“İtalyan Ekonomisi için 2019 Yılı Beklentileri”

24 Mayıs 2019

2019 yılında İtalya’nın GSYİH’nın reel bazda %+0,3 oranında büyümesi ve 2018 yılına göre GSYİH büyüme oranının yavaşlaması öngörülmektedir.  

2019 yılında, stoklardan arındırılmış net iç talebin, GSYİH büyümesi üzerinde tek başına olumlu bir etki yaratması beklenmemektedir. Benzer şekilde, net dış talebin de ekonomik büyümeye bir katkı sağlaması öngörülmemektedir.

2019 yılında, ailelerin ve kamu idarelerinin harcamalarının bir önceki yıla yavaşlayarak reel bazda %+ 0,5 artacağı tahmin edilmektedir.

Cari yılda, sermaye stokunun yeniden yapılanma sürecinin önemli ölçüde yavaşlaması öngörülmektedir. Bu yavaşlama, hem makina ve ekipman yatırımlarını hem de inşaat yatırımlarını ilgilendirecektir. Genel olarak, brüt sabit yatırımların %+0,3 oranında artması öngörülmektedir. Bu “olumlu” sinyallere rağmen, konjönktürel veriler genel olarak İtalyan ekonomisinin bir zayıflama sürecinde olduğunu ortaya koymaktadır.

Üretim seviyelerindeki yavaşlama işgücü piyasasını da etkileyecektir. Diğer yandna, 2019 yılında, istihdamın bir önceki yıl ile aynı seviyelerde kalması (%+0,1) ve işsizlik oranında (%+10,8) hafif bir artış olması öngörülmektedir.

Öngörüler, uluslararası ticaretteki zayıflamanın yol açabileceği riskler ile birlikte uluslararası politik ve ekonomik senaryoların olumsuz gelişimi ve belirsizliklerin kredi koşulları üzerinde yaratabileceği olumsuz etkiler gözönünde tutularak yapılmaktadır.

Uluslararası Görünüm

Küresel ekonomide 2018 yılının ikinci yarısında başlayan yavaşlama, 2019 yılının başındaki ekonomik göstergeler tarafından da  doğrulanmıştır.

Öte yandan, hala devam eden ticari gerilimler, hala sonuçlanmayan “Brexit” sürecinin etkileri ve Çin'deki ekonomik yavaşlamanın beklenenden daha fazla olmasına bağlı riskler ekonomik projeksiyonlar üzerinde belirleyici unsurlar olmayı sürdürmektedir.

ABD'nin uyguladığı yeni ithalat engelleri birlikte daha belirgin hale gelen korumacı politikaların, 2019 yılında dünya mal ticaretini önemli ölçüde yavaşlatması (2018 yılında %4 iken 2019 yılında %+ 2,9 olması) beklenmektedir.

2019 yılında küresel ekonomi hakkında yapılan tahminler, GSYİH’da reel bazda %+3,2 oranında (2018'de % + 3,6) bir yavaşlama olacağına işaret etmektedir.

Asya bölgesinde gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonomik büyümeyi destekleyeceği (%+6,1) tahmin edilirken, Japonya için ılımlı bir ekonomik büyüme (%+0,8) öngörülmektedir.

2019 yılının  ilk çeyreğinde, ABD, Avro bölgesi, Japonya ve Çin’in ekonomik performansı beklenenden daha iyi gerçekleşmiştir. ABD’de ithalatta yaşanan düşüş ve stoklardaki artış sayesinde GSYİH konjönktürel bazda büyüme kaydetmiş olsa da, özel yatırımlar ve tüketim yavaşlamayı sürdürmüştür. İşsizlik oranı ise, tarihinin en düşük seviyesine (Nisan ayında %3,6) ulaşmıştır.

2019 yılı Ocak-Mart döneminde, Avro bölgesi ekonomisinde görülen iyileşme (ekonomik büyüme 2018 yılının 4 üncü çeyreğinde %+0,2 iken, 2019 yılının ilk çeyreğinde %+0,4 olmuştur) iç talep tarafından desteklenmiştir. 2019 yılının ilk çeyreğinde, Avro bölgesinin önemli ülkelerinin GSYİH büyüme oranı incelendiğinde; Fransa’nın %+0,3, İspanya’nın %+0,7 ve Almanya’nın %+0,4 oranında  bir ekonomik büyüme kaydettiği görülmektedir.

