce daha güvenilir olarak kabul edilecek ve bu ülkelerle yapılacak ticarette daha az kontrole tabi tutulma, öncelikli kontrol gibi o ülke tarafından sunulan kolaylıklardan faydalanabilecektir.

Soru: Yetkilendirilmiş yükümlü uygulamasının faydaları nelerdir?

Cevap:

Gümrük idaresiyle ticaret erbabı arasında iş birliği artışı.
Gümrük idaresinin iş yükünün hafifletilmesi, riskli sevkiyatlara daha çok odaklanabilmesi ve kaçakçılık faaliyetleriyle daha etkin mücadele edilebilmesi.
Gümrüklerdeki eşya hareketlerinin ve araç sevkiyatlarının hızlandırılması.
Yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasadışı ticaretle mücadelede etkinliğin arttırılması.
Ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması.
Ülkenin yabancı yatırımlar için daha cazip hale gelmesi.
Dış ticaretin hızlı ve kolay yapıldığı bir ülke olarak tanınma.
Ulusal ve uluslararası piyasalarda ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilme.
Uluslararası ticaretteki emniyet ve güvenlik açıklarının azaltılması yoluyla güvenli ticaretin teşvik edilmesi.
İşlemlerin daha az maliyetli ve daha hızlı gerçekleştirilmesi yoluyla ihracatın desteklenmesi.
Uluslararası standartlarda daha etkin ve verimli çalışan, daha yüksek rekabet gücüne ve daha iyi iç kontrol süreçlerine sahip firma sayısında artış sağlanması.
Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle iş birliğinin artması.
Yurtdışı alıcılarına eşyayı zamanında teslim edebilme.
Uluslararası pazarlarda tedarikçi olarak daha çok tercih edilme.
Uluslararası piyasalarda güvenilir olarak tanınma.
Karşılıklı tanıma anlaşması yapılan ülkelerde yetkilendirilmiş yükümlü olarak kabul edilme ve o ülkede yetkilendirilmiş yükümlüler için sağlanan ayrıcalıklardan mütekabiliyet esasına dayanılarak faydalanabilme.

Soru: Yetkilendirilmiş Yükümlü statüsü sahibi olmak için başvurumu nereye yapmalıyım?

Cevap: Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası ile bu sertifika kapsamında yararlanılacak yetkiler için yetkili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne ya da e-Devlet Kapısı aracılığıyla başvuru yapılabilmektedir.

Soru: E-Devlet Kapısı aracılığıyla nasıl başvuru yapılmaktadır?

Cevap: E-Devlet Kapısı aracılığıyla yapılacak başvuru işlemlerinin aşağıdaki linkte yer alan kılavuza göre yürütülmesi gerekmektedir.

YYS E Başvuru Kılavuz - Yükümlü v2 09.2021.pdf (ticaret.gov.tr)

Soru: Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne yönelik işlemlerde yetkili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri nelerdir?

Cevap: Orta Anadolu, Ege, GAP, Doğu Karadeniz, İstanbul, Uludağ, Orta Akdeniz ve Doğu Marmara Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü yetkili bölge müdürlükleridir.

Ticaretin Kolaylaştırılması