Endüstriyel Emisyonlar Direktifi

24 Kasım 2010 tarihinde yayımlanan 2010/75/AB sayılı Endüstriyel Emisyonlar Direktifi, sanayi tesisleri ve yoğun canlı hayvan çiftliklerinden kaynaklanan kirletici emisyonları düzenleyen ana Avrupa Birliği (AB) aracıdır. Halihazırda uygulanmakta olan Direktif’in, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında, AB’nin iklim, enerji ve döngüsel ekonomi politikalarına ve sıfır kirlilik hedefine yönelik olarak ihtiyaç duyulan yeni düzenlemelerin yapılması amacıyla revizyonu önerilmiştir.
 
Bu çerçevede revize edilen Endüstriyel Emisyonlar Direktifi 15 Temmuz 2024 tarihli AB Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır. Anılan revizyon ile mevzuatta enerji, su ve kaynak verimliliği ile güvenli kimyasal kullanımının artırılması amaçlanırken, mevzuatın kapsamı domuz ve kümes hayvanı çiftlikleri de dahil olmak üzere daha büyük ölçekli yoğun hayvancılık çiftliklerini kapsayacak şekilde genişletilmektedir. Ayrıca, Direktifin kapsamına madencilik faaliyetleri ve büyük ölçekli batarya üretimi de eklenmiş olup; Komisyon tarafından yapılacak incelemeye tabi olarak, endüstriyel mineralleri de kapsayacak şekilde genişletilebilecektir.
 
Endüstriyel Emisyonlar Direktifi altında sayılan faaliyetleri gerçekleştiren sanayi tesisleri, ulusal otoriteler tarafından verilen izin ile faaliyet gösterebilmektedir. Anılan izinler, fabrikalar tarafından salınan kirletici maddelere salım üst limitleri belirlemekte ve havaya, toprağa ve suya kirletici madde salımı, atık oluşumunu, hammaddelerin kullanımını, enerji verimliliğini, gürültüyü, çevresel kazaların önlenmesini ve kapatıldıktan sonra endüstriyel alanın restorasyonunu kapsamaktadır.
 
Direktif, özellikle Mevcut En İyi Tekniklerin (MET) daha iyi uygulanması yoluyla, AB çapında zararlı endüstriyel emisyonları azaltarak insan sağlığının ve çevrenin yüksek düzeyde korunmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Endüstriyel Emisyonlar Direktifi kapsamında MET terimi, belirli bir sektör veya endüstri için çevresel etkileri en aza indirmek amacıyla kullanılabilecek en etkili ve gelişmiş yöntemleri ifade etmektedir.  
 
Endüstriyel Emisyonlar Direktifi kapsamında olan sektörlerde AB tarafından çıkarılan/çıkarılacak olan mevzuatlar kapsamında belirlenen kurallara uyumda anılan Direktif uyarınca çıkarılan MET’lerin esas alınacağına ilişkin atıflar bulunmaktadır.
 
Batarya ve Batarya Atıkları Tüzüğü, Yapı Malzemeleri Tüzüğü Taslağı, Sürdürülebilir ve Döngüsel Tekstil Stratejisi, Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Tüzüğü, Endüstriyel Emisyonlar Direktifine ve Direktif kapsamında belirlenen MET’lere uyuma atıf yapılmaktadır.
 
Buna ek olarak, Atık Sevkiyatı Tüzüğü Taslağı kapsamında da başta hurda metal olmak üzere ülkemiz sanayisi için hammadde niteliğinde olan atıkların AB’den ülkemize ihracatı için atık işleme tesislerinin çevreye uygun koşullara faaliyet gösterdiğinin üçüncü taraf denetmenlerince denetlenmesi, uygun olmayan tesislere atık ihracatı yapılmaması hükmü getirilmekte olup, çevreye uygun koşullarda denetim kriteri olarak yine Endüstriyel Emisyonlar Direktifi ve MET’lerin esas alınacağı hükümlerine yer verilmektedir.
 
Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Tüzüğünde plastik ambalajlar için de geri dönüşüm tesislerinin Endüstriyel Emisyonlar Direktifi kapsamında Mevcut En İyi Tekniklerde belirlenen emisyon seviyeleri ve çevresel performansları dikkate alınarak AB ile eşdeğer düzeyde faaliyet göstermesi gibi şartlar aranacaktır.