Küresel ekonomik döngüde belirsizliklerin hüküm sürdüğü bir ortamda, önemli ülkeler para politikalarını rahat bırakılmıştır. Nitekim, Federal Reserve ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), küresel ekonomik yavaşlamanın yoğunluğunu ve etkilerini dikkatle değerlendirmek için para politikalarının normal  süreçlerini  kesintiye uğratmıştır.

Avrupa Komisyonu tarafından yapılan son tahminlere göre, 2019 yılında Avro Bölgesinde GSYİH büyüme oranı %+1,2 olacaktır ve bir önceki yıla göre (%+1,9 idi)  ekonomik büyüme yavaşlayacaktır.

2018 yılında  Avro/ABD Doları paritesi ortalama %+1,18 ( 2017 yılı ortalaması %+1,13) olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında ise, ABD Doları’nın Avro karşısında değer kazanması beklenmektedir.

2018 yılında petrol fiyatları, bir önceki yıla göre, artmış olmakla birlikte (yıllık ortalama varil başına 71,1 ABD doları), 2011-2014 döneminde ulaşılan zirvenin epey altında kalmıştır. 2018 yılı Ekim ayından itibaren, ABD, Suudi Arabistan ve Rusya’da artan arz ve de ABD tarafından İran’a uygulanan yaptırımların geçici olarak gevşetilmesi sonucunda Brent petrolün varil fiyatı düşmüştür. Libya ve Venezuela'daki jeopolitik gerilimler ve OPEC ülkeleri ile Kanada’nın üretim kesintilerine bağlı olarak 2019 yılı Ocak ayından itibaren Brent petrolün varil fiyatı (2019 yılı ilk çeyreğinin ortalaması, 63,2 ABD doları) yeniden yükselişe geçmiştir. 2019 yılında petrol fiyatının varil başına ortalama 69,2 ABD Doları olması beklenmektedir.

İTALYAN EKONOMİSİ İLE İLGİLİ ÖNGÖRÜLER:

2019 yılının ilk çeyreğinde, İtalya GSYİH’sı olumsuz gidişatını tersine çevirerek artış kaydetmiştir           (%+0,2). GSYİH’nin bu pozitif kazanımına, net dış talebin etkisi olumlu olurken, ulusal bileşenlerin (stok brüt) katkısı olumsuz olmuştur.

2019 yılı Nisan ayında ailelerin ve şirketlerin güven endeksinin olumsuz eğilimi bir kez daha doğrulanmıştır. İnşaat sektörü dışındaki tüm sektörlerde şirketlerin güven endeksinde düşüş gerçekleşmiştir. Bunun yanı sıra, imalat sanayinin güven endeksindeki düşüş hafif düzeyde olmuştur.

2019 yılında GSYİH büyüme oranının (%+ 0,3), bir önceki yıla göre yavaşlaması öngörülmektedir. Bir önceki yıla göre sınırlı ölçüde de olsa yavaşlayan ailelerin tüketiminin ekonomik büyümeyi destekleyen ana bileşen olması öngörülürken, yatırım harcamalarının  belirgin bir şekilde  yavaşlayacağı tahmin edilmektedir. Küresel ticaretteki zayıflamanın, ihracat ve ithalat hacimlerinde bir azalmaya yol açacağı ve bunun bir sonucu olarak net dış talebin ekonomik büyümeye hiçbir katkısı olmayacağı öngörülmektedir.

2019 yılında istihdam piyasasının GSYİH'daki yavaşlamadan etkilenmesi beklenmektedir ve nitekim geçen yıla göre aynı kalan istihdam seviyesi bu durumu doğrulamaktadır.

