AB Yapı Malzemeleri Mevzuatı

AB atığının %30, enerji tüketiminin %40, enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarının ise % 36’sının kaynağı olan yapı malzemeleri sektörü Komisyon tarafından öncelikli alan olarak belirlenmiştir.
 
2013 yılından beri yürürlükte olan mevcut Yapı Malzemeleri Tüzüğü yapı malzemelerine ilişkin zorunlu performans gereklilikleri belirlemekten ziyade, karşılaştırabilmeye imkan sağlayacak şekilde performans göstergelerine (ısıya dayanıklılık, ses ve ışık geçirme düzeyi, ısı yalıtımı vs.) ve CE kullanımına ilişkin ortak kurallar getirmektedir. Yapı malzemelerinin güvenliği, çevresel ve enerji verimliliğinin sağlanması ise üye ülkelerin ulusal mevzuatları ile düzenlenmektedir.
 
Bu çerçevede, Yapı Malzemeleri Tüzüğü’nün döngüsel ekonomi hedefleri kapsamında revize edilmesine karar verilmiş ve 18 Aralık 2024 tarihinde AB Resmi Gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yapı malzemelerinin piyasaya sürülmesine ilişkin ortak kuralları içeren Tüzük, yapı malzemelerine ilişkin ortak pazarın tesis edilmesini, Üye Ülkelerdeki piyasa gözetim faaliyetleri için ortak kurallar belirleyip uygulamanın yeknesak hale getirilmesini, yasal çerçeveyi basitleştirmeyi, yeşil ve dijital dönüşümün yanı sıra ürün güvenliği konularını ele alarak mevcut Tüzükteki eksiklikleri gidermeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda:

 

  • Ürün tanımı, önceki Tüzüğe göre daha geniş tutularak, ürünün dijitalleşme ve çevresel performans kriterleri de dikkate alınmaktadır.
  • Yapı malzemelerinde güncelliğini yitirmiş standart talepleri, teknik veri eksikliği gibi nedenlerle aksamakta olan standardizasyon sistemine gerektiğinde Komisyon tarafından müdahale edilerek, üye ülkeler ve sektör temsilcileri ile güncel verilere ve ihtiyaçlara dayanan standartların belirlenmesine yönelik çalışmalar yürütülmesi, böylece, standardizasyon otoritelerinin anılan ürün grubunda ortak AB Standartları belirlenmesinin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.
  • Yapı malzemelerine ilişkin güvenlik ve sürdürülebilirlik kurallarının belirlenmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, üreticilere ürünlerin yaşam döngüsüne ilişkin çevresel bilgilendirme yapılması, ürünlerin tasarımı, imalatı ve paketlenmesinin gelişmiş sürdürülebilirlik kriterlerine uygun olması, büyük ölçüde geri dönüştürülebilir veya geri dönüştürülmüş girdi kullanılması, asgari geri dönüştürülmüş içerik limitlerine uygun üretim yapılması, ürünün kullanımı ve tamirine ilişkin dijital veri tabanına gerekli verilerin sağlanması, yeniden kullanım, yeniden üretim ve geri dönüşümü kolaylaştıracak şekilde ürün tasarımı yapılması gibi şartlar getirilmektedir.
  • Üretici anılan mevzuata uygunluğu performans ve uygunluk beyanına ilişkin teknik belge sunarak ve CE belgesi ile ibraz edecektir. Teknik belgeye konu hesaplamalar ilgili mevzuatta belirlenen ortak çevresel sürdürülebilirlik kriterlerine göre yapılacaktır.
  • Yeşil kamu alımlarına yönelik olarak, yapı malzemelerinde zorunlu asgari çevresel sürdürülebilirlik gerekliliklerini belirlemek amacıyla delege tüzük çıkarılarak düzenlenmesi öngörülmektedir.


Eko-Tasarım Tüzüğü ile genel çerçevesi belirlenecek olan dijital ürün pasaportu uygulaması ile idari yükün azaltılması, ortak standartların farklılaşmış ulusal standartların yerini alması ile AB içinde serbest dolaşımın kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.