2019 Yılında Tüketimde İyileşme
 

2018 yılının dördüncü çeyreğinde, Avro bölgesinde ailelerin tüketim harcamaları artmıştır (%+0,6). 2018 yılında İtalyan ailelerin tüketimi, üçüncü çeyreğe kadar devam eden bir yavaşlama süreciyle,  düşük bir oranda büyüme (%+0,2)  kaydetmiştir. Aynı dönemde, ailelerin hizmet harcamaları da yavaşlamıştır.

2019 yılı için, ailelerin ve kamu idarelerinin tüketim harcamalarında ılımlı bir artış (%+0,5) öngörülmektedir. Bu artışı, ücretlerdeki artışın yanı sıra, vatandaşlık ödeneğiyle ilgili tedbirlerin kısmen desteklemesi beklenmektedir. Öte yandan kamu idareleri harcamalarında hafif bir düşüş (%-0,2) öngörülmektedir. Satın alma gücünde bir iyileşme gerçekleşmesi beklenmekle birlikte, halihazırdaki belirsizliklerin ailelerin ihtiyatlı davranmasına yol açması ve tasarruf eğilimini arttırması tahmin edilmektedir.

Sermaye Birikimi Yavaşladı
 
2018 yılında İtalyan yatırımlarının GSYH'deki payı, kriz öncesi seviyelerin (2007 yılında %21,2 iken 2018 yılında %18’dir) altında kalmaya devam etmiştir. Geçen yılki Avro bölgesi ortalamasına bakıldığında, bu payın 2008-2009 dönemine göre %-2 daha düşük olduğu görülmektedir. Ancak Fransa’nın ve Almanya’nın yatırımlarının GSYİH içinde payı  kriz öncesi seviyelere büyük ölçüde geri dönmüştür. Bununla birlikte,  İtalyan yatırımlarının bu geri kazanım sürecinin, son dört yılda (2015-2018) kaydedilen %+1,1 puanlık artışla -Avro bölgesiyle uyumlu bir şekilde- yoğunlaştığı izlenmektedir. İtalyan yatırımlarındaki sözkonusu toparlanma, vergi indirimi teşvikleriyle desteklenen taşımacılık sektörü yatırımlarında kaydedilen belirgin büyüme (son dört yılda ortalama%+25,6; Avro bölgesinde%+7,8) sayesinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde, Avro bölgesinden (%+3,8) daha az olmakla birlikte, makinalara yapılan yatırımlarda - taşımacılık ve bilişim sektörleri hariç- artış (%+2,3) olduğu görülmektedir. İtalya’da  bu tür yatırımların dinamiği hala 1995-2007 dönemindeki seviyelerin  (%3,2) altında kalmaya devam ederken, Avro bölgesindeki bu tür yatırımlar aynı hızda büyümeye devam etmektedir (%+3,9).
 

2019 yılı için Avro bölgesi ve İtalya ekonomisinin üretim seviyelerine ilişkin beklentilerin aşağı çekilmesinin şirketlerin yatırım tercihleri üzerinde önemli bir etki yaratacağı tahmin edilmektedir.  Hem makina ve ekipman yatırımlarının hem de inşaat yatırımlarının önceki yıllara göre daha ılımlı bir değişim göstermesi öngörülmektedir. 2019 yılında, İtalya'nın brüt sabit yatırımların sınırlı ölçüde artış (%+0,3) kaydetmesi beklenmektedir.

 Uluslararası Ticaret Dinamikleri
 

2018 yılında dış ticaret belirgin bir yavaşlama kaydetmiştir ve net dış talebin GSYİH büyümesine katkısı hafif de olsa  “olumsuz “  (%-0,1) olmuştur. Genel olarak, mal ve hizmet ihracatı %+1,9 ve ithalatı ise %+2,3 oranında (2017 yılında bu oranlar sırasıyla %+5,9 ve %+5,5 idi) büyüme kaydetmiştir.  İtalya’nın dış ticaretinin yavaşlaması, uluslararası ekonomik senaryoların kötüleşmesi ve korumacı önlemlerin artmasıyla birlikte küresel ticaretteki genel yavaşlamanın bir sonucudur. İtalya’nın mal ticareti dinamikleri, hedef piyasalar ve ürünlere göre farklılıklar arz etmektedir. AB dışı piyasalara gerçekleştirilen ihracatta kaydedilen keskin düşüşe, AB'ye yönelik ihracattaki ufak çaptaki artış eşlik etmiştir. İhraç hacimlerindeki genel düşüş, öncelikle sermaye malı ihracatını ilgilendirmektedir. Ara malı ve dayanıksız tüketim malı ihracatı ise sınırlı da olsa, artış göstermiştir.

2019 yılının ilk çeyreğine ilişkin veriler, mal ticaretinde 2018 yılının ilk çeyreğine göre, artış eğilimi olduğunu ortaya koymaktadır. Bu pozitif eğilim, ihracatta (%+2,0), ithalata (%+1,5) göre, daha belirgindir. Bu durum, ithalat edilen malların hacim bazında azalmış olmakla birlikte ithalat fiyatlarının artmış olmasıyla ilişkilidir.

2019 yılında dış ticaretin gelişimini, küresel ticarette büyüme beklentilerindeki azalma koşullandıracaktır.  İhracatın ve ithalatın aynı yoğunlukta artması  (sırasıyla %+1,7 ve %+1,8) öngörülmektedir. Mal ve hizmet ticaret dengesinin GSYH üzerindeki etkisinin ise “olumlu”  (%+2,4) olacağı tahmin edilmektedir.

İstihdam Piyasası Stabil
 

2018 yılında, Avro bölgesinde, istihdamın canlanma  süreci ve işsizlik oranındaki azalma devam etmiştir.

İtalya’nın istihdam verileri (%+0,3) söz konusu eğilimin 2019 yılının ilk çeyreğine kadar uzandığını ortaya koymaktadır. 2019 yılı Mart ayında işsizlik oranı daha da (%7,7) azalmıştır. 2018 yılının ikinci çeyreğindeki istikrar sürecinin ardından, İtalya'da Ocak ve Mart ayları arasındaki istihdam oranı, bir önceki çeyreğe göre %+0,1 oranında artmış ve işsizlik oranı ise düşmeye başlamıştır (%10,2).

2018 yılında, istihdam piyasasındaki iyileşme, “süreli” sözleşmeyle payındaki (%13,4) artıştan (bir önceki yıla göre %+1,3)  kaynaklıdır.

2019 yılında, istihdam seviyelerinin  mevcut durumunu sürdürmesi beklenmektedir.

Enflasyon Biraz Yavaşlıyor
 

2019 yılının ilk aylarında enflasyon marjinal bir artış göstermiştir. İthalat fiyatlarının yarattığı  enflasyonist baskılara rağmen - uluslararası petrol fiyatlarındaki artış ile birlikte Avro’nun  zayıflaması nedeniyle-  tüketici fiyatlarındaki artış sınırlı düzeyde olmuştur: Ocak ayındaki minumum seviyenin ardından (+% 0,9), tüketici fiyat endeksi Nisan ayında %1,1'e yükselmiştir. Tüketici talebinin ılımlı gelişimi/evrimi ve iç maliyet baskısının bulunmaması “çekirdek”  enflasyon oranının, genel enflasyon oranına  göre, oldukça düşük seviyede (2019 yılı Nisan ayında %0,6) kalmasına neden olmuştur.  Yılın ilk çeyreğinde yavaşlayan hizmet fiyatları ise, Nisan ayındaki mevsimsel faktörler nedeniyle artış (% +1,3) göstermiştir.

Öngörüler Senaryosunun Belirsizliği
 

Mevcut öngörüler, uzlaşmacı para politikaları sürecinin devam edeceği ve bunun sonucunda  belirsizliklerin finans ve kredi piyasaları üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağı varsayımına üzerine  yapılmıştır. Bununla birlikte, ticari gerilimlerin yoğunlaşması, Brexit ile ilgili kararlar ve Avrupa Parlamentosu'nun yeniden yapılanma süreci gibi bazı faktörler, finansal piyasalardaki  belirsizliklerin daha da artmasına yol açabilecektir.

Kaynak: Istat Öngörüleri – 22 Mayıs  2